تمام غذاهایی که در افراد غیرباردار باعث ترش کردن معده در بارداری میشود، می تواند در طی بارداری هم باعث سوزش و ترش کردن در معده گردد، از جمله: شکلات، نعناع، نوشیدنیهای کافئین دار (مانند قهوه، چای و نوشابه) و غذاهای چرب…
بارداری ریسک ابتلا به سوزش سر معده یا ریفلاکس اسیدی را افزایش می‌دهد. در طول سه ماهه اول بارداری، عضلات و ماهیچه‌های مری غذا را به آرامی به سمت معده هدایت میکند و زمان بیشتری طول می‌کشد تا معده شما خالی شود. این امر به بدن شما زمان بیشتری در جذب مواد مغذی برای جنین می‌دهد اما میتواند باعث سوزش و ترش کردن معده شود.
در طول سه ماهه سوم بارداری، رشد جنین میتواند وضعیت معده را از حالت طبیعی خارج کند که این امر نیز میتواند منجر به سوزش معده گردد. در شرایط غیر حاملگی، سوزش سر معده به راحتی و با موفقیت درمان میشود زیرا انواع مختلفی از داروها وجود دارد که در کاهش سوزش معده موثر هستند. مشکل این است که بسیاری از داروها را نمی‌توان در دوران بارداری استفاده کرد. این ضعف پس از زایمان حل میشود.
اگر شما سوزش معده در دوران بارداری دارید که اغلب شما را از خواب بیدار میکند، به محض از بین رفتن اثر دارو دوباره بازمیگردد، یا علائم دیگری ایجاد میکند ( مانند مشکل در بلعیدن، سرفه، کاهش وزن یا مدفوع تیره رنگ) ممکن است مشکل جدیتری داشته باشید که نیاز به توجه ویژه دارد.
علل سوزش و ترش کردن معده در بارداری
در طی هضم طبیعی، مواد غذایی از مری (مجرای بین دهان و معده) از طریق یک دریچه عضلانی که اسفنکتر مری (LES) نامیده میشود، به سمت معده می‌رود. LES بخشی از دریچه بین مری و معده است. این دریچه باز میشود تا غذا از طریق آن عبور کند و سپس بسته میشود تا از بازگشت اسید معده به سمت بالا جلوگیری کند.
وقتی فرد سوزش معده یا ریفلاکس اسیدی دارد، LES به اندازهای ضعیف یا شل است که به اسید معده امکان بالارفتن به مری را می‌دهد. این امر میتواند باعث درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه شود. در دوران بارداری، اختلالات هورمونی میتواند به ماهیچه‌های مری از جمله LES اجازه دهد که بیشتر باز شود. نتیجه این است که اسیدهای بیشتری به مری بازمیگردد، به ویژه هنگامی که فرد دراز کشیده باشد یا پس از خوردن یک وعده غذایی سنگین. علاوه بر این، همانطور که جنین در طول سه ماهه دوم و سوم رشد میکند و رحم مادر برای این رشد بزرگتر میشود، معده تحت فشار بیشتری قرار میگیرد.
این امر نیز میتواند باعث شود که مواد غذایی و اسید معده به داخل مری بازگردد. همچنین مواد غذایی ممکن است در طی دوران بارداری باعث سوزش معده شود. تمام غذاهایی که در افراد غیرباردار باعث سوزش معده در بارداری میشود، میتواند در طی بارداری هم باعث سوزش در معده گردد، از جمله: شکلات، نعناع، نوشیدنیهای کافئین دار (مانند قهوه، چای و نوشابه) و غذاهای چرب.
علائم سوزش و ترش کردن معده در دوران بارداری
شایعترین علائم ریفلاکس اسیدی احساس سوزش در گلو یا قسمت فوقانی سینه بیمار است. بیمار ممکن است احساس تهوع داشته باشد. آروغ زدن و استفراغ نیز میتواند از علائم ریفلاکس اسیدی باشد.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
با پزشک تماس بگیرید اگر بیمار:
سوزش شدید معده یا درد سینه داشته باشد.
علائم سوزش معده در بارداری با تغییر روش زندگی یا درمان بهبود نیابد.
تب، سردرد، حالت تهوع، یا استفراغ و سوزش معده داشته باشد.
هنگام خوردن احساس خفگی کند، بلع مشکل داشته باشد یا احساس کند که غذا در گلویش گیر کرده است.
کاهش وزن داشته باشد بدون اینکه رژیم خاصی برای آن داشته باشد.
استفراغ خونی یا قهوه مانند داشته باشد.
مدفوع تیره یا با تاخیر داشته باشد.
این موارد نیز ممکن است نشانه‌هایی از شرایط پزشکی دیگر باشد که باید به موقع درمان شوند.
تشخیص چگونه است؟
اغلب ریفلاکس اسیدی در دوران بارداری براساس علائم تشخیص داده میشود. اما اگر زن حامله بعد از حاملگی هم این علائم را داشته باشد، پزشک تستهای بیشتری از او خواهد گرفت ازجمله آندوسکوپی فوقانی، تستی که در داخل قسمت فوقانی دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگیرد.
درمان سوزش معده در بارداری
آنتی اسیدهای بدون نسخه مانند Tums، Rolaids و Maalox ممکن است به زن باردار کمک کند که با علائم سوزش معده مقابله کند. داروهایی که از کربنات کلسیم یا منیزیم ساخته شده اند گزینه های خوبی هستند. هرچند بهتر است در طول سه ماهه آخر بارداری از مصرف منیزیم خودداری کنید. منیزیم میتواند با انقباضات در طول کار تداخل داشته باشد.
بیشتر پزشکان توصیه میکنند که از آنتی اسیدهایی که حاوی سطح بالای سدیم هستند پرهیز شود. این آنتیاسیدها میتوانند منجر به ایجاد مایع درون بافت شوند. زن باردار همچنین باید از هرگونه آنتی اسیدی که دارای برچسب آلومینیوم است خودداری کند مانند “هیدروکسید آلومینیوم” یا “کربنات آلومینیوم”. این آنتی اسیدها میتوانند منجر به ایجاد یبوست در فرد شوند. در نهایت باید از داروهایی مانند Alka-Seltzer که ممکن است شامل آسپرین باشند دور ماند.
درمان خانگی
درمان ترش کردن و سوزش معده در طول بارداری معمولا شامل چند آزمون و خطا است. عادات شیوه زندگی که میتواند سوزش معده را کاهش دهد اغلب مطمئنترین روشها برای مادر و کودک هستند. نکات زیر میتواند به کاهش سوزش معده در بیمار کمک کند:
وعده‌های غذایی کمتر با دفعات بیشتر میل کنید و از نوشیدن آب و مایعات در حین خوردن خودداری کنید. در عوض بین وعده‌های غذایی آب بنوشید.
به آرامی بخورید و هر لقمه را به خوبی بجوید.
چندساعت قبل از خواب دست از خوردن بکشید.
از مصرف غذاها و نوشیدنیهایی که باعث ترش کردن در بارداری میشود خودداری کنید. موارد معمول شامل شکلات، غذاهای چرب، غذاهای تند، غذاهای اسیدی مانند مرکبات و موادی که برپایه گوجه فرنگی باشند، نوشابه‌های گازدار و کافئین دار است.
حداقل تا یک ساعت بعد از مصرف غذا دراز نکشید. پیاده روی آرام نیز ممکن است به هضم بهتر غذا کمک کند.
به جای لباسهای تنگ از لباسهای راحت استفاده کنید.
وزن سالم خود را حفظ کنید.
هنگام خواب از بالش برای بالا بردن قسمت فوقانی بدن استفاده کنید.
به سمت چپ بخوابید. دراز کشیدن به سمت راست معده را در بارداری بالاتر از مری قرار خواهد داد که ممکن است منجر به ترش کردگی معده گردد.
بعد از غذا آدامس بدون شکر بجوید. افزایش بزاق میتواند هرگونه اسیدی که وارد مری میشود را خنثی کند.
برای جلوگیری از علائم پس از شروع، ماست یا یک لیوان شیر بخورید.
مقداری عسل را در چای بابونه مخلوط کرده و میل نمایید.
۲ تا ۳ قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب ۸ انس مخلوط کنید و میل نمایید. اعتقاد بر این است که گرچه حتی سرکه سیب اسیدی است اما به تعادل تولید اسید در معده کمک میکند.
زنجبیل یک درمان طبیعی است که به افرادی با ناراحتی معده، تهوع و استفراغ کمک میکند.
زنان باردار نباید سیگار بکشند. سیگار کشیدن علاوه بر آسیب به جنین، اسفنکتر قسمت تحتانی مری را تضعیف میکند و باعث تشدید ریفلاکس معده میشود.
سعی کنید مقدار نوشیدن مایعات پس از آخرین وعده غذایی در طول روز زیاد نباشد، زیرا هرچه معده خالیتر باشد احتمال کمتری برای ریفلاکس اسیدی معده وجود خواهد داشت.
به جای نوشیدن مقدار زیادی از مایعات در یک بار، مقدار کمی از آن را بنوشید.
گزینه‌های پزشکی دیگر شامل تکنیکهای طب سوزنی و ریلکسیشن مانند ریلکسیشن عضلات، یوگا می تواند کمک کننده باشد.
همیشه قبل از امتحان درمانهای جدید با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از ترش کردن معده با تغذیه مناسب
وعده‌های غذایی با حجم کم و دفعات بیشتر مصرف کنید. از غذاهای چرب و تند به ویژه قبل از خواب خودداری کنید. از شیر اجتناب کنید.
شیر سرد، مایع طبیعی موثری در پیشگیری از ترشح اسید در معده است. شیر سرد با جذب اسید اضافی موجود در معده، موجب تسکین سوزش معده به دلیل اسیدی شدن می شود. برای مقابله با اسیدی شدن معده، بهتر است شیر سرد بدون هیچ افزودنی نظیر شکر مصرف شود.
موز یک پادزهر طبیعی و موثر در مقابله با ترش کردن معده است. این میوه به دلیل میزان بالای پتاسیم به تسکین علائم اسیدی شدن معده کمک می کند. پتاسیم موجود در موز پوشش معده را به تولید مخاطی تحریک کرده که موجب کاهش میزان PH در بدن می شوند. همچنین میزان بالای فیبر این میوه از عود مجدد ترش کردگی معده پیشگیری می کند.
ملون، به عنوان گونه ای از خربزه، سرشار از آنتی اکسیدان و فیبر بوده که نقش مهمی در مقابله با علائم اسیدی شدن معده ایفاء می کند. این میوه دارای اثر تسکین دهنده بر سیستم گوارش از طریق کاهش میزان pH در معده است.
گاهی اوقات راه حل های ساده به عنوان ابزار قدرتمندی برای مقابله با مشکلات گوناگون سلامت عمل می کنند. یکی از این راه حل ها، نوشیدن آب گرم در صورت ترش کردن معده است. آب گرم به عنوان یک عامل سم زدا طبیعی عمل کرده که سموم مختلف را از بدن دفع و به کاهش میزان اسید داخل معده کمک می کند.
