اگر خانم حامله نتواند هيچ چيزي (حتي مايعات) را در معده براي ۲۴ ساعت نگه دارد ممكن است به ”استفراغ بيش از حد در زمان حاملگي (Hyperemesis Gravidarum)” مبتلا شده باشد كه درمان آن چندان ساده نيست. اين عارضه هر چه سريعتر تشخيص داده شده و درمان شود احتمال بهبودش بيشتر است …
براساس آمارها حدود ۷۵درصد از زنان باردار طی ۹ماه بارداری خود از بیماری صبحگاهی رنج می‌برند. این حالت آزاردهنده و محدودکننده است اما با چند توصیه ساده و کاربردی می‌توانید با آن کنار بیایید. هیچ‌کس حالت سرگیجه و تهوع و استفراغ را دوست ندارد. حالا این حالت چه پس از سوار شدن بر یک چرخ‌وفلک در شهربازی باشد یا پس از یک مسمومیت غذایی شدید یا خفیف، اما برای زنان باردار حالت تهوع و استفراغ یک حالت بسیار آشنا و تقریبا دائمی است که به آن «بیماری یا مشکل صبحگاهی» می‌گویند (اما این واژه درست نیست چراکه این حالت در خانم‌های باردار در تمام ساعت‌های روز ممکن است اتفاق بیفتد). تحمل این حالت برای زنان باردار بسیار سخت است. زنان باردار به خاطر این حالت تنها دچار مشکلات جسمانی نمی‌شوند بلکه حالت روحی آنها هم تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. ترس از استفراغ، سخت بودن حضور در مکان‌های عمومی و اجتماعی و حتی ترس از اینکه شاید تهوع و استفراغ‌های پیاپی باعث شود موادغذایی و مواد موردنیاز به جنین نرسد، همگی باعث می‌شود روح و روان زنان باردار تحت‌فشار قرار گیرد.
نگران جنین‌تان نباشید
درمورد مسئله ترس از نرسیدن موادغذایی لازم و موادمغذی به جنین باید گفت که بسیاری از زنان باردار حتی آنهایی که دچار بیماری صبحگاهی شدید هستند نباید از لحاظ رسیدن غذا و مواد مقوی به جنین خود نگرانی داشته باشند، اما به هرحال رهایی از شر این حالت آزاردهنده برای تمام زنان باردار یک نعمت محسوب شده و باعث می‌شود جسم و روح آنها آسوده‌تر باشد و آنها بتوانند زندگی فعال‌تری در دوران بارداری داشته باشند.
در سه ماهه دوم حل می‌شود
خبر خوب می‌خواهید؟ در اکثریت موارد حالت تهوع و استفراغ و بیماری صبحگاهی پس از هفته چهاردهم بارداری بدون هیچ درمانی برطرف می‌شود. علت چیست؟ در این موارد می‌توان به علت رخ دادن این حالت اشاره کرد. یک تئوری قدیمی می‌گوید بیماری صبحگاهی زنان باردار درواقع نوعی حالت تطابق فیزیولوژیک و مربوط به دوران قبل از زندگی مدرن است.
طبق این نظریه این حالت مربوط به زمانی است که انسان‌ها بیشتر غذاها را به‌صورت خام می‌خوردند و درنتیجه احتمال ورود باکتری به بدن بسیار بالا بود و این استفراغ‌ها در واقع مکانیسم دفاعی بدن زنان باردار برای جلوگیری از ورود باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها به بدن جنین به‌خصوص در هفته‌های اول که سیستم دفاعی جنین اصلا شکل نگرفته، بود اما بسیاری از پزشکان چنین فرضیه‌ای را قبول ندارند و آن را رد می‌کنند.
آيا تهوع بر روي جنين تأثير دارد؟
تهوع خفيف و استفراغ گهگاهي كه معمولاً در بيماري صبحگاهي وجود دارد تا زمانيكه مادر غذا را تحمل كند و مقادير زياد مايعات بنوشد تهديدي براي سلامتي جنين نيست. از اين گذشته، جنين در عمده زمان سه ماهه اول آنقدر كوچك است كه به كالري چنداني نياز ندارد. اگر مادر نتواند يك رژيم غذايي متعادل داشته باشد بد نيست كه مولتي ويتامين مصرف كند. اگر آهن تهوع را بدتر مي كند بهتر است از مولتي ويتامين هايي استفاده شود كه دوز آهن آنها كم بوده و يا آهن نداشته باشند.
عدم افزايش وزن مادر در سه ماهه اول معمولاً اشكالي ندارد البته تا زمانيكه ناشي از غذا نخوردن نباشد و مايعات به اندازه كافي مصرف شود. اشتهاي مادر پس از گذشت اين زمان بازگشته و وزنش افزايش خواهد يافت.
آيا نداشتن بيماري صبحگاهي به معناي افزايش احتمال سقط است؟
نه ضرورتاً . اين واقعيت وجود دارد كه بعضي مطالعات نشان داده اند كه زناني كه كودكانشان سقط مي شود كمتر دچار تهوع مي شوند. (عدم تكامل كافي جنين يا جفت سبب پايين بودن هورمون هاي حاملگي شده و در نتيجه تهوع در اين زنان كمتر است.) ولي بسياري از زنان هم وجود دارند كه حاملگي كاملاً طبيعي داشته و بعد از سه ماهه اول ديگر تهوع ندارند.
استفراغ بيش از حد در زمان حاملگي
اگر خانم حامله نتواند هيچ چيزي (حتي مايعات) را در معده براي ۲۴ ساعت نگه دارد ممكن است به ”استفراغ بيش از حد در زمان حاملگي (Hyperemesis Gravidarum)” مبتلا شده باشد كه درمان آن چندان ساده نيست. اين عارضه هر چه سريعتر تشخيص داده شده و درمان شود احتمال بهبودش بيشتر است.
در اين موارد بلافاصله به بيمار مايعات وريدي (سرم) داده مي شود تا آب از دست رفته بدن جبران شود. سپس براي كنترل الكتروليت هاي خون و اطمينان از عدم وجود بيماري هاي زمينه اي ديگر كه سبب تهوع و استفراغ مي شوند آزمايشاتي انجام مي شود. بسته به مورد، بيمار ممكن است چند روز بستري شود تا راحت بتوان وي را از راه وريدي تغذيه كرد.
بسياري از زنان با گرفتن مايع وريدي و جبران مايعات از دست رفته حالشان بهتر شده و مي توان تهوع و استفراغ را در آنها با داروهاي ضد تهوع كنترل كرد.
در بعضي موارد نادر، تهوع و استفراغ ادامه يافته و بيمار مجبور است هر چند وقت يك بار در بيمارستان يا منزل از سرم استفاده كند. اين عارضه در صورت عدم درمان مي تواند منجر به از دست رفتن مزمن آب بدن، كاهش وزن، سوء تغذيه و عوارض ديگر براي مادر و كودك شود .
منبع خبر : مجله سیب سبز
