شما ممکن است در طول بارداری دچار عوارض چشمی بارداری اعم از تاری دید، ضعف بینایی و خشکی چشم شوید. به طور کلی بارداری، یکی از علل کم شدن بینایی چشم است. بسیاری از این مشکلات به‌طور خودبه‌خودی بعد از بارداری از بین خواهند رفت و برخی هم نیاز به کنترل و درمان دارند.
بارداری باعث افزایش یکسری از هورمون‌ها می‌شود که ممکن است باعث عوارض چشمی بارداری شود. شما به‌عنوان یک مادر باردار، باید:
از عوارض چشمی بارداری آگاه شوید.
بدانید که کدام علائم نشان‌دهنده یک مشکل جدی است و نیاز به پیگیری و درمان دارد.
در این مقاله نگاهی به شایعترین مسائل مرتبط با سلامتی چشم در دوران بارداری اشاره می‌شود. همچنین توضیحاتی درباره علائم آنها و اقداماتی که می‌توانید در مواجهه با آن انجام دهید، ارائه خواهد شد.
خشکی چشم در دوران بارداری
خشکی چشم یکی از شایعترین عوارض چشمی بارداری و همچنین جز رایج ترین بیماری های چشم است. تغییرات هورمونی بدن در دوران بارداری باعث می‌شوند اشک کمتری تولید شود. به‌طوری‌که اغلب، چشم‌ها به دلیل خشکی، تحریک شده و قرمز می‌شوند. همچنین خشکی چشم در دوران بارداری ممکن است باعث حساسیت چشم نسبت به نور شود. خبر خوب این است که شما می‌توانید با استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده و قطره‌های مولد اشک مصنوعی، خشکی چشم در دوران بارداری را بهبود دهید.
اکثر قطره‌هایی که برای از بین بردن خشکی چشم استفاده می‌شوند، عروق خونی را تنگ می‌کنند و تا حدودی باعث سوزش آن می‌شوند. بهتر است از انواعی استفاده کنید که فاقد اثر تنگ‌کنندگی عروق خونی چشم باشند. اگر از قطره بیش از چهار بار در روز استفاده کنید، با پزشک متخصص چشم تماس بگیرید.
همچنین سعی کنید از خیره شدن به صفحه مانیتور، نشستن زیر نور فلورسنت، قرار گرفتن در نزدیکی رادیاتور یا دستگاه تهویه هوا خودداری کنید. اگر از لنز استفاده می‌کنید، آن را از چشمتان خارج کنید و در طول این مدت از عینک به جای لنز استفاده کنید.
پف کردن چشم‌ها در دوران بارداری
پف کردن اطراف چشم یکی دیگر از عوارض چشمی بارداری است که ناشی از هورمون‌های بارداری می‌باشد. پف کردن چشم‌ها می‌تواند دید جانبی شما را با اختلال مواجه کند. برای برطرف کردن پف چشم‌ها، نیازی نیست مصرف آب را محدود کنید. بلکه بهتر است با کاهش مصرف نمک و یا کافئین از احتباس آب در بدن خود جلوگیری کنید.
عوارض چشمی بارداری به علت سردرد میگرنی
سردردهای میگرنی به علت تغییرات هورمونی در زنان باردار بسیار رایج است. در بعضی موارد سردردهای میگرنی باعث حساسیت چشم‌ها نسبت به نور می‌شوند. اگر باردار و مبتلا به میگرن هستید، قبل از مصرف هرگونه دارو حتی انواع بدون نسخه، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض چشمی بارداری به علت ادم یا تورم قرنيه
تورم قرنیه یکی دیگر از عوارض چشمی بارداری است که معمولاً در زنان باردار وجود دارد. اما اوج این عارضه در سه‌ماهه سوم بارداری خواهد بود و بعد از زایمان برگشت‌پذیر می‌باشد. تورم یا ادم قرنیه باعث حساسیت قرنیه می‌شود و باعث می‌شود به‌راحتی تحریک شود. از طرفی این تورم، باعث تغییر در انحنای چشم شده و نمی‌گذارد لنزها به‌خوبی روی چشم قرار گیرند. افزایش خشکی چشم نیز یکی دیگر از عوارض ناشی از ادم قرنیه می‌باشد.
اگر علائم شما برای بلندمدت ادامه داشت، استفاده از لنزهای تماسی را کاهش دهید یا متوقف کنید. به‌جای آن از عینک استفاده کنید.
عوارض چشمی بارداری به علت تغییراتی در شبکیه چشم
گاهی اوقات دوران بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن، باعث بروز تغییراتی در شبکیه چشم می‌شود که عوارض چشمی بارداری را به همراه خواهد داشت. ممکن است این اختلال به علت مشکلات قبل از بارداری ، مانند دیابت ایجاد شده باشد. از شایعترین پیامدهای تغییرات شبکیه چشم، تاری دید می‌باشد.
اگر دچار دیابت هستید، سطح قند خون خود را دقیقاً تحت نظارت قرار دهید و به‌محض مواجهه با تاری دید به پزشک مراجعه کنید.
رتینوپاتی سروز مرکزی (Central Serous Choroidopathy)
رتینوپاتی سروز مرکزی یکی از عوارض چشمی بارداری است که بسیار نادر می‌باشد. این بیماری به معنای نشت مایع یا تجمع مایع در زیر شبکیه می‌باشد. درواقع خون از کوروئید یا مویرگ‌های خونی به زیر شبکیه نشت می‌کند. این بیماری مشکلاتی اعم از تاری دید و یا دید کج‌ومعوج را ایجاد می‌کند. در صورت بروز هر یک از این علائم به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
عوارض چشمی بارداری ناشی از آدنوم هیپوفیز
آدنوم هیپوفیز یک تومور خوش‌خیم است. گاهی اوقات ممکن است در غده هیپوفیز که مسئول ترشح یکسری از هورمون‌ها می‌باشد، تومور ایجاد گردد. نتیجه این تومور ترشح بیش‌ازحد هورمون‌ها می‌باشد. این ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند آکرومگالی (ترشح بیش‌ازحد هورمون رشد) یا بیماری کوشینگ (ترشح بیش‌ازحد هورمون کورتیکواسترویید) شود. دید تونلی (Tunnel vision) از متداول‌ترین عوارض چشمی مرتبط با آدنوم هیپوفیز می‌باشد.
دید تونلی به این معناست که این افراد تنها در یک میدان مرکزی دایره مانند دید خوبی دارند و محیط اطراف آن را به‌وضوح نمی‌بینند. این وضعیت نادر است، اما اگر در طول حاملگی خود دید تونلی را تجربه کردید، با چشم‌پزشک تماس بگیرید.
گلوکوم یا آب سیاه چشم در دوران بارداری
گلوکوم ( گلوکوما ) یک اختلال چشمی است که در اثر افزایش فشار داخل چشم ایجاد می‌شود. به‌طورکلی، فشار داخل چشم در هنگام بارداری کاهش می‌یابد که احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی بدن است. این تغییرات ممکن است برای بعضی از زنانی که قبل از بارداری دچار گلوکوم هستند مفید باشد؛ زیرا باعث بهبود بیماری گلوکوم خواهد شد.
با وجودی که فشار چشم در دوران بارداری کاهش می‌یابد، در برخی موارد، ممکن است فرد در این دوران دچار گلوکوما شود. اغلب داروهایی که برای گلوکوم تجویز می‌شوند، در دوران بارداری بی‌خطر هستند؛ اما برخی داروها مانند مهارکننده‌های کربنیک انیدراز ، می‌توانند در دوران بارداری مضر باشند.
عوارض چشمی بارداری به علت دیابت و دیابت بارداری
زنان مبتلا به دیابت قبل از بارداری و یا دیابت بارداری نیاز به مراقبت دقیق دارند. دیابت بارداری معمولاً در نیمه دوم بارداری، اتفاق می‌افتد. ممکن است گلوکز (قند) خون زن باردار در این دوران به بالاتر از حد نرمال برسد. در حدود ۹۵ درصد موارد، پس از حاملگی، قند خون به حالت طبیعی بازمی‌گردد؛ بااین‌حال، زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
رتینوپاتی دیابتی و تاری دید از عوارض چشمی بارداری هستند که به علت دیابت بارداری رخ می‌دهند. معمولاً پزشکتان یک آزمایش مربوط به بررسی دیابت حاملگی را بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری انجام خواهد داد. اگر تشخيص داده شود که به دیابت بارداری دچار هستید، حتماً به متخصص زنان و زايمان خود مراجعه کنيد تا راهکارهای لازم برای کنترل قند خون را به شما ارائه دهد.
عوارض چشمی بارداری به علت فشار خون بالا
فشار خون ناشی از حاملگی (PIH) یکی از شایعترین عوارض دوران بارداری است که در حدود ۵ درصد از حاملگی‌ها رخ می‌دهد. PIH بیشتر در زنان مسن، چاق و در افرادی که قبل از بارداری فشار خون بالا دارند، اتفاق می‌افتد.
از عوارض چشمی بارداری مرتبط با این عارضه می‌توان به تاری دید و یا دیدن جرقه های نورانی اشاره کرد.PIH به‌طورکلی پس از زایمان برطرف می‌شود، اما درمان اولیه آن برای کم کردن عوارض حاملگی حیاتی است. می‌توانید از روش‌های کاهش فشار خون بدون استفاده از دارو در کمترین زمان استفاده کنید.
عوارض چشمی بارداری به علت پره اکلامپسی
عارضه پره اکلامپسی با فشار خون بالا در دوران بارداری یا PIH در ارتباط نزدیک است و معمولاً با افزایش شدید فشار خون در طول سه ماهه سوم بارداری مشخص می‌شود. پره اکلامپسی همچنین ممکن است با ادم (تورم) و مشکلات کلیه همراه باشد. اگرچه پره اکلامپسی نسبتاً شایع است و در حدود پنج درصد از همه حاملگی‌ها (اغلب در حاملگی‌های اول) اتفاق می‌افتد، این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل بسیار جدی باشد. گاهی اوقات پره اکلامپسی درمان‌نشده می‌تواند به اكلامپسی، وضعیت تهدیدکننده زندگی مادر و نوزاد، پیشرفت كند.
از عوارض چشمی بارداری ناشی از پره اکلامپسی می‌توان به خونریزی در چشم و یا جدا شدن شبکیه اشاره کرد.
استفاده از لنز در دوران بارداری
تقریباً یک نفر از هر ۴ زن باردار، دچار مشکلاتی در نصب لنز در دوران بارداری می‌شوند. تورم موقتی قرنیه در اثر تجمع آب در دوران بارداری، باعث می‌شود که لنز به‌راحتی در محل خود قرار نگیرد. این احتباس آب به دلیل تغییرات مرتبط با هورمون‌های بارداری می‌باشد. ادم یا تجمع آب، همچنین باعث می‌شود که چشم حساس شود.
از طرفی خشکی چشم در دوران بارداری باعث احساس ناراحتی هنگام قرار دادن لنز بر روی قرنیه خواهد شد. البته نگران نباشید. چشمان شما طی چند هفته بعد از تولد نوزاد، به حالت نرمال باز خواهد گشت.
زمانی که شما به‌عنوان یک زن باردار، با تورم موقت قرنیه مواجه شوید، معمولاً پزشکتان به شما توصیه می‌کند که از لنز در این دوران استفاده نکنید؛ اما در صورت ضروری بودن استفاده از آن، بهتر است بدانید که استفاده از محلول‌های شستشوی لنز و پاک‌کننده‌های آنزیمی لنز، در دوران بارداری بلامانع می‌باشد. برای جلوگیری از سوزش و التهاب ناشی از به کار بردن لنز و خشکی چشم، بهتر است از پاک‌کننده‌های آنزیمی استفاده کنید.
