آیا رشد نوزادتان طبیعی است؟

رشد یعنی افزایش وزن و اندازه بدن که تغییرات آن کمی است. نمو یا تکامل، رشد کیفی را نشان می دهد و شامل افزایش توانایی ها و مهارت در انجام اعمال حرکتی و تظاهرات اعمال ذهنی و حواس می باشد.

۲۸ روز اول زندگی را دوران نوزادی می نامند. حساس ترین زمان رشد طبیعی سه سال اول زندگی است و تغذیه مناسب و مراقبت مداوم در این دوران در سرنوشت آینده کودك نقش به سزایی دارد.

روند رشد نوزاد تا پایان ماه اول

– معیارهاي رشد نوزاد عبارت است از رشد قد، وزن و دور سر.

– اولین اندازه گیري قد، وزن و دور سر، در اتاق زایمان بعد از ساعات اول تولد و برقراري تماس پوست با پوست مادر و نوزاد انجام می شود.

– این معیارها، به ژنتیک و جثه و قد پدر و مادر، تغذیه و شرایط محیطی و آب و هوایی نیز بستگی دارد، اما خارج از این معیارها نیاز به بررسی توسط پزشک دارد.

رشد پدیده اي ممتد و مداوم است اما یکنواخت نیست. به طوري که در چند ماه اول عمر، سریع و سپس به تدریج کند می شود. نوزادانی که به موقع متولد می شوند به طور طبیعی بین ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ و متوسط ۳۳۰۰ گرم وزن دارند . در سه ماه اول عمر هر ماه تقریباً یک کیلوگرم، در سه ماه دوم هر ماه حدود نیم کیلوگرم، در سه ماه سوم هر ماه یک سوم کیلوگرم و در سه ماه چهارم هر ماه یک چهارم کیلوگرم به وزن شیرخوار اضافه می شود. به عبارت دیگر وزن نوزادي که به موقع متولد شده است در چهار تا پنج ماهگی دو برابر و در یک سالگی سه برابر وزن تولدش خواهد شد. قد نوزاد طبیعی هنگام تولد بین ۴۸ تا ۵۳ و به طور متوسط ۵۰ سانتی متر است که در پایان یک سالگی ۵۰ % یا ۲۵ سانتی متر به قد او اضافه می شود. اندازه دور سر هنگام تولد به طور طبیعی بین ۳۳ تا ۳۷ و به متوسط ۳۵ سانتی متر است و در یک سالگی به ۴۷ سانتی متر می رسد و از آن پس سرعت رشد دور سر نیز کم می شود.

سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۶ منحنی هاي رشد را بر اساس تغذیه با شیر مادر که به عنوان استاندارد طلایی و بهترین الگوي رشد در کودکان می باشد تهیه نموده است.

روند تکامل نوزاد تا پایان ماه اول

-۱ تکامل حرکتی در انتهاي ماه اول:

– دستها را در محدوده چشمها و دهان حرکت می دهد.

– در حالی که در حالت خوابیده به شکم است، سر را از یک سمت به سمت دیگر و یا به بالا می برد.

– در صورت عدم نگه داشتن، سر به عقب می افتد.

– انگشتان دست را در حالت مشت کرده نگه می دارد.

– حرکات رفلکسی (واکنشی) قوي دارد.

-۲ تکامل بینایی در انتهاي ماه اول:

– در هنگام شیر خوردن به مادر نگاه می کند.

– اشیایی را که در فاصله ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتري صورتش قرار دارد نگاه کرده و آنها را دنبال می کند مثل

اسباب بازي هاي چرخان با رنگ هاي مختلف.

– چشم ها سرگردان و گاهی لوچ هستند.

– اشیاي پر رنگ و یا سیاه و سفید را ترجیح می دهد.

– از بین تمام اشکال، صورت انسان را ترجیح می دهد.

-۳ تکامل شنوایی در انتهاي ماه اول:

– شنوایی کاملاً تکامل یافته است.

– تعدادي از صداها را تشخیص می دهد.

– به صدا واکنش نشان می دهد و حتی سرش را به طرف منبع صدا می چرخاند. مثلاً به طرف اسباب بازي هایی که صداي آرام دارند.

-۴ تکامل بویایی و لامسه در انتهاي ماه اول:

– بوهاي خوش را ترجیح می دهد.

– از بوهاي تند یا اسیدي خوشش نمی آید.

– بوي پستان مادر خود را تشخیص می دهد.

– تماس هاي ناگهانی و خشن را دوست ندارد (مثل کشیدن گونه، بوسه محکم و …)

– با افراد خانواده احساس راحتی می کند.

علائم هشدار دهنده تأخیر تکامل عصبی در ماه اول:

چنانچه در خلال هفته هاي دوم، سوم و چهارم زندگی نوزاد هر کدام از علائم زیر مشاهده شد، باید با پزشک مشورت شود:

– مکیدن او ضعیف باشد.

– چشم ها را در هنگام مشاهده نور شدید نمی بندد.

– بر روي اشیاي نزدیک که از سمتی به سمت دیگر حرکت می کند تمرکز نمی کند.

– دست ها و پاها را به ندرت حرکت می دهد.

– دست ها و پاها به نظر بیش از اندازه شل یا سفت است.

– حتی وقتی که گریه نمی کند و یا هیجان زده نیست، فک پایین دایماً می لرزد.

– به صداهاي بلند پاسخ نمی دهد.