بارها به سر کودکان آسیب وارد می‌آید ولی در اکثر موارد کودکان بسرعت گریه کردن را فراموش می‌کنند و ظرف ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بازی را از سر می‌گیرند. در مورد ضربات سخت‌تر به سر، سردرد و ورم موضعی پیش می‌آید، اگر پوست پاره شود گاهی خونریزی به مقداری است که موجب نگرانی میشود.
اما اگر هیچگونه علامت ظاهری و بیرونی مبنی بر جراحت وجود نداشته باشد کودک شما فقط از یک سردرد ساده شکایت می‌کند. اما اگر برای چند لحظه بیهوش شده باشد از سرگیجه شکایت می‌کند. و یا گیج و حیران بنظر می‌رسد و استفراغ می‌کند. این حالت ضربه مغزی (concusion) نامیده میشود و آن هنگامی است که مغز در داخل جمجمه تکان خورده است. نشانه‌های ضربه مغزی ممکن است تا چند ساعت ظاهر نشوند.
● آیا خطرناک است؟
آسیب مغزی که به بیهوشی، سرگیجه یا استفراغ منتهی میشود همیشه خطرناک است و باید فوراً معالجه شود. اگر از بینی یا گوش کودک شما بعد از ضربه به سر وی، خون یا ترشحات گاه زرد روشن تراوش کند بلادرنگ در صدد درمان آن برآئید زیرا نشاندهنده شکستگی در جمجمه است. اگر شکستگی بهمراه زخم باز وجود داشته باشد و یا داخل مغز خونریزی رخ دهد. شانس آسیب مغزی بیشتر می‌گردد.
● ابتدا چه کار باید بکنید؟
۱) اگر فرزند شما با سر سقوط کرده است و یا به سر وی ضربه وارد شده است در جستجوینشانه‌های ضربه مغزی یا شکستگی جمجمه و یا وجود زخم باز باشید. هرگونه نشانه‌ای غیر از سردرد ساده را دارای فوریت تلقی کنید و کودک را به نزدیکترین درمانگاه ببرید.
۲) اگر کودک شما سردرد دارد و از جهات دیگر هوشیار و سالم است بمدت یکساعت وی را در یک اتاق تاریک بخوابانید اما مراقب باشید که از هوش نرود.
۳) اگر از زخم، خون می‌آید یک پارچه یا دستمال تمیر را بمدت ۱۰ دقیقه روی آن بگذارید تا خونریزی متوقف شود. در صورتیکه زخم کوچک باشد آنرا با صابون و آب تمیز نموده پارچه‌ای تمیز روی آن بگذارید و باند پیچی کنید تا فشار بر روی زخم بماند. اگر زخم دارای عمق و شکاف زیاد است برای آنکه آنرا بخیه بزنند کودک را به نزدیکترین درمانگاه ببرید.
۴) اگر از گوش یا بینی ترشح مشاهده میشود جلوی آنرا نگیرید یک پارچه یا پنبه جلوی آن قرار دهید تا آنرا جذب کند. کودک را به نزدیکترین درمانگاه ببرید.
● آیا مشورت با دکتر لازم است؟
اگر کودک، هشیاریش را حتی بمدت کوتاهی از دست داد، اگر از سردرد شدید و سرگیجه شکایت دارد، اگر استفراغ می‌کند و یا اگر از بینی و گوش ترشحاتی خارج میشود فوراً وی را به نزد دکتر برده و یا به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید. اگر بریدگی دارد و بایستی بخیه شود مراجعه به دکتر ضروری است. اگر درباره رفتار کودک خود نگران هستید حتی ساعتها بعد از آسیب به سر، مخصوصاً اگر رنگ پریده باشد و بر خلاف همیشه ساکت شده باشد و علاقه‌ای به غذا نشان نمی‌دهد حتماً وی را به دکتر نشان دهید. حتماً نوع صدمه یا آسیب را به دکتر ذکر کنید.
● دکتر چه اقدامی انجام خواهد داد؟
اگر احتمال شکستگی در جمجمه می‌رود باید از کودک عکسبرداری کرد.
اگر بریدگی وجود دارد دکتر آنرا با بیحسی موضعی بخیه می‌کند.
اگر هیچ علامتی از شکستگی وجود ندارد اما فرزند شما گیج بوده و از سردرد شکایت می‌کند دکتر برای یک شب کودک را در بیمارستان بستری کرده و وی را تحت نظر می‌گیرد.
هر فردی که دچار ضربه مغزی شده باشد ، چه خفيف و چه شديد بخصوص اگر کودک باشد بايد فورا و بدون معطلی به پزشک و يا بخش اورژانس بيمارستان مراجعه کند بويژه در مواردی که بعد از ضربه مغزی ، هوشياری فرد از دست رفته باشد.اگر پزشک به ضربه مغزی وکوفتگی مغز مشکوک شود معاينه کاملی به عمل می آورد. معمولا برای سنجش سطح هوشياری در مواردی که فرد بيهوش است نام او سوال می شود و اين که آيا می داند در حال حاضر کجاست ،امروز چه روزی است و سوالاتی از اين قبيل که آگاهی فرد به زمان و مکان مشخص شود. به اين ترتيب حافظه و قدرت تمرکز فکری بيمار بررسی می شود.
معاينه چشمها و بررسی رفلکس ها (واکنش ها ) و تعادل نيز از معاينات ضروری در اين موارد محسوب می شود .گاهی از بيمار درخواست می شود دور بزند يا در مکانی برای چند دقيقه بدود تا مشخص شود آيا عملکرد مغز با مشکل مواجه شده است يا خير.
سی تی اسکن (نوعی بررسی سه بعدی مغز توسط امواج ايکس ) برای بررسی خونريزی يا کوفتگی مغزی انجام می شود و اين مساله در صورت بيهوش شدن فرد ضرورت بيشتری پيدا می کند.