مو در حقیقت یكی از اجزای پوست است كه جزو اصلی آن، پروتئینی به نام "كراتین" است. دو پروتئین دیگر نیز با نامهای یوملانین و فائوملانین در مو وجود دارد كه مسئول رنگ طبیعی موها هستند. رنگدانه یوملانین مسئول رنگهای تیره مشكی و قهوهای و رنگدانه فائوملانین مسئول رنگهای قرمز تا زرد است. در واقع نسبت متفاوت این رنگدانهها در هر فرد، باعث ظاهر شدن رنگ طبیعی و منحصر به فرد مو در او میشود. نبودن این رنگدانهها سبب سفید شدن موها میشود.
بسیاری از زنان و اخیرا هم برخی از مردان به منظور زیبایی یا پوشش موهای سفید تمایل زیادی به رنگ کردن موی خود دارند، اما به گفته متخصصان استفاده بیش از حد رنگ مو عوارض جبران ناپذیری را به دنبال دارد.
رنگهای مو به ۲ دسته گیاهی و شیمیایی تقسیم می شوند و با توجه به این که میزان استفاده از رنگ های شیمیایی در جامعه بسیار زیاد است، باید به این نکته توجه کرد که استفاده مکرر از این مواد شیمیایی تاثیرات منفی بر مو و پوست سر دارد.
به طور کلی هرچه موهای فرد با ماده شیمیایی دیرتر آشنا شود، کمتر صدمه می بیند و حساسیت کمتری پیدا می کند.
دکتر فرانک احسانی، متخصص پوست و مو در گفتگو با جام جم تاکید می کند که رنگ کردن مکرر موها با رنگ های شیمیایی تاثیرات منفی روی مو و پوست سر دارد.
وی می گوید: رنگ کردن روش مرسومی برای پوشش موهای سفید است. به طور معمول سفید شدن موها از ۳۰ سالگی به بعد آغاز می شود، اما در برخی افراد این سفیدشدن به طور ژنتیکی از سنین کمتری نمایان می شود.
همچنین در مواردی مانند کم خونی شدید یا بیماری های تیروئید ممکن است شاهد سفیدشدن زودهنگام مو باشیم.
● تاثیر مخرب اکسیدان
دکتر احسانی می افزاید: معمولا افرادی که دارای موهای تیره رنگ هستند و قصد دارند رنگ موهای خود را روشن کنند مجبورند از مواد شیمیایی مانند اکسیدان به صورت طولانی مدت استفاده کنند و همین موضوع موجب شکنندگی مو و تاثیر نامطلوب بر پوست سر می شود.
وی می گوید: از آنجا که برای روشن کردن موهای تیره نیاز به از بین بردن رنگدانه های اولیه مو است تا رنگ جدید نمایان شود، از بین بردن رنگدانه ها ممکن است صدماتی به ساقه موها مانند شکنندگی، خشک شدن، موخوره و خشن شدن موها ایجاد کند.
این متخصص پوست و مو معتقد است علاوه بر آن مواد رنگ کننده ساقه موها ممکن است در پوست افراد حساسیت ایجاد کند که با قرمزی، خارش و سوزش پوست خود را نشان می دهد.
● رنگ های گیاهی بی ضرر
با این حال به نظر می رسد رنگ های گیاهی مانند حنا تاثیرات منفی کمتری نسبت به رنگ های شیمیایی دارند، ولی به علت این که تنوع رنگ ندارد از سوی جامعه کمتر پذیرفته می شوند.
این متخصص پوست و مو می گوید: توصیه های بهداشتی برای استفاده بهینه از رنگ های مو را می توان با استفاده از رنگ موهای استاندارد عملی کرد به طوری که تا حد امکان از مواد آب اکسیژنه با غلظت پایین استفاده کرد.
احسانی به خانم های علاقه مند به استفاده از رنگ مو توصیه می کند که از تعویض مکرر رنگ مو اجتناب و قبل و بعد از رنگ کردن موها از مواد محافظت کننده، نرم کننده و مرطوب کننده ساق موها استفاده کنند.
به گفته وی همچنین باید شامپوهایی که پزشک متناسب با نوع موی شما تجویز می کند مصرف شود.
● رعایت فاصله زمانی
متخصصان همچنین به افراد توصیه می کنند رنگ مو را در فاصله های زمانی طولانی تری استفاده کنند. زیرا هرچند عوارض رنگ مو در درازمدت پدید می آید، ولی هرچه فاصله زمانی رنگ کردن موها بیشتر شود، بهتر است.
دکتر احسانی در این باره می گوید: برای مبارزه با موخوره، کوتاه کردن مرتب نوک موها توصیه می شود و با استفاده از موادی که برای ترمیم ساقه های مو وجود دارند می توان از بروز مجدد موخوره پیشگیری کرد.
وی می افزاید: هر چیزی که باعث شود ساختار طبیعی مو از حالت عادی خارج شود، برای مو مضر محسوب می شود. به همین علت باید تا حد امکان از مواد شیمیایی مخصوص فرکردن، رنگ کردن و… کمتر استفاده شود.
رنگ موها را خوب بشناسید
برای شناخت بهتر رنگ موها بهتر است ابتدا انواع آنها را بشناسید. رنگ موهای شیمیایی در انواع موقت، نیمهدائمی و دائمی در بازار وجود دارند. رنگهای موقت به صورت یك لایه روی قشر خارجی مو قرار میگیرند و به ساقه مو نفوذ نمیكنند و همانطور كه از نامشان پیداست، پس از مدتی، با دو سه بار شستشوی مو با شامپو از بین میروند. این رنگها سبب تحریك پوست سر و آلرژی نمیشوند و معمولا حساسیتزا نیستند و نسبت به سایر رنگ موها كمخطرترند.
رنگ موهای نیمهدائمی، از راه منافذ طبیعی به داخل ساقه مو نفوذ میكنند، ولی با ۵ تا ۶ بار شستشو معمولا از همان منافذ خارج میشوند و مو به رنگ طبیعی برمیگردد.
اما رنگ موهای دائمی كه حاوی موادی مثل آمونیاك و پراكسید هیدروژن یا همان اكسیدان هستند، باعث تغییرات پایدار و غیرقابل برگشت مو میشوند و با نفوذ در ساختار مو، آن را تخریب میكنند و با شستشو از بین نمیروند. این در حالی است كه امروزه بیشتر رنگهای مو در بازار از این نوع هستند.
رنگ موهای دائمی با مو چه میكنند؟
رنگ موهای دائمی تركیبات خاصی دارند كه هر یك مسئول انجام وظیفهای هستند. پارافنیلن دیآمین، آمونیاك، آب، كرم و اكسیدان از تركیبات اصلی این رنگ موها محسوب میشوند.
ترکیبات رنگ مو
آمونیاك كه یك ماده قلیایی است وظیفه دارد قشر خارجی مو (یا همان كوتیكول) را بشكافد تا رنگ به داخل ساقه مو نفوذ كند و در حقیقت نقش كاتالیزور را در واكنش موها با رنگ دارد. سپس رنگ مو وارد ساقه مو میشود، رنگدانههای طبیعی مو را از بین میبرد و رنگ جدید را جایگزین میكند.
پارافنیلین دیآمین كه معمولا با مخفف PPD روی بستهبندی رنگ موها از آن اسم برده میشود، یك تركیب حلقوی است كه به علت ساختار شیمیاییاش به راحتی اكسید میشود. به همین سبب در مجاورت اكسیدان (پراكسید هیدروژن) مادهای واسطه ایجاد میكند كه با رنگدانهها تركیب میشود و به دلیل حجیم شدن، داخل مو به دام میافتد و به راحتی از آن خارج نمیشود. به همین دلیل این رنگ موها دائمیاند.
اكسیدان نام شیمیایی پراكسید هیدروژن است كه كار از بین بردن رنگ طبیعی و تسریع رنگ گرفتن موها را به عهده دارد. قدرت روشنكنندگی اكسیدانها با ۳ درجه مشخص میشود: اكسیدان ۱۰ و ۲۰ و ۳۰ كه اكسیدان ۳۰ قدرت روشنكنندگی بیشتری دارد و طبعا موها را بیشتر تخریب میكند.
مگر حساسیت پوست صورت هم از رنگ مو است؟
گاه در افرادی كه به این رنگها حساسیت دارند، واكنشهای حساسیتی پوست در ناحیه صورت، گوشها، گردن و نواحی بالای پیشانی به صورت قرمزی، پوستهریزی، تاول و حتی قرمزی چشمها ظاهر میشود، در حالی كه بیشتر افراد، این واكنشها را ناشی از رنگ مو نمیدانند. در واقع آنها می گویند اگر به رنگ مو حساسیت داشته باشند، باید پوست سرشان نیز دچار این عوارض شود. در حالی كه وجود موها با ایجاد سپری باعث میشوند پوست كف سر كمتر آسیب ببیند، اما پوست اطراف آن بیشتر در معرض رنگ مو است و خطر بیشتری آنها را تهدید میكند.
من به رنگ مو حساسیت ندارم
یكی دیگر از باورهای رایج، ولی نادرست در خصوص رنگ مو آن است كه بعضی افراد گمان میكنند با یك بار استفاده از رنگ مو میتوانند راجع به حساسیت داشتن یا نداشتن به آن قضاوت كنند. در حالی كه واكنشهای حساسیتی ممكن است در بار نخست مصرف رنگ مو خود را نشان ندهد، زیرا سیستم ایمنی هنوز نسبت به آنتیژن جدید كه همان مواد شیمیایی رنگ مو است، واكنشی نشان نداده است، اما با گذشت زمان، سیستم ایمنی بدن برای آن آنتیژن، تولید آنتیبادی میكند و در دفعات بعدی مصرف، عوارض ناخوشایند آلرژی ظاهر میشود.
پیشگیری از آلرژی پیش از رنگ كردن مو
تست پوستی انواع رنگ مو تا حدی اهمیت دارد كه سازمان بهداشت جهانی، تولیدكنندگان رنگ موها را مجاب كرده است توصیه به انجام این تست و هشدارهای لازم را روی بستهبندی محصولات خود حتما درج كنند. بنابراین برای پیشگیری از انواع آلرژیها لازم است رنگ مو را ۴۸ ساعت پیش از استفاده، روی بخش كوچكی از پوست دست گذاشته و پس از نیم ساعت بشویید. در صورتی كه پس از ۴۸ ساعت عارضهای مثل قرمزی، تورم و پوسته پوسته شدن و تاول زدن مشاهده نشد، از رنگ مویتان استفاده كنید.
ثبات رنگ مو، نشانه مرغوبیت رنگ مو نیست
رنگ موهای دائمی و بادوامتر به سبب دارا بودن مواد شیمیایی بیشتر و قویتر، هم زمینه آلرژیهای پوستی را فراهم میكنند و هم ساختار مو را دستخوش تغییر بیشتری مینمایند. آمونیاك و اكسیدان كه از مواد اصلی تشكیلدهنده این رنگهاست، اگرچه سبب ثبات رنگ میشوند، اما پیوندهای شیمیایی سولفید را در ساختار مو میشكنند و سبب شكنندگی، خشكی و تخریب ساقه مو و حتی گاه ریزش مو میشوند. جالب است بدانید رنگهای خیلی تیره، قرمز و گرم، مواد شیمیایی بیشتری دارند و مضرترند.
از سویی دیگر محققان معتقدند در كسانی كه از رنگ موهای دائمی زیاد استفاده میكنند، میزان شیوع انواع سرطانها به خصوص نوعی سرطان خون به نام لنفوم غیر هوچكین بیشتر است. البته این عوارض در افرادی كه در سال ۷، ۸ بار موهایشان را رنگ میكنند، بیشتر است. لذا تا میتوانید دفعات رنگ كردن خود را كاهش دهید.
آیا رنگ مو باعث سفید شدن موها میشود؟
گاهی افراد با دیدن ریشههای نورسته مو كه به تازگی سفید شده است، گمان میكنند این مساله به سبب رنگ كردن موهاست و رنگ مو، موهای سفید را زیاد میكند. اگرچه مواد شیمیایی موجود در رنگ موهای دائمی باعث تغییر و تخریب رنگدانههای مو میشوند، اما این تخریب رنگدانه تنها در ساقه ی مو اتفاق میافتد و موهایی كه پس از رنگ كردن میرویند، رنگشان تحت تاثیر رنگ مو نیست، زیرا رنگدانه موهای نورسته از داخل پوست تامین میشود.
برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…
سلام. من چند روز پیش موهامو رنگ کردم اما تا میرم موهامو میشورم رنگش میره کم کاری تیروییدم دارم و قرص مصرف میکنم. ممکنه رنگ نگرفتن موهام بخاطر قرصی باشه ک میخورم؟