سرماخوردگی ممکن است علائمی مانند آبریزش بینی، ترشح بیش از حد مخاط، سرفه، گرفتگی بینی، سردرد و غیره را ایجاد نماید. بنابراین، داروهای سرماخوردگی از دو یا چند ماده تشکیل دهنده فعال ساخته میشوند. برخی از داروهای سرماخوردگی که معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند شامل آنتی هیستامینها جهت کاهش واکنشهای آلرژیک، ضد احتقانها برای کاهش احتقان، ضد سرفه برای از بین بردن سرفه، اکسپکتورانت جهت بیرون کشیدن خلط، و در نهایت، مسکن برای مبارزه با سردرد و درد بدن میباشند.
ضد درد یا مسکن: بنابر مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته، مشخص شده است که استامینوفن در زمرهی بیخطرترین انواع مختلف مسکنهایی است که در داروهای سرماخوردگی مورد استفاده قرار میگیرند. از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی NSAIDs مانند استیل سالیسیلیک اسید (آسپرین) که میتواند عوارضی را در نوزاد ایجاد نمایند، خودداری کنید.
ضد سرفه: اگرچه مطالعات انجام شده بر روی حیوانات خطر نقص تولد مرتبط با استفاده از دکسترومتورفان که یک فرونشانندهی سرفه موجود در داروهای سرماخوردگی است را نشان دادهاند؛ مطالعات انسانی موفق به نشان دادن استفاده از این دارو در دوران بارداری و افزایش خطر ابتلا به ناهنجاریهای مهم نشدهاند.
ضد احتقان: در حالی که چندین مطالعهی صورت گرفته حاکی از کمی افزایش در خطر نقائص هنگام تولد در ارتباط با استفاده از داروهای ضد احتقان خوراکی مانند پسودوافدرین pseudoephedrine و فنیل افرین، در سه ماهه اول بارداری را نشان میدهد؛ مطالعات دیگر موفق به وجود چنین افزایش ریسک و خطری نشدهاند. همچنین بر آن اشاره داشته است که این داروها برای کسانی که تحت تأثیر اثرات انقباضی عروق بدلیل مصرف سیگار میباشند، میتوانند مخاطره آمیز باشند.
مصرف داروهای ضد احتقان استنشاقی مانند زایلومتازولین xylometazoline و اکسی متازولین oxymetazoline در طول دوران بارداری چنانچه به مدت کوتاهی مصرف شوند، نسبتاً بیخطر در نظر گرفته میشوند. در حالی که اثرات زایلومتازولین در زنان باردار هنوز شناخته شده نیست، نتایج حاصل از یک مطالعه انسانی بر روی ۲۰۷ خانمی که در سه ماهه اول بارداری دارو مصرف کرده بودند، موفق به نشان دادن هیچگونه افزایشی در خطر نقص تولد نشد. یک تک دوز از اکسی متازولین (که به ۱۲ زن باردار داده شد) تغییری در گردش خون مادر یا جنین ایجاد نمیکرد.
آنتی هیستامین، خلط آور: انتظار نمیرود داروهای دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین (آنتی هیستامین)؛ و گایافنزین (خلط آور)، خطر نقایص مادرزادی را افزایش دهند.
این یافتهها قطعی نیستند، اما بر اساس مطالعات انسانی قرار دارند. این بدان معنی نیست که این داروها برای تک تک افراد بیخطرند. در مقایسه با دیگر داروها، این داروها میتوانند بیخطرتر باشند. ماهیت و شدت عوارض جانبی ناشی از این داروها در زنان باردار به عوامل مختلف دیگری بستگی دارند که ممکن است برای همه افراد به طور یکسان نباشند. بنابراین، بایستی از خود درمانی اجتناب شود. از داروهایی که توسط دکتر تجویز میشوند، استفاده نمایید. اگر هیچ چارهای جز مصرف داروهای سرماخوردگی بدون نسخه ندارید، حتماً توجه داشته باشید که ترکیبات آن را بررسی نمایید.
بنا به مطالعات صورت گرفته، استفاده کوتاه مدت از داروهای سرماخوردگی با ترکیبات ذکر شده در بالا، احتمالاً هیچگونه مشکلی جدی برای زنان باردار ایجاد نمیکنند. با این حال، بایستی از مصرف طولانی مدت آنها اجتناب شود. همچنین توصیه میشود، داروهایی با حداقل مواد تشکیل دهنده مصرف نمایید. به عبارت دیگر، از داروهایی استفاده کنید که حاوی مواد تشکیل دهندهی مناسب این علائم باشند. بایستی از استفاده بیرویه داروهایی که چندین دارو را بطور یکجا در خود دارند، خودداری نمایید. از مصرف داروهای سرماخوردگی با محتوای الکل یا کافئین اجتناب شود.
در طول دوران بارداری، جهت جلوگیری از عوارض جانبی مواد و داروها بر روی جنین، بایستی مراقبت بیشتری انجام شود. در صورت امکان، بهتر است از مصرف تمام انواع داروها در این دوره، به خصوص در سه ماهه اول خودداری کنید. در صورت ابتلا به سرماخوردگی، به جای استفاده از دارو، گزینهی درمانهای خانگی را برگزینید. بسیاری از این درمانها جهت کنترل این علائم به روشی طبیعی مؤثرند. به اندازهی کافی استراحت نمایید، مایعات زیادی بنوشید و با آب شور ولرم قرقره کنید. سوپ مرغ جهت تسکین احتقان و التهاب مفید میباشد. استنشاق بخار یا بخور دادن نیز ممکن است برای تسکین علایم مفید باشند. با دوری کردن از افراد مبتلا به سرماخوردگی و دیگر بیماریهای عفونی از ابتلا به این امراض اجتناب ورزید. دستهای خود را به کرات بشویید و به طور منظم ورزش نمایید.
چنانچه این علائم با درمانهای خانگی فروکش نکردند، به ماما یا دکتر مورد اعتماد خود مراجعه کنید. در چنین مواردی، مصرف دارو گزینهی بهتری است، به خصوص برای کسانی که در معرض خطر ابتلا به عوارضی مانند تب بالا و سینه پهلو قرار دارند.
توصيه ما به خانمهاي بارداري که در ۳ ماهه اول هستند و۱۲ هفته از بارداريشان ميگذرد، اين است که حتي در مصرف داروهاي مجاز هم زيادهروي نکنند و تا ميتوانند، در اين دوره که زمان حساس رشد جنين است، دارو نخورند. البته اگر کسي به دليل بيماري خاص طبق نظر پزشک متخصص دارو ميخورد و مثلا براي تنظيم قندخون يا مشکل کليه دارو ميخورد، نبايد در مصرف آنها اهمالکاري کند و مقصود من مصرف داروهاي ديگر مانند آنتيهيستامين براي جلوگيري از آبريزش چشم و بيني يا مواردي مثل آن است. اگر خانمي در دوره بارداري سرما بخورد بهتر است با استراحت و مصرف مايعات گرم و رقيق، دوره درمان را سپري کند اما در صورت نياز، مصرف قرص سرماخوردگي و در صورت وجود تب، مصرف استامينوفن معمولي اشکال ندارد.
به ياد داشته باشيد سرماخوردگي مشکلي براي سلامت و رشد جنين ايجاد نميکند ولي تب بالا ميتواند به او آسيب بزند. اگر مانند اين خواننده گرامي، سوزش گلو داريد بايد توسط پزشک معاينه شويد، شايد امکان عفونت باکتريايي وجود داشته باشد که در اين موارد بايد از آنتيبيوتيکهاي ايمن مانند آمپيسيلين استفاده کنيد. البته خبر خوشايند اينکه اکثر موارد با علل ويروسي است که طي ۳ تا ۵ روز استراحت بهبودي به دست ميآيد خلاصه اينکه در صورت ابتلا به سرماخوردگي بدون تجويز پزشک از هيچ دارويي استفاده نکنيد. نوشيدن آب، جوشاندههاي مناسب و سوپمرغ گرم که با پياز فراوان تهيه شده و قرقره کردن آبنمک رقيق يا چکاندن قطره استريل در بيني از توصيههاي ديگر مفيد است. مصرف آبميوه طبيعي را هم فراموش نکنيد چون ويتامينها و آنتياکسيدانها، باعث تقويت سيستم ايمني ميشوند.