علایم دندان در آوردن کودکان/ چه کنیم کودکان درد کمتری بکشند؟!

معمولا اولین دندان شیری کودکان در حدود ۶ ماهگی در دهان ظاهر می گردد که این زمان در کودکان مختلف، متفاوت می باشد …

یکی از موارد هیجان انگیز برای والدین زمانی است که اولین دندان شیری کودک در دهانش ظاهر می شود. اما بسیاری از والدین از این دوره به عنوان یک دوران طاقت فرسا و پر استرس برای کودکشان یاد می کنند و علایمی از قبیل بی قراری، تب، اسهال و… را به آن نسبت میدهند.

سعی بر اینست که در این مبحث به طور مختصر در مورد دندان در آوردن، علایم و مشکلات مرتبط با آن صحبت نماییم:
معمولا اولین دندان شیری کودکان در حدود ۶ ماهگی در دهان ظاهر می گردد که این زمان در کودکان مختلف، متفاوت می باشد.
( ۴تا ۱۰ ماهگی) و دیر یا زود در آمدن دندان در این بازه زمانی کاملا طبیعی می باشد.

دندان در آوردن یک پدیده فیزیولوژیک طبیعی می باشد که ممکن است همراه با علایمی در کودک باشد. شایع ترین علایم طبیعی در زمان رویش دندان در کودکان عبارتند از:

خارش لثه ها
بی قراری در طول روز
افزایش مکیدن انگشت یا مالش لثه ها
آبریزش از دهان
کاهش اشتها (تا حدودی)

تغییرات مخاط دهان:
در برخی کودکان هیچ تغییری در رنگ مخاط محل رویش دندان دیده نمیشود اما در برخی موارد تغییرات مخاطی، جزیی می باشد. در یک سوم کودکان نیز تغییرات مشخص مخاطی همراه با مقدار کمی خونریزی از محل دیده می شود.

علایم فوق در هنگام رویش دندان ها کاملا طبیعی هستند و دلیل بر بیماری کودک نمی باشد و کودک روند رشد طبیعی خود را ادامه خوهد داد، اما بسیاری از والدین علایمی از قبیل تب، اسهال، سرفه و… را به رویش دندان نسبت می دهند در حالیکه این تصور، نادرست است.
هرچند ممکن است همزمان با رویش دندانها این موارد نیز بروز نمایند اما علت آن بطور مستقیم با رویش دندانها مرتبط نیست بلکه این همزمانی به این دلیل رخ می دهد که کودک بخاطر خارش و تغییرات مخاطی ناشی از رویش دندان ها، انگشت یا هر وسیله آلوده ای را که در دسترس باشد در دهان خود می برد و این آلودگی ها منجر به بروز علایم سیستمیک از قبیل تب، سرفه و اسهال میشوند، به همین دلیل توصیه میگردد در صورتی که با این قبیل علایم (به ویژه به مدت بیش از ۲۴ ساعت) روبرو شدید حتما به پزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید.

راهکارهایی جهت کاهش ناراحتی کودک هنگام دندان در آوردن وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
دستان خود را تمیز و با دقت بشویید و انگشت شست خود را داخل دهان کودک بگذارید تا آن را گاز بگیرد. این کار خارش لثه های او را هنگام در آوردن دندان کاهش می دهد.
کاربرد سرما یا فشار بر روی لثه کودکان تا حدود زیادی ناراحتی آنها را کاهش می دهد .مي‌توانيد غذاهايي كه كودك در آن سن مجاز به خوردن آنهاست را در فريزر منجمد كنيد تا كودك آنها را بجود و سرماي آن درد دندانش را كاهش دهد. مثلا می توان ازتکه های بزرگ موز یا هویج منجمد (یخ زده) یا یک تکه گوشت کباب شده (کنجه) استفاده نمود (البته نکته قابل توجه در این موارد این است که در تمام طول مدتی که کودک از آنها استفاده می نماید باید کاملا زیر نظر باشد تا از بلع قطعات درشت جدا شده از میوه یا گوشت جلوگیری شود.)

يك تكه پارچه( حوله) کاملا تميز و خيس را داخل يك كيسه نايلوني بگذاريد و به مدت يك ساعت داخل فريزر قرار دهيد. وقتي كه پارچه را از داخل كيسه درآورديد، كودك‌تان از جويدن و فشار دادن آن در بين لثه‌ها لذت مي‌برد، چرا كه با پارچه اطراف لثه‌هايش راماساژ مي‌دهد و سردي آن باعث كرخي لثه و كاهش احساس درد مي‌شود.

استفاده از دندان گیر:
دندان گیر ها به اشکال و اندازه های مختلفی در داروخانه ها وجود دارند که میتوان از آنها برای کاهش ناراحتی کودک استفاده نمود. یک نمونه از این دندان گیرها حاوی مایعی هستند که وقتی در معرض سرما قرار میگیرند حالت ژله ای پیدا میکنند و با مالش بر روی لثه، کودک احساس خوبی پیدا می کند. نوعی دیگری از دندان گیر ها وجود دارند كه با گاز گرفتن كودك، شروع به لرزش مي‌كنند و اين مساله براي كودك بسيار خوشايند و دوست‌داشتني است. (البته از قرار دادن دندان گیرهای معمولی در فریزر خودداری کنید چون ممکن است سختی بیش از حد آن به مخاط دهان کودک آسیب بزند.)
براي كودكاني كه پستانك مي‌خورند مي‌توانيد پستانك آنها را در فريزر منجمد كنيد تا هنگام مکیدن آن، سرماي موجود باعث بي‌حس شدن لثه‌ها و كم شدن درد آنها شود.

داروهای بی حسی موضعی:
اگر کودک احساس ناراحتی شدیدی میکند که با هیچ یک از روش های بالا التیام نمی یابد، میتوان با استفاده از این داروهای موضعی به طور موقت ناراحتی او را کاهش داد. نکته مهم وقابل توجه این است که از آنجا که جذب سیستمیک این بی حس کننده های موضعی سریع میباشد احتمال بروز عوارض ناگوار وجود دارد، پس بهتر است تا حد امکان از این عوامل استفاده نگردد.