درسه ماهه اول بارداري (که معادل ۱۳ هفته اول بارداري است)، اکثر اندام هاي جنين شکل گرفته اند و جنين قادربه حرکت است به همين دليل سه ماهه اول بارداري دوران بحراني است و تغذيه نامناسب استفاده ازداروهاي غيرمجاز استفاده ازموادمخدر و سيگاراستفاده بيش از حد مکمل هاي غذايي مثل ويتامين A و کافئين و کمبود فولامين مي تواند درايجاد نقص هاي جنيني تاثيرگذارباشد.
نیاز به انرژي بیشتر
نياز به انرژي درسه ماهه اول بارداري، مانند پيش ازبارداري است؛ولي درسه ماهه دوم و سوم به جهت تامين افزايش وزن مورد نيازو تامين ذخاير چربي به ميزان کافي به ترتيب ۳۴۰ کيلوکالري درروزو ۴۵۲ کيلوکالري درروز افزايش پيدا مي کند.
ميزان پروتئين مورد نياز روزانه خانم هاي باردار، ۲۵ گرم بيشتر اززنان غيربارداراست که اين مقدار براي تامين رشد و نمو جنين ، جفت خون ، مايع آمينوتيک و حفظ بافتهاي بدن ضروري است .
مادراني که بايد حتماً درطول بارداري به متخصص تغذيه مراجعه کنند:
*مادران باسابقه تولد نوزاد کم وزن ياسقط دربارداري هاي پيشين
*مادران بااختلالات خوردن
*مادران بافاصله بارداري کمتر از۱۸ ماه
*مادران داراي بيش از ۴ فرزند
* مادران نوجوان
*مادران با وضعيت اقتصادي ضعيف
*مادران گياهخوار
*مادران سيگاري
*مادران مبتلا به ديابت ، سوءجذب و فنيل کتونوري
چه کسانی مکمل هاي غذايي نیاز دارند؟
يک رژيم غذايي متعادل ، اضافه وزن مطلوب و تمام نيازهاي تغذيه اي رادردوران بارداري تامين مي کند. دريافت مکمل آهن و اسيد فوليک به تمامي زنان باردار توصيه مي شود. اما افراد درمعرض خطرزياد مثل نوجوانان باردار، زنان چندقلوزا ، مادراني با تغذيه نامناسب و مادران باسابقه به دنيا آوردن نوزاد کم وزن بايد زيرنظر پزشک مکمل هاي موادمعدني و ويتامين دريافت کنند. درغيراينصورت مادران باردارسالم نيازي به دريافت اين نوع مکملها ندارند .
تنقلات رابگذاريد براي بعد
به طورحتم تغذيه نادرست مادران يکي از عوامل چاق کننده درکودکان است. هرچند پرهيزغذايي کاري بسياردشواراست ، ولي مادران بايد از چندماه قبل از بارداري تا پايان دوره شيردهي ازخوردن هله هوله خودداري کنند. تا حداقل يکي از عوامل چاق شدن کودکشان رااز ميان برده باشند همچنين کودکاني که ازاين مادران متولد مي شوند .بيشتربه بيماري ديابت ، افزايش کلسترول و فشارخون مبتلا مي شوند.
نیاز به کلسیم بیشتر دردوران بارداري
نياز به کلسيم جهت استخوان سازي و تشکيل جوانه هاي دندان و جلوگيري ازاتلاف املاح استخوانهاي مادر به ۱۳۰۰ ميلي گرم درروزمي رسد. اين مقدار کلسيم با نوشيدن روزانه ۳ ليوان شير تامين خواهد شد. نياز به آهن جهت توليد بيشتر گلبولهاي قرمزخون و افزايش هموگلوبين و رشد و نمو و تامين ذخاير کبدي جنين به ۳۰ ميلي گرم درروزمي رسد. نيازبه فوليک اسيد براي توليد بيشترگلبول هاي قرمزخون و براي شکل گيري جنين و پيشگيري ازضايعه عصبي افزايش پيدا مي کند. اما مصرف ۶۰۰ ميکروگرم فوليک اسيد ازطريق رژيم غذايي يابه صورت مکمل قبل ازبارداري وطي دوران بارداري،خطر بروزاختلال درلوله عصبي جنين راکاهش مي دهد.
منابع غذايي غني ازفوليک اسيد عبارتند از: دل، جگر، قلوه ، گوشت و انواع سبزيجات سبزتيره و انواع کلم و پرتقال مصرف مواد حاوي اسيد چرب امگا ۳ مانند روغن ماهي و گردو به همراه فوليک اسيد ازترکيبات موثردرهوش و حافظه جنين است .
مکمل هاي ويتامين و موادمعدني
مادراني که دررژيم غذايي شان ويتامينها و موادمعدني رابه ميزان کافي دريافت نمي کنند.
گياه خواران، سيگاري ها ، مادراني که دويا چند قلو دارند و بيماران خاص، بايد زير نظر پزشک شان ازمکمل هاي ويتامين و مواد معدني استفاده کنند. اغلب اوقات مصرف مکمل ها حالت تهوع و استفراغ شديد رابه همراه دارد و اگر اين حالت شديد باشد مانع جذب اين مواد غذايي مي شود. توصيه کلي اين است که استفاده روزانه ازشربتهاي مولتي ويتامين مينرال ازسه ماهه دوم براي خانم هايي که غذاي کافي دريافت نمي کنند آغاز شود.
به طور معمول اين شربت ها شامل ۳۰ ميلي گرم آهن،۱۵ ميلي گرم روي، ۲ ميلي گرم مس ، ۲۵۹ ميلي گرم کلسيم ۲، ميلي گرم ويتامين B6 ، پنج ميلي گرم ويتامين C ، سيصد ميلي گرم فولات و ۵ ميلي گرم ويتامين D است .گاهي اوقات براي جبران و بهبود برخي از مشکلات بارداري مانند تهوع استفراغ پره اکلامسي (مسموميت بارداري)زايمان زودرس و… مصرف مکمل هاي معدني و ويتامين ها راتوصيه مي کنند ولي همه اينها بايدطبق دستور پزشک باشد.
