هنگام مقاربت و بعد از ورود اسپرم به رحم زن ، اسپرم در طول رحم حرکت میکند و بطرف بالا میرود، اگر در این زمان تخمکی در رحم وجود داشته باشد،لقاح در داخل رحم صورت می گیرد. درعمل لقاح اسپرم مرد با تخمک زن ترکیب می شود و جنین شکل می گیرد، اگر جنین در داخل رحم زن لانهگزینی کند، سبب حاملگی می شود و اگر نتواند لانهگزینی کند از بدن دفع می شود.
اساس تعیین جنسیت؟
چگونه جنین پسر یا دختر می شود؟!
اسپرم مردان حاوی دو نوع مختلف از گامت می باشد. برخی دارای گامتx و برخی دارای گامتy هستند. اما تخمک زن تنها حاوی یک نوع گامتx است.
اگر گامتy مرد با گامتx ترکیب شود فرزند پسر می شود ، اگر گامتx مرد با گامت Xزن ترکیب شود ، فرزند دختر می شود.
چند روش تعيين جنسيت جنين :
روش تغذيه ای:
در اين روش از طب سنتی قديم و روشهای علمی جديد استفاده می شود بر اساس طب قديم خوردن بعضی از غذا ها مانند کاهو، توت فرنگی ، خرما، هل، زعفران … در هنگام بار دار شدن به پسر شدن و مصرف ماست، ترشی، تخم مرغ… به دختر شدن جنين منجر می شود.
روش تعیین میزان اسپرم:
زوجهایی که بیش از ۲فرزند دختر دارند و می خواهند فرزند پسر داشته باشند ،باید مرد به یک متخصص ارئولوژی مراجعه کند و آزمایش شمارش اسپرم انجام دهد زیرا اگر تعداد اسپرمهای مرد در یک سی سی از مایع منی ۲۰ میلیون کمتر باشد احتمال دختر دار شدن ۸۰% و اگر کمتر از ۵ میلیون باشد این احتمال ۱۰۰% خواهد بود. بنابراین هر اتفاقی که باعث افزایش اسپرمها شود به نفع پسردار شدن است. پزشک معالج استفاده از داروهای افزایش اسپرم را تجویز می کند.
روش نشاندار کردن لیزری اسپرمها :
در این روش سلولهای جنسی مردانه (اسپرم) حاوی کروموزوم X توسط لیزر نشاندار شده سپس توسط دستگاهی این سلولها از سلولهای جنسی (اسپرم) حاوی Y بینشان جدا میشوند. و سپس بنا به علاقه والدین اگر که دختر بخواهند اسپرم X دار و اگر پسر بخواهند اسپرم Y دار با تخمک لقاح داده میشود که معمولا یا از روش IVF برای لقاح استفاده میکنند و یا اسپرمها را به رحم مادر تزریق میکنند..
روش تعیین جنسیت پیش از لانهگزینی یا PGD
در حال حاضر تنها روش مطمئن و علمی تعیین جنسیت جنین در دنیا تكنیكی است به نام PGD كه در واقع مخفف عبارت Pre-Implantation Genetic Diagnosis است.
ایران نیز همپای جوامع پیشرفته دنیا به این تكنیك دست یافته است. هماكنون PGD چندین سال است که در ایران انجام میشود. اولین نوزاد تعیین جنسیت شده با روش PGD در ایران یك نوزاد پسر بود كه در سال ۱۳۸۵ با سلامت كامل به دنیا آمد.
چگونگی تعیین جنسیت پیش از لانهگزینی:
در این روش با استفاده از دارو، تخمک گذاری زن را تحریک می کنند تا او چندین تخمك به وجود آورد. سپس تخمكها را در محیط آزمایشگاهی با اسپرمهای همسر تركیب میكنند.
با این کار چندین جنین حاصل میشود كه با بررسی كروموزمی و تشخیص جنسیت آنها توسط متخصص ژنتیك، تنها جنینی را كه جنسیت آن دلخواه زوجین است، به رحم مادر منتقل میكنند.
این نوع باروری آزمایشگاهی در واقع نوعی IVF (لقاح تخم در خارج از بدن) است كه این بار نه برای درمان ناباروری، بلكه برای تعیین جنسیت جنین استفاده میشود.
در این روش در مرحله هشتسلولی جنین، نیاز است كه یك سلول از جنین جدا شود و مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه جداسازی یك سلول آسیبی به آن وارد نمیكند، اما در صورت ایجاد مشكلی برای آن سلول، به هیچ عنوان نمیتوان سلول دیگری از او جدا كرد.
سایر کاربردهای PGD
روش PGD بهترين، موثرترين و بی خطرترين روش پيشگيری از بيماری هايی همچون تالاسمی،کمخونی سلول داسی شکل، انواع عقب ماندگی های ذهنی، ناشنوايی، نابينايی و انواع سرطان ها ، شناسايی اختلال های کروموزومی آنوپلوئيدی مثل سندروم داون، سندرم ترنر، تريزومی ۱۸ ، تريزومی ۱۳ به شمار می رود. اگرچه ۶۰% موارد سقط های زود هنگام به سبب ناهنجاری های آنوپلوئيدی است، و خطر آنوپلوئيدی در زنان با سن بالا افزايش می يابد انجام PGD برای آنوپلوئيدی شانس زوج را در کاهش خطر سقط ناشی از آنوپلوئيدی و به دنيا آوردن فرزند سالم در سن بالا پس از يک IVF موفق افزايش می دهد . برای افرادی که حامل جابه جايی کروموزومی اند، انجام PGD می تواند برای تست تخم يا جنين برای جابه جايی خاصی صورت گيرد تا خطر سقط و يا تولد نوزادی ناقص و عقب افتاده ی ذهنی ناشی از جابه جايی نامتوازن کروموزومی کاهش يابد
مشکلات روش تعیین جنسیت پیش از لانهگزینی:
با وجود تمام پیشرفتهایی كه برای انتخاب جنسیت جنین صورت گرفته است، نمیتوان از حساسیتها و مشكلات احتمالی شكست تكنیك PGD غافل شد.
انجام عملیات تشخیص جنسیت و بررسی كروموزمی جنین كاری است كه ظرافتها و حساسیتهای خاص خود را دارد و در آن هیچ خطایی، قابل جبران نیست.
مشكل دیگری كه گاه در این فرآیند پیش میآید آن است كه در برخی موارد، علیرغم تحریك تخمكگذاری، امكان دارد زن تنها یك تخمك تولید كند و در این صورت پس از تشكیل جنین، راهی برای انتخاب جنسیت باقی نمیماند.
از این گذشته از تكنیك PGD نمیتوان برای زوجین نابارور بهره گرفت، زیرا شانس باروری را كم میكند.
روش جدا کردن اسپرم
این روش بر این اساس است که اسپرم دارای کرومووزوم Xباعث ایجاد جنین مونث میشود اندکی سنگینتر از کروموزوم Y است که جنین مذکر ایجاد میکند.
با استفاده از این تفاوت اندک وزنی،در يك محيط آزمايشگاهي میتوان اسپرم را به دو گروه X و Y تقسیم کرد و آنها را برای عمل "وارد کردن اسپرم به صورت مصنوعی به درون رحم: (IUI) آماده کرد.