نوزادان مادران دیابتی بیش از دیگران در معرض ابتلا به دیابت در آینده هستند …
مطالعات متعددی در زمینه عوارض دیابت بارداری انجام شده است، اما تازه ترین تحقیق نشان می دهد که نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری حتی در صورت داشتن وزن طبیعی در بدو تولد، در همان ماه های نخست اضافه وزن بیشتری در قیاس با سایر نوزادان پیدا می کنند.
محققان مرکز سلامت کودک رویال کالج برای این مطالعه و مقایسه میزان چربی بدن از اسکن های ام آر آی استفاده کردند. این بررسی ها روی ۴۲ نوزاد مادران دیابتی و ۴۴ نوزاد مادران سالم و در دو مرحله پس از تولد و در ۱۰ هفتگی صورت گرفت.
نتیجه بررسی این بود که گرچه در بدو تولد هیج تفاوتی میان نوزادان دو گروه نبود، اما توده چربی بدنی نوزادان مادران دیابتی در ۱۰ هفتگی، ۱۶ درصد بیشتر از گروه دوم بود.
گرچه دلایل این اختلاف مشخص نیست، اما محققان می گویند که می تواند ناشی از تغییراتی در متابولیسم نوزاد در دوران جنینی، تفاوت هایی در ترکیبات شیر مادران دیابتی و تغییراتی در 'هورمون های گرسنگی' نوزاد باشد.
این نخستین مطالعه ای است که تغییر زودهنگام در بدن نوزاد را بر اثر دیابت دوران بارداری مادر نشان می دهد و با توجه به مساله گسترش چاقی کودکان و بیماری زایی این پدیده تا آخر عمر، بر ضرورت اتخاذ تدابیر لازم تاکید دارد.
به گفته محققان، دیابت بارداری در حال شیوع است و نوزادان این مادران بیش از دیگران در معرض ابتلا به دیابت در آینده هستند، وضعیتی که تحقیقات بیشتری را در زمینه تاثیر دیابت بارداری می طلبد.
صدیقه علیشاهی کارشناس مامایی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد اظهار داشت: دیابت بارداری به حالتی گفته می شود که در آن بدن نسبت به گلوکز (قند خون) تحمل خود را از دست داده و این حالت همیشه اولین بار در زمان بارداری خود را نشان می دهد.
به طوری که در این حالت مادر ممکن است نسبت به شرایط عادی بیشتر تشنه، گرسنه و خسته شود که اینها همگی علائم شایعی در دوران حاملگی بوده و طبیعی تلقی می شوند.
وی با بیان اینکه دیابت حاملگی اغلب بدون علامت است افزود: به همین دلیل تقریبا در تمام زنان باردار بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ آزمایش تحمل گلوکز انجام می شود.
علیشاهی ادامه داد: برای این نوع آزمایش در آزمایشگاه یک لیوان شربت گلوکز مصرف می شود و بعد از یک ساعت قند فرد تست می شود. این آزمایش را در هر ساعت از روز می توان انجام داد و چنانچه نتیجه آن از حد نرمال و طبیعی بیشتر باشد، باید آزمایش‌های بعدی انجام شود.
کارشناس مامایی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد در ادامه تاکید کرد: اگر خانم باردار حداقل یکی از عوامل خطر را داشته باشند باید آزمایش تحمل گلوکز در همان ماههای اول بارداری انجام شود.
وی عوامل خطرآفرین را سن بالای ۳۰ سال، سابقه خانوادگی دیابت، سابقه ماکروزومی قلبی (تولد نوزاد بزرگ)، چاقی (اندکس توده بدن بالای ۳۰)، وجود گلوکز در ادرار، تولد نوزاد ناهنجار یا مرده، فشار خون بالا، سابقه ابتلا به دیابت حاملگی در حاملگی های قبلی و همچنین سقط خود بخودی بدون علت دو نوبت یا بیشتر بیان کرد.
علیشاهی در ادامه علائم بالینی دیابت حاملگی را پر نوشی، پرخوری، پر ادراری، افزایش فشار خون، چاقی، خارش بدن و حملات افزایش قند خون نام برد.
وی افزود: در اکثر موارد دیابت بارداری دارای علائم واضحی نمی باشد اما در صورت وجود علائم مهمترین آنها شامل پر خوری، پر ادراری و پر نوشی است.
وی تصریح کرد: عوارضی که دیابت حاملگی می تواند برای مادر ایجاد کند عوارضی همچون استرس عصبی، عفونت، فشار خون بالا ( بیشتر در انتهای بارداری)، افزایش خطر مسمومیت حاملگی و زایمان قبل از موعد، همچنین افزایش عمل سزارین و صدمات زایمانی می باشد.
وی همچنین عوارض دیابت حاملگی بر روی جنین را سقط در صورت عدم کنترل قند خون، اختلالات متابولیکی، ناهنجاری های مادر زادی، بزرگی نوزاد و زردی نوزاد عنوان کرد.
علیشاهی دوران کودکی را با خطراتی همچون بروز چاقی در کودکان و خطر بروز دیابت حاملگی در نوزادان دختر مواجه دانست و گفت: کودکان مادرانی که دیابت حاملگی در آنها کنترل نشده و یا تشخیص داده نشده است در معرض این خطرات قرار دارند.
کارشناس مامایی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد به مادران باردار توصیه کرد: درمان دیابت حاملگی به شدت بیماری بستگی دارد و فرد بیمار باید قند خون خود را با استفاده از دستگاههای خانگی کنترل قند خون و یا نوارهای حساس به قند خون کنترل کند و علاوه بر آن برنامه غذایی صحیح نیز می تواند کمک کننده باشد.
وی اظهار داشت: در رژیم غذایی باید تعادل صحیحی میان پروتئین، چربی و کربوهیدرات وجود داشته باشد. همچنین ویتامین های لازم، مواد معدنی و کالری لازم باید تامین شود.
وی گفت: مطالعات نشان می دهد که ورزش سبک هم به بدن در سوزاندن گلوکز کمک کرده و هم سبب کاهش قند خون می شود به طوری که ۳۰ دقیقه فعالیت هوازی نظیر پیاده روی در روز برای بسیاری از زنان مبتلا به دیابت حاملگی سودمند است.
وی با بیان این مطلب ورزش شدید در این دوران توصیه نمی شود افزود: برای آگاهی از فعالیت ورزشی مناسب و مفید بهتر است با پزشک مشورت شود.
علیشاهی کارشناس مامایی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد در پایان خاطرنشان کرد: حدود دو سوم زنان مبتلا به دیابت حاملگی در حاملگی های بعدی نیز به این عارضه مبتلا می شوند.
