بارداری از چه زمانی محاسبه می شود؟ كودك شما كی به دنيا مي‌آيد؟/ اصطلاحات رایج دوره بارداری و زایمان

براي زنان، هيچ تجربه‌اي با تجربه بارداري و مادر شدن، برابري نمي‌كند. اين تجربه ناب وقتي لذت‌بخش‌تر مي‌شود كه براي آن به خوبي برنامه‌ريزي كرده باشيد. برنامه‌ريزي براي بارداري مي‌تواند بخت شما را براي به پايان رساندن صحيح و سالم اين فرآيند افزايش دهد.
اغلب زنان وقتي متوجه بارداري خود مي‌شوند، ۱ تا ۲ ماه از بارداري آنها گذشته و زماني كه به پزشك مراجعه مي‌كنند ۲ تا ۳ ماهه باردارند. از آنجا كه روش زندگي شما بر سلامت كودكتان تاثيرگذار است، بايد از آغاز بارداري مراقب خودتان باشيد اما آغاز روند بارداري از چه زماني محاسبه مي‌شود؟ كودك شما كي به دنيا مي‌آيد؟ آيا امكان دارد ۴۰ هفته بارداري‌تان طي شود اما او متولد نشود؟ براي يافتن پاسخ‌ اين پرسش‌ها با اين مطلب، همراه شويد.

آغاز بارداري را دقيقا از آخرين قاعدگي محاسبه مي‌کنند؛ به اين معني كه براساس محاسبات پزشكي، شما ۲ هفته قبل از لقاح، عملا بارداريد! شايد اين موضوع به نظرتان گيج‌كننده بيايد اما كمي تحمل و تعاريف زير را مرور كنيد تا درک بهتري از اين معنا داشته باشيد.

سن بارداري
سن بارداري را از اولين روز آخرين قاعدگي حساب مي‌کنند. اغلب پزشكان وقتي مي‌گويند شما مثلا در هفته هجدهم بارداري، هستيد سن جنين را با احتساب ۲ هفته كمتر مي‌دانند. هفته هجدهم بارداري يعني سن جنين ۱۶ هفته است و اين در حالي است که ميانگين مدت بارداري را۴۰ هفته مي‌دانيم.
سن تخمك‌گذاري يا سن باروري
محاسبه اين سن از لقاح آغاز مي‌شود و باعث مي‌شود كه مدت ميانگين ۳۸ هفته را براي بارداري در نظر بگيريم. اگر با مرور اين توضيحات هنوز هم سردرگم هستيد، بهتر است بگويم اغلب زنان تاريخ دقيق لقاح را نمي‌دانند ولي از آغاز آخرين قاعدگي خود باخبر هستند. پس اگر شما مثلا در تاريخ ۳ مهرماه عادت ماهيانه داشته‌ايد اما در ماه آبان متوجه تاخير قاعدگي‌تان شده‌ و پس از بررسي مطلع شده‌ايد كه بارداريد، نخستين روز بارداري شما ۳ مهرماه است و براي تعيين زمان زايمان به اين تاريخ نياز داريد. علاوه بر اين، پزشك شما با توجه به سن بارداري‌تان و احتساب همين تاريخ ميزان رشد جنين و اينكه آيا از موعد زايمان شما گذشته است يا نه را در نظر مي‌گيرد.
۳ ماهه اول تا سوم
امكان دارد در مورد سن بارداري شما براساس دوره‌هاي ۳ ماهه صحبت شود. دوره ۳ ماهه بارداري را به ۳ دوره كه هريك ۱۲ هفته طول مي‌كشد، تقسيم مي‌كنند. اين نوع تقسيم‌بندي به بررسي مراحل تكاملي جنين كمك مي‌كند. به‌عنوان نمونه ساختار بدني كودك شما عمدتا در ۳ ماهه اول شكل مي‌گيرد و اعضاي دستگاه‌هاي بدن در ۱۲ هفته نخستين ايجاد مي‌شوند. اغلب سقط‌هاي خودبه‌خودي هم در ۳ ماهه اول رخ مي‌دهند. وقوع احتمالي مواردي مانند فشارخون بالاي ناشي از بارداري يا مسموميت بارداري (پره اكلامپسي) هم مربوط به ۳ ماهه دوم است. به ياد داشته باشيد كه همه اين تعاريف و محاسبه موعد زايمان تنها يك تخمين است و نه يك روز قطعي. پس نبايد دانستن اين اطلاعات باعث نگراني و اضطراب شما شود. جالب است بدانيد تنها يك زن از هر ۲۰ زن باردار دقيقا در روز محاسبه شده زايمانش زايمان مي‌كند. شما لازم است به موعد زايمان‌تان به عنوان يك هدف نگاه كنيد. يعني زماني كه بايد منتظر آمدنش باشيد و خود را براي آن آماده كنيد. در نهايت مي‌خواهم اضافه كنم اينكه به چه روشي سن بارداري خود را محاسبه مي‌كنيد، خيلي اهميت ندارد. بارداري هر چقدر كه بايد طول مي‌كشد و اين معجزه هر روزه و لحظه در حال رخ دادن است. يك موجود زنده در حال رشد و تكامل درون شماست. از اين معجزه‌اي كه درون شما به وقوع مي‌پيوندد، لذت ببريد.
اصطلاحات زايماني
معمولا در هفته‌هاي ۳۶ تا ۳۷ بارداري، سر جنين وارد لگن مي‌شود اما در ۳ درصد بارداري‌ها، اول، باسن يا پاهاي جنين وارد لگن مي‌شوند که اين حالت را تظاهر «بريچ» مي‌گويند که يکي از موارد ضرورت يافتن زايمان سزارين است.
حول و حوش هفته‌هاي آخر، در معاينه لگني شما، دهانه رحم بررسي مي‌شود. براي زايمان‌ دهانه رحم بايد نرم‌تر و نازک‌تر ‌شود که اين فرآيند را «افاسمان» مي‌گويند. پيش از آغاز زايمان، «افاسمان» صفر درصد است؛ يعني دهانه رحم، ضخيم است. زماني که ضخامت به نصف برسد، افاسمان ۵۰ درصد است و بلافاصله قبل تولد نوزاد، افاسمان دهانه رحم به صددرصد مي‌رسد. ميزان اتساع دهانه رحم (ميزان باز شدن) را با معيار سانتي‌متر مي‌سنجند. وقتي قطر اين دهانه به ۱۰ سانتي‌متر برسد اتساع کامل مي‌شود. علاوه بر تعيين موقعيت جنين در معاينه‌هاي لگني، اين فاکتور نيز سنجيده مي‌شود. منظور از موقعيت جنين نيز عضو تظاهرکننده‌اي از جنين است که وارد مجراي زايمان شده است. نقطه صفر، يک نشانه استخواني در ابتداي مجراي زايمان در نظر گرفته مي‌شود و سپس وقتي مطرح مي‌شود که سر جنين در موقعيت ۲- است؛ يعني سر بالاتر از موقعيت ۲+ قرار دارد. اگر جنين از مجرا عبور نکند و از لگن پايين نيايد بايد مادر را سزارين کرد.

زايمان با اتساع دهانه رحم شروع مي‌شود. اين حالت به دليل منقبض شدن عضله رحم رخ مي‌دهد كه مي‌خواهد جنين را خارج كند. شما ممكن است دردهاي عضلاني و انقباض‌هاي رحم را حس كنيد اما تا وقتي دهانه رحم تغيير نكند، زايمان آغاز نمي‌شود. ۳ مرحله در هر زايمان داريم؛ مرحله اول با انقباض‌هاي موثر رحمي كه باعث نازك شدن (افاسمان) و باز شدن دهانه رحم است، شروع مي‌شود و اين مرحله وقتي به پايان مي‌رسد كه دهانه رحم ۱۰ سانتي‌متر باز شده باشد. مرحله دوم با باز شدن كامل دهانه رحم آغاز و با تولد نوزاد پايان مي‌يابد. مرحله سوم يا مرحله آخر هم خروج جفت و پرده‌هاي جنين است. طول كشيدن بارداري به مدت ۴۲ هفته يا بيشتر بعد از اولين روز آخرين روز قاعدگي را «بارداري طول‌كشيده» مي‌گويند و ميزان آن ۲ تا ۳ درصد تخمين زده مي‌شود. از علل بروز اين نوع از بارداري مي‌توان به تخمين غلط سن بارداري و برخي مشکلات مربوط به جنين (مانند اختلالات هيپوفيز) اشاره کرد.