تصمیم‌گیری برای بچه‌دارشدن کار بزرگی است. شما باید مطمئن شوید هم خودتان و هم همسرتان از سلامت جسمی و احساسی لازم برای این کار برخوردارید.
وقتی شما و همسرتان به این نتیجه رسیدید که خانواده‌تان را گسترش دهید، حتما با مشاور و متخصص لازم در این باره قرار ملاقات بگذارید. در دیدار با متخصص یا مشاور درباره این موارد صحبت کنید:
– سلامت عمومی‌تان؛
– داروهایی که مصرف می‌کنید؛
– واکسن‌هایی که باید بزنید؛
– آزمایش تعیین عفونت‌های قابل انتقال جنسی.
همچنین بهتر است قبل از بارداری، دندان‌های‌تان را توسط یک دندان پزشک معاینه کنید. مشکلات دندانی در دوره بارداری ممکن است هم بر مادر و هم بر نوزادی که در شکم دارد، تاثیر بگذارد. باز هم تاکید می‌کنیم وقتی تصمیم به بچه‌دارشدن گرفتید، حتما باید روش‌های پیش‌گیری را به گونه ای که گفته شد، متوقف کنید.
زمانی که تصمیم گرفتید باردار شوید، باید روش‌های پیش‌گیری را کنار بگذارید.
تخمک‌گذاری و لقاح
برای باردارشدن، تخمک مادر و اسپرم پدر باید با هم تلاقی کنند. بهترین زمان برای این اتفاق وقتی است که بدن زن تخمک‌گذاری می‌کند. این روند وقتی صورت می‌گیرد که تخمک توسط تخمدان در ابتدای لوله رحم رها می‌شود و منتظر اسپرم می‌ماند. در بیشتر زنان این اتفاق ۱۴ روز پیش از آغاز دوره قاعدگی رخ می‌دهد.
به سه روش کلی می‌توان زمان تخمک‌گذاری را پیش‌بینی کرد:
۱٫ پی‌گیری الگوی قاعدگی
ساده‌ترین راه برای پیش‌بینی زمان تخمک‌گذاری، پی‌گیری تحولات قاعدگی است. این کار را باید دو بار در ماه انجام دهید. نخستین روز شروع قاعدگی را در تقویم یادداشت کنید. تعداد روزهای این دوره را از نخستین روز قاعدگی تا شروع نخستین روز قاعدگی دوره بعد حساب کنید. حال با مشخص‌شدن تعداد روزها، وقتی ۱۴ روز به عقب برگردید، زمان تقریبی تخمک‌گذاری شما مشخص می‌شود. این روز را برای هر دوره قاعدگی در تقویم علامت بزنید. زمان رهاشدن تخمک به طور تقریبی دو روز قبل و دو روز بعد از این علامت خواهد بود و این مدت، بهترین زمان برای لقاح و بارداری است. اگر قاعدگی نامنظمی دارید، با مشاور پزشکی خود صحبت کنید.
۲٫ خروج ترشحات رحمی از واژن
با رهاشدن تخمک، ترشحات خارج‌شده از واژن شفاف و چسبناک و البته دارای حجم زیادی است.
۳٫ دمای بدن‌تان را بررسی کنید
در زمان تخمک‌گذاری دمای بدن شما اندکی بالا می‌رود. هر روز و پیش از خروج از بستر، دمای بدن خود را اندازه بگیرید و آن را یادداشت کنید. بعد از تخمک‌گذاری، دمای بدن شما به مدت یک هفته تا ده روز باید افزایش یابد.
برای باردارشدن نیازی به رابطه جنسی هرروزه نیست. این کار حتی می‌تواند غلظت اسپرم پدر را کاهش دهد. متخصصین توصیه می‌کنند برای باردارشدن، یک روز درمیان ارتباط جنسی صورت گیرد.
زمانی که تخمک با اسپرم مواجه شد، لقاح صورت می‌گیرد. این اتفاق در لوله رحم رخ می‌دهد. حال تخمک بارورشده یا همان جنین به سمت انتهای لوله رحم حرکت می‌کند و وارد فضای رحم می‌شود. فرآیند لانه‌گزینی (جای‌گرفتن جنین در دیواره رحم) زمانی رخ می‌دهد که جنین به رحم می‌رسد و خودش را به دیواره آن می‌چسباند. نقطه شروع و رشد فرزند شما از همین جاست.
برای باردارشدن چقدر زمان لازم است؟
راه مشخصی برای برآورد این که چه زمانی طول می‌کشد تا یک زن باردار شود وجود ندارد. این زمان برای هر کسی متفاوت است. در مورد بیشتر زنان، از زمانی که تصمیم به بارداری بگیرند تا وقتی باردار شوند، حدود یک سال طول می‌کشد. اگر یک سال گذشته و هنوز باردار نشده‌اید، با مشاور پزشکی خود تماس بگیرید. شاید لازم باشد برای تحقق بارداری به کلینیک‌های باروری مراجعه کنید.
آیا سن زن تاثیری در باردارشدن‌اش دارد؟
افزایش سن، فرآیند باردارشدن را دشوارتر می‌کند. باروری یا توانایی باردارشدن، در سال‌های میانی دهه سی سالگی یک زن کاهش می‌یابد. زنانی که بیش از ۳۵ سال سن دارند، اگر پس از ۶ ماه تلاش باردار نشوند، باید به متخصص باروری مراجعه کنند. زنانی که بیش از ۳۸ سال سن دارند، از همان ابتدای تصمیم‌گیری برای باردارشدن باید به متخصص رجوع کنند.
بارداری زنان در سنین مختلف:
در ابتدا به عنوان خانمی که قصد باردار شدن دارید به خاطر داشته باشید که به منظور تصمیم گیری درست در مورد انتخاب سن مناسب بارداری یک زن عواملی مانند دوره باروری، بلوغ عاطفی، ثبات شغلی، گرایش خانواده به داشتن فرزند و تامین شدن مالی خانواده باید در نظر گرفته شود. به همین دلیل در ادامه این مقاله به چند حقیقت که باید در اولویت های شما برای باردار شدن قرار بگیرند اشاره شده است که شما هم مانند سایر خانم ها می توانید از این ایده ها در تصمیم گیری و انتخاب سن مناسب بارداری خود کمک بگیرید.
مهم ترین نکات برای انتخاب سن مناسب بارداری عبارتند از:
• با این که سنین بین ۲۰ تا ۲۴ سالگی در زنان دوره ای است که بدن آن ها به طور کامل مستعد باروری است، اما با این حال برخی از زنان ممکن است آمادگی عاطفی برای قبول مسئولیت رسیدگی به فرزند و گذراندن دوران سخت بارداری را نداشته باشند.
• به یاد داشته باشید که اگر یک زن همواره از ابتدای زندگی خود شیوه زندگی سالم را حفظ کرده و در تمام این دوران تغذیه مناسبی داشته باشد، برای او سنین بین ۲۵ تا ۲۹ سالگی ایده آل ترین دوره برای باردار شدن خواهد بود، چون بدن او در این دوران قادر خواهد بود تا به خوبی از عهده مسئولیت بارداری برآید. این در حالی است که در سنین بین ۲۵ تا ۲۹ سالگی، زنان دارای بلوغ عاطفی به منظور مقابله با مسئولیت های نگهداری از فرزند خود هم خواهند بود.
• اما برخی از زنان شاغل که بیشتر از هر چیز به شغل خود اهمیت می دهند، اوایل سی سالگی را برای داشتن دوران بارداری سالم مناسب تشخیص می دهند.
• به یاد داشته باشید که دیابت بارداری در میان زنانی که در سنین بالاتر از ۳۵ سالگی حامله می-شوند، یک نگرانی جدی است، چون با توجه به وزنی که بدن این زنان در طول چند سال گذشته به دست آورده است، بدن آن ها ظرفیت حمل جنین و گذراندن دوران سخت بارداری را نداشته و دچار مشکل دیابت دوران بارداری می شود.
اقدامات قبل از بارداری از دیدگاه طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی ایرانی هر زوجی که قصد بارداری دارند هم مرد و هم زن، برای داشتن جنینی سالم و طی کردن ایام بارداری ایمن باید برای آنان پاکسازی از اخلاط ناسالم صورت پذیرد و رژیم غذایی داشته باشد تا موجب تولید ۴ خلط با نسبت‌های عادی شود.
افراد در گذشته مواد صنعتی و غذاهای ماده کمتر مصرف می‌کردند؛ خواب و خوراک مردم به موقع بود, استرس و اضطراب آنقدر در زندگی تاثیر نمی‌گذاشت.
یکی از شایع ترین علت‌های ناباروری سوء مزاج سرد است و بیشتر از اینکه در میان افراد نابارور سوء مزاج گرم ببینیم، بیشتر دارای سوءمزاج سرد هستند که این سوءمزاج بر کیفیت زندگی این افراد تاثیر می‌گذارد.
این روزها بُروز کبد چرب افزایش پیدا کرده است، چرا که یکی از عوامل کاهش شانس باروری همین کبد چرب است. تغییر شیوه زندگی و چاقی زنان موجب شده است که امروزه در زنان جوان ناباروری افزایش پیدا کند، البته ناباروری در مردان نیز وجود دارد ولی به نظر می‌رسد که در زنان بیشتر از مردان است.
تصور کنید پدر کبد چرب «گرید ۲» دارد و مادر داروی افسردگی مصرف می‌کند، از دیدگاه طب نوین برای بچه دار شدن این زوج مشکل خاصی وجود ندارد، ولی طب ایرانی (سنتی)، نطفه را محصول هاضمه مواد غذایی در بدن میداند، بنابراین سلامتی تمام اعضای بدن موجب سلامت کامل نطفه می‌شود.
ضمن آزمایشات توصیه شده متخصص زنان برای به صحت نزدیک شدن مزاج اعضای رئیسه (قلب، مغز و کبد )؛ باید در خصوص خوردن، آشامیدن، خوابیدن و ورزش کردن تدابیری را رعایت کرد.
از سه ماه پیش از بارداری، خوردن چیپس، پُفک، آبنباتهای دارای رنگهای مصنوعی، سوسیس و کالباس و غذاهای کنسرو شده، غذاهای دارای افزودنی‌های مجاز و غیر مجاز (!) همه ممنوع است. تنقلات نیز از نخودچی و کشمش آفتابی تا برگه زردآلو و قیصی و بادام توصیه می‌شود.
برای داشتن فرزندی سالم، آشپزخانه باید شاهد حضور هر روزه شما باشد. هر روز برای همان روز غذا تهیه و مصرف کنند که خوردن غذای خانگی و تازه برای یک باروری سالم واجب است.
یکی از مهمترین موارد در حوالی بارداری و ایام بارداری، اجابت مزاج به موقع است. اجابت مزاج به شکلی که یک یا دو بار در روز، به شکل نرم و خمیری باشد از موارد تضمین سلامتی است.
علائم سوءمزاج‌های رحم نیز براساس کتب مرجع پزشکی ایرانی به شرح زیر است:
سوءمزاج سرد رحم که در این نوع سوءمزاج، دهانه رگ‌هایی که منی و خون را به سمت رحم می‌آورند، تنگ شده و لوله‌های رحمی دچار گرفتگی یا انسداد می‌شوند. اگر هم منی به رحم برسد، به خاطر سردی، قابلیّت لقاح را از دست داده و نطفه تشکیل نمی‌شود. پس این سوءمزاج می‌تواند عاملی برای بند آمدن خون حیض و نیز نازایی باشد.
علائم این سوءمزاج رقیق بودن خون حیض (به دلیل تنگی مجاری و احتباس مواد غلیظ و خروج قسمت رقیق و آبکی)،کمرنگی خون حیض (به سبب زیاد بودن مائیّت یا قسمت آبکی)، کم‌مویی در ناحیه عانه (چون مو از بخارات دخانی اخلاط با تأثیر حرارت ایجاد می‌شود و سرما مانعی برای تولید آن است. از طرفی هم سرما باعث بسته شدن پوست و مانع خروج مو می‌شود.)، کاهش خون حیض (به خاطر وجود سردی در رحم و بسته شدن دهانه رگ‌ها)، فاصله طولانی بین قاعدگی‌ها (چون خونریزی کم بوده و زمان بیشتری طول می‌کشد تا خون کافی جمع شده و آماده دفع شود.)، دیر بندآمدن خونریزی (به علّت رقّت)، در صورتی که سردی در کل بدن اثر کرده باشد، سایر علائم غلبه سردی در رنگ چهره و ملمس و نبض و رنگ ادرار قابل مشاهده است.
در تندرستان آمده است که سوءمزاج گرم رحم به دلیل گرما در حد اعتدال موجب جذب منی و نضج و عقد (بسته شدن) آن و جذب غذا به سمت آن است؛ امّا وقتی از حد اعتدال فزونی یافت، موجب احتراق (سوخته شدن) منی می‌شود و یکی از علل ناباروری، همین گرمای بیش از حد رحم و تخمدان‌ها است.
علائم این سوءمزاج لاغری بدن و زردی رنگ صورت و لب‌های خشک (به علّت تحلیل زیاد و از بین رفتن رطوبات و استیلا یافتن خشکی)، غلظت، حرارت و سرخ مایل به سیاهی خون حیض و احساس گرمی و سوزش در زمان خروج (به علّت سوختن آن و کمی مائیّت)، پرمُویی ناحیه عانه (به دلیل بالابودن حرارت)، کم آمدن خون حیض.
سوءمزاج خشک رحم که خشکی منافی تکوین و تغذیه جنین است و استیلای آن بر رحم می‌تواند باعث از بین رفتن تحرّک اسپرم‌ها و نرسیدن آنها به تخمک شود. همچنین، به علّت نرسیدن مواد لازم برای رشد، احتمال سقط نیز وجود دارد.
علائم آن لاغری بدن (به خاطر غلبه خشکی در سرتاسر بدن)، خشکی دائمی ناحیه فرج، قطع قاعدگی یا خونریزی بسیار کم و وجود خون سیاه و لخته (به علّت غلبه خشکی و ازبین رفتن رطوبات).
سوءمزاج مرطوب رحم که این نوع سوءمزاج باعث می‌شود که نیروی ماسکه (نگهدارنده) رحم ضعیف شده و منی در آن لیز بخورد. به همین دلیل درصورت وجود این نوع سوءمزاج، سقط در اوایل بارداری رخ خواهد داد.
علائم آن خروج رطوبات و ترشّحات دائمی از رحم، سقط‌های زیر ۳ ماه در صورت باردار شدن (به علّت ناتوانی رحم در امساک جنین)، وجود علامات غلبه رطوبت در سایر اعضا مانند تهبّج (پُف کردگی) چشم‌ها.
مصرف خیلی زياد سويا ، زرده تخم مرغ و كاهو باعث كاهش قدرت باروري ميشود.
به صورت طبیعی با افزایش سن زنان، توانایی باردار شدن در او کاهش می یابد. همچنین افزایش سن، بیماریهای جسمی و جراحیها اثرات منفی بر میزان ذخیره تخمدان و کیفیت تخمک دارند.
در طب سنتی تاکید زیادی شده است که در فصل بهار بچه‌دار شوید. از نظر مزاج در این فصل سال افراد دارای مزاج گرم و تر هستند و به همین دلیل احتمال سقط جنین کمتر از زمان‌های دیگر سال است. احتمالا شما نیز شنیده‌اید که در طب سنتی توصیه‌هایی در باب بچه‌دار شدن شده است. به طور مثال در این طب روزهای خاصی ذکر شده است که فرد بچه‌دار شود. شب دوشنبه، شب سه شنبه، ظهر و شب پنج شنبه و شب جمعه مواقع مناسبی برای لقاح جنین می‌باشد.
گفته شده که فرزندانی که در این ایام به دنیا می‌آیند قدرت و ذکاوت خوبی دارند و در راه خدا و پیامبر هستند. حتی در اسلام آمده است که بهتر است نطفه نوزاد در شب‌های اعیادی مانند شعبان، فطر و غدیر تشکیل نگردد. بهتر است برای بچه‌دار شدن شب‌هایی غیر از شب و روزی که در آن ماه نیمه می‌شود، ساعات اولیه شب، ساعات میان فجر و طلوع خورشید و روز آخر ماه را انتخاب نمایید.
اگر قصد بارداری دارید، نباید از غذاهایی استفاده کنید که بر روند باروری تاثیر منفی دارند .
از جمله مواد غذایی مضر برای باروری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– مواد غذایی که به انواع سموم کشاورزی و آفت کش ها آلوده هستند و آلودگی زیادی در آنها ذخیره شده است، شانس بارداری را کاهش می دهند مانند توت فرنگی، اسفناج، فلفل و انگور.
– ماهیان دریایی مانند اره ماهی، ماهی خال خالی، کوسه و کاشی ماهی که حاوی جیوه بالا هستند. محتوی جیوه خطر ناباروری و سقط جنین را افزایش می دهد.
– غذاهایی که دارای چربی های ترانس هستند مانند غذاهای پخته، سرخ شده و فرآوری شده، که ناباروری ناشی از تخمک گذاری را ایجاد می کنند.
– مصرف زیاد کربوهیدرات ها نیز منجر به ناباروری ناشی از تخمک گذاری می شود. به همین ترتیب، مصرف بسیار کم کربوهیدرات ها نیز با تاثیر بر سطح انسولین و تستوسترون ناباروری ایجاد خواهد کرد. کربوهیدرات های کمتر تصفیه شده مانند غذاهای شیرین و دانه های فرآوری شده نیز می توانند سطح قند خون را افزایش داده و باعث ناباروری ناشی از تخمک گذاری شوند.
– مصرف کافئین زیاد نیز می تواند منجر به سقط جنین شده و خطر ناباروری را افزایش دهد.
– مصرف مشروبات الکلی و دخانیات نیز تاثیر منفی بر باروری دارد.
– محصولات سویا دارای فیتواستروژن هایی هستند که منجر به ناباروری می شوند.
با توجه به مطالعه ای که در مجله Fertility and Sterility منتشر شده است، غذاهای غنی از ویتامین C برای کسانی که در حال برنامه ریزی برای باردار شدن هستند بسیار ضروری است. با توجه به محتوای زیاد ویتامین C در کلم بروکلی، این ماده می تواند به افزایش قدرت باروری کمک کند.
در مردان، ویتامین C باعث بهبود کیفیت اسپرم و محافظت DNA اسپرم از آسیب می شود. در زنان، این ویتامین زمینه لازم را برای کاهش احتمال سقط جنین و مشکلات کروموزومی فراهم می کند. کلم بروکلی سرشار از ویتامین B، کلسیم، آهن و روی است که برای زنان بالاتر یا نزدیک به ۳۰ سال که قصد بارداری دارند بسیار ضروری می باشد.