ترکیب سبز، قهوه‌ای یا خاکستری مشتق از برگ، دانه، ریشه و گل ِ گیاه شاهدانه است که به نام های حشیش، ماری جوانا، علف (GRASS) ، علف هرز(WEED)، مری جین (MARY JANE)، جام (و POT، بنگ، گانجا، شاهدانه و… ) هم معروف است. این ماده رایج ترین ماده غیرقانونی مورد مصرف در جهان است.
از هزاران سال پیش می‌دانستند که حشیش اثرات نشئه آور دارد. هردوت مورخ یونانی (قرن پنجم قبل از میلاد) قبیله چادرنشینی را توصیف کرده است که دانه های شاهدانه را روی منقل سرخ کرده و با سردادن هلهله شادی از چادر خارج می‌شدند. حشیش نام مختصر بوته شاهدانه است. تمام اجزای این گیاه خاصیت روانگردان دارد که از بین آنها ۹ – تترا هیدروکانابینول (THC -9) فراوان تر از همه است.
قوی ترین انواع حشیش از سرشاخه های گلدار گیاه یا از ترشح رزینی قهوه‌ای مایل به سیاه خشک شده برگ‌های آن که HASH یا HASHISH نامیده می شود، به دست می آید. برگ های خشک گیاه شاهدانه را داخل سیگار ریخته و آن را دود می کنند.
در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم اثرات ضد درد، ضد تشنج و خواب آور حشیش شناسایی شده بود. در دهه چهارم قرن بیستم این ماده جزو سیستم دارویی آمریکا به حساب می‌آمد. بیش از ۴۰۰ ماده شیمیایی در گیاه حشیش وجود دارد که ۶۰ درصد آنها از لحاظ شیمیایی با THC-9 در ارتباط است.
حشیش
منشا تولید: بوته شاهدانه ( Cannabis )
انواع رایج: بنگ، گراس (علف)، ماری جوانا، چرس، جوینت، مری جین، داگا و سین سمیلا (قوی ترین نوع حشیش)
نحوه مصرف: تدخین و خوردن
حشیش چگونه مصرف می شود؟
حشیش به صورت سیگار تدخین می شود که به آن سیگاری، JOINT و ناخن (NAIL) هم می گویند. با تدخین حشیش اثرات نشئه آور آن ظرف چند دقیقه ظاهر شده و حدود ٣٠ دقیقه بعد به اوج می رسد و ٢ تا ۴ ساعت دوام می آید. برخی اثرات حرکتی و شناختی ۵ تا ١٢ ساعت طول می کشد.
عوارض حاصل از مصرف چیست؟
میزان اثرات این ماده بر افراد به عوامل زیر بستگی دارد:
١ – تجربیات قبلی فرد در مصرف این ماده
٢ – میزان ماده THC در سیگاری
٣ – انتظارات فرد از نحوه ایجاد عوارض
۴ – محل مصرف آن
۵ – همراهی مصرف حشیش با مصرف سایر مواد مثل الکل و …
بعضی افراد ذکر می‌کنند که پس از تدخین حشیش (ماری جوانا) هیچ احساسی ندارند و بعضی احساس سبکی و سرخوشی می‌کنند. بعضی افراد دچار افزایش اشتهای شدید و تشنگی شدید می شوند. در صورت مصرف میزان زیاد ماری جوانا، فرد مصرف کننده دچار اضطراب و افکار پارانوئید می شود.
شایع ترین اثرات پس از مصرف حشیش عبارت اند از:
١ – اتساع عروق خونی ملتحمه چشم (قرمزی چشم)
٢ – افزایش ضربان قلب (تاکی کاردی خفیف)
٣ – افت فشارخون وضعیتی در دوزهای بالای مصرف
۴ – افزایش اشتها که اشتهای گاوی نامیده می شود
۵ – خشکی دهان
۶ – حملات حاد اضطراب
عوارض کوتاه مدت مصرف:
١ – اختلالات حافظه و یادگیری
٢ – اختلال در حواس بینایی، شنوایی و لامسه. مسمومیت با حشیش، اغلب حساسیت فرد مصرف کننده را نسبت به محرک های بیرونی بالا می برد و جزئیات تازه‌ای را آشکار می‌کند. فرد رنگ ها را غنی تر و عمیق تر از گذشته حس می کند.
٣ – اختلال درک زمان و مکان
۴ – اختلال در قدرت تجزیه و تحلیل مغز
۵ – اختلال تعادل و مهارت های حرکتی. به علت اختلال در مهارت های حرکتی، افراد مصرف کننده تا ١٢ ساعت پس از مصرف نباید رانندگی کنند.
۶ ـ اختلال خواب و فعالیت جنسی که از چند روز تا چند هفته پس از مصرف از بین می رود
عوارض بلند مدت مصرف:
١ – آتروفی (تحلیل) بافت مغزی
٢ – استعداد تشنج
٣ – آسیب ژنتیکی که فرزندان فرد را مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی می کنند
۴ – اختلال فعالیت ایمنی بدن
۵ – تغییر غلظت هورمون های جنسی مردانه و زنانه ( بی نظمی قاعدگی )
۶ – اختلالات اضطرابی- توهم- هذیان و دیوانگی
[در افراد با زمینه قبلی احتمال رخداد آنها بیشتر است].
٧ – استعداد ابتلا به سرطان ریه که به علت وجود هیدروکربن های سرطان‌زا در دود سیگاری می باشد.
٨ – فقدان انگیزه در فرد برای استمرار کارهای روزمره به طوری که فرد مصرف کننده فاقد نیرو، بی حال و ظاهراً تنبل است.
در افرادی که حشیش مصرف می کنند، استعداد اعتیاد به سایر مواد روان گردان بیشتر است.
نشانه‌های ناشی از ترک:
وابستگی به حشیش، روانی و غیر جسمی است. نشانه های ناشی از ترک در معتادین محدود به افزایش تحریک پذیری، بی قراری، بی خوابی، بی اشتهایی و تهوع خفیف است و همه این نشانه ها هنگامی بروز می کنند که شخص به طور ناگهانی مصرف مقادیر زیاد حشیش را قطع کند.
درمان اعتیاد:
شامل پرهیز از مصرف و حمایت روانی فرد می باشد. از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی نیز استفاده می شود
کاربرد درمانی حشیش:
فرآورده های دارویی حشیش مانند سایر مواد دخانی، کاربردهای درمانی نیز دارد و در درمان بی‌اشتهایی افراد مبتلا به ایدز، تهوع شدید ناشی از درمان با داروهای شیمی درمانی، و درمان میگرن استفاده می شود.
