تقریباً تمامی زنان در طول سال‌های باروریشان دچار پریودی نامنظم می‌شوند. لکه بینی به معنای خروج مقدار کمی خون از واژن در قبل یا بعد از دوره‌ی پریودی است. این لکه‌ها معمولاً به شکل لخته‌هایی به رنگ خون و یا ترشحات قرمز و قهوه‌ای رنگ واژن دیده می‌شوند. لکه بینی در طول پریودی و یا بعد از آن را به عنوان خونریزی بین قاعدگی می‌شناسند و این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق افتد. از میان این دلایل می‌توان به اختلالات هورمونی زنان، جلوگیری از بارداری، حاملگی، عفونت و دیگر اختلالات مربوط به دستگاه تولیدمثل اشاره کرد. در برخی موارد لکه بینی غیرعادی به‌طور طبیعی درمان می‌شود اما در برخی دیگر این شرایط نیاز به درمان دارد و اگر نادیده گرفته شود و بیمار به پزشک مراجعه ننماید باعث شدیدتر شدن بیماری می‌شود. اگر این خونریزی به دلیل بیماری‌هایی نظیر عفونت، سرطان و یا دیگر بیماری‌های جدی باشد می‌تواند زندگی فرد به خطر بیندازد.
باقی ماندن بافت رحم پس از پریود
اگر بعد از دوره پریود خود لکه بینی داشته باشید، می‌تواند به این معنا باشد که در طول پریود، خون نمی‌تواند به طور کامل از بدن شما دفع شود. به عبارت ساده، بدن شما با این کار از بافت باقی مانده رحم رها می‌شود.
نوسان سیکل قاعدگی
این نوسان در دختران شایع است، زیرا تطبیق یافتن بدن آنها با تغییرات هورمونی نیاز به زمان دارد. ممکن است مدت زمان زیادی لازم باشد تا دختران نوجوان در نهایت از لکه‌بینی نابهنگام رها شده و به یک سیکل قاعدگی پیوسته و منظم برسند. معمولاً در این موارد، لکه‌بینی و پریود نامنظم امری طبیعی است.
قرص‌های ضد بارداری
اگر شما برای مدتی از قرص ضدبارداری استفاده کنید و به طور ناگهانی آن را متوقف کنید، ممکن است دچار لکه بینی شوید. این لکه‌بینی معمولاً به دلیل هورمون‌های موجود در قرص‌های ضدبارداری رخ میدهد. معمولاً هنگامی که بدن شما خود را به سطح بالای هورمون‌ها تطبیق میدهد، این لکه بینی متوقف می‌شود.
پولیپ رحم
پولیپ رحم غده‌های سلولی (خوش‌خیم) در داخل رحم هستند. این پولیپ‌ها ممکن است به هر دلیلی پاره شده و باعث خونریزی خفیف و لکه‌بینی شوند.
فیبروم رحم
فیبروم رحم معمولاً عارضه خفیفی است که ممکن است باعث لکه بینی قبل و یا بعد از پریود و یا در هر زمان دیگر شود. اگر فیبروئیدهای رحم رشد کرده و بزرگ‌تر شوند، باید آنها را از بین ببرید.
عفونت
لکه‌بینی معمولاً به دلیل عفونت رخ نمی‌دهد، اما عفونت می‌تواند خطر ابتلا به خونریزی غیرطبیعی را افزایش دهد. عفونت‌های قارچی و باکتریایی هر دو می‌توانند به دفع خون منجر شده و احتمال لکه‌های صورتی بدبو یا ترشحات قهوه‌ای را افزایش دهند.
تخمک‌گذاری
در برخی موارد، لکه‌بینی نشانه تخمک گذاری است، یعنی فرایندی که طی آن تخمک از داخل کیست تخمدان خارج می‌شود. افزایش سطح استروژن باعث می‌شود که این کیست‌ها پاره شده و تخمک آزاد کنند، این ممکن است منجر به دردهای شکمی خفیف و لکه بینی شود.
مقاربت جنسی
اگر بلافاصله پس از اتمام سیکل قاعدگی خود مقاربت داشته باشید، ممکن است دچار خونریزی جزئی یا لکه بینی شوید که این معمولاً نشان‌دهنده دخول عمیق است.
بارداری
بارداری از علل احتمالی لکه بینی است. زمانی که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه‌‌گزینی می‌کند، ممکن است دچار لکه‌بینی شوید. این لکه‌بینی نشان‌دهنده موفقیت بارداری است.
دلایل دیگر لکه بینی عباتند از:
مشاهده لکه‌های قهوه‌ای در وسط سیکل قاعدگی ممکن است نشانه کمبود پروژسترون و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. این وضعیت نیاز به درمان به موقع دارد، زیرا تبدیل به علت ناباروری می‌شود.
اختلال عملکرد تیروئید و سایر اختلالات هورمونی نیز ممکن است موجب لکه‌بینی شود.
بیماری‌های مقاربتی،به غیر از لکه‌های قهوه‌ای خون قبل از پریود، ترشحات چرکی و کف‌آلود در خون و همچنین ضایعات و تحریک پوستی نیز مشاهده می‌شود.
زخم و سرطان گردن رحم با دفع لکه‌های قهوه‌ای به جای خونریزی طبیعی پریود (و قبل از آن) شناسایی می‌شود.
سرطان آندومتر وضعیت خطرناکی است که می‌تواند عامل لکه‌بینی و خونریزی نامنظم باشد.
آدنومیوز و آندومتریوز تومورهای غیر طبیعی آندومتر (درون لایه عضلانی یا خارج از حفره رحم) هستند که می‌توانند باعث خونریزی کم و یا شدید بین دوره‌های پریود شوند.
تشخیص علت لکه بینی و خونریزی قبل یا بعد از قاعدگی
هنگامی که برای علت لکه بینی و خونریزی بین دوره‌های پریود به پزشک مراجعه می‌کنید، به سؤالاتی در مورد نشانه‌ها و علائم خود پاسخ خواهید داد. بهتر است شرحی از پریودهای خود ثبت کنید، از جمله زمان آغاز و پایان پریود، شدت و مدت زمان آن و اینکه خونریزی و لکه‌بینی بین پریودهای شما چه زمانی و به چه مقدار رخ میدهد. پزشک شما نیاز به اطلاعاتی در مورد هر گونه علائم دیگری که تجربه کرده‌اید و داروهایی که در حال مصرف آن هستید، دارد.
پزشک همچنین از شما یک معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگنی به عمل خواهد آورد. آزمون‌های تشخیصی می‌تواند در یافتن علت خونریزی و لکه‌بینی به پزشک کمک کند. پزشک شما ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون‌های شما توصیه نماید. همچنین ممکن است آزمایش کشت و یا نمونه‌برداری از بافت دهانه رحم و یا پوشش داخلی رحم (بیوپسی) و نیز سونوگرافی را برای شما تجویز کند. سونوگرافی یک روش تصویر برداری است که از امواج صوتی برای تولید تصاویری از اندام‌های تناسلی استفاده می‌کند.
درمان لکه بینی قبل و بعد از پریود
اگر متوجه خونریزی خفیف و لکه‌بینی پس از پریود شده‌اید، باید اقداماتی را برای اصلاح مشکل زمینه‌ای آن انجام دهید. شما می‌توانید انواع گزینه‌های درمانی از جمله هورمون درمانی را انتخاب کنید که شامل مصرف قرص‌های ضدبارداری به منظور اصلاح عدم تعادل هورمونی می‌باشد. این قرص‌ها همچنین به رفع کیست تخمدان و کوچک شدن توده‌های خوش‌خیم رحم نیز کمک خواهد کرد. پزشک ممکن است برای از بین بردن کیست‌های بزرگ تخمدان، فیبروم یا پولیپ رحم از روش جراحی استفاده کند.
در اینجا به برخی از روش‌های دیگری که می‌توانید برای جلوگیری از لکه‌بینی بعد از پریود انجام دهید، اشاره می‌کنیم:
قرص ضد بارداری را طبق دستور پزشک مصرف کنید: قرص‌های پیشگیری از بارداری به تنظیم سطح هورمون‌ها کمک خواهد کرد، اما باید آنها را طبق نظر و دستورالعمل پزشک خود مصرف کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک خود، مصرف آنها را شروع و یا متوقف نکنید و گرنه شاهد لکه‌بینی بین پریودهای خود خواهید شد. همچنین دقت داشته باشید که هر قرص را در همان روز مصرف کنید.
مصرف آسپرین را کنترل کنید: شما باید مصرف آسپرین را متوقف و یا حداقل محدود کنید، زیرا آسپرین یک داروی رقیق کننده خون است و ممکن است سبب لکه‌بینی و خونریزی بین دوره‌های قاعدگی شود.
پاپ اسمیر را به طور منظم انجام دهید: انجام پاپ اسمیر به تشخیص هر گونه مشکل در مراحل اولیه آن کمک خواهد کرد. همچنین امکان تشخیص زود هنگام سرطان دهانه رحم را میسر می‌سازد.
مراقب وزن خود باشید: شما باید اقداماتی را برای متعادل نگه داشتن وزن خود انجام دهید. کنترل وزن به کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم (که در زنان یائسه بسیار رایج است) کمک خواهد کرد.
استرس خود را تحت کنترل قرار دهید: استرس و هیجانات می‌تواند تأثیرات منفی بر سیکل قاعدگی گذاشته و باعث لکه بینی‌های نامنظم شود. سعی کنید از تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند مدیتیشن، یوگا، تجسم، تنفس عمیق و ایروبیک برای آرام کردن اعصاب خود بهره ببرید.
