تهوع و استفراغ یکی از شایع‌ترین اختلال‌های گوارشی است که در ۳ ماهه اول بارداری با مادر همراه است و ممکن است در ماه‌های بعد نیز او را همراهی کند. از آنجا که مادر و جنین رابطه‌ای ناگسستنی و جدایی‌ناپذیر با یکدیگر دارند، تداوم و پیوستگی این اختلال علاوه بر آن‌که سلامت مادر را به خطر می‌اندازد، ممکن است سلامت جنین را تحت تاثیر خود قرار دهد. به همین دلیل است که درمان و کنترل تهوع و استفراغ ناشی از بارداری در مادران باردار لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا که درمان تهوع و استفراغ در دوران بارداری، به دلیل رشد جنین باید بدون تجویز دارو و مواد شیمیایی صورت گیرد، به سراغ استاد محمد عبادیانی، مدرس طب سنتی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران رفتیم تا نکات بیشتری از شیوه‌های طبیعی درمانی در مکاتب طب ایرانی، برای درمان این بیماری بدانیم.
از تهوع بارداری چه می‌دانید
عموم مردم، تهوع و استفراغ ناشی از بارداری را به عنوان ویار صبحگاهی می‌شناسند و معتقدند زنان بارداری که به محض بیدار شدن از خواب یا به محض خوردن کوچک‌ترین ماده غذایی یا بو کردن آن تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند، دچار این نوع ویار هستند. تهوع و استفراغ ناشی از بارداری در برخی روز‌ها به حدی شدت می‌یابد که مادر باردار هر غذا یا خوراکی را که مصرف می‌کند، با استفراغ دفع می‌کند و به این ترتیب ماده خوارکی مفیدی برای جذب در بدن نگه نمی‌دارد. این عارضه در صورت تداوم به مرور موجب کاهش انرژی مادر و در نهایت ضعیف شدن و لاغری او و جنینش می‌شود.
تقویت معده را جدی بگیرید
درمانگران طب سنتی علت بروز تهوع و استفراغ دوران بارداری را توقف قاعدگی و ضعف معده و عدم خروج فضولات بدن می‌دانند. از آنجا که با آغاز دوران بارداری، قاعدگی در زنان متوقف می‌شود بخشی از مواد زاید و فضولاتی که به واسطه قاعدگی از بدن خارج می‌شدند، در بدن باقی می‌ماند. این فضولات به دليل آن‌که استعداد تغذیه جنین را ندارد، در محل رحم جمع نمی‌شود و ناگزیر به صورت طبیعی به سمت معده حرکت کرده و در دهانه معده قرار می‌گیرد. از آنجا که دهانه معده بسیار حساس است با تجمع این مواد زائد از خود واکنش نشان می‌دهد و این مسئله موجب بروز حالت تهوع و استفراغ در زنان باردار می‌شود.
این حالت در میان عوام به ویار مشهور است و معمولا۳ تا ۴ ماه به طول می‌انجامد. در بعضی موارد نیز دیده شده این شرایط تا ۹ ماه بارداری مادر را همراهی می‌کند. حکمای طب ایرانی به همین دلیل، دستوراتی را برای خانم‌های باردار در نظر دارند که به واسطه آن به تقویت معده خود بپردازند چرا که اساس درمان حالت تهوع زنان باردار تقویت دهانه معده است و این کار با دستورات بسیار ساده که برای همه قابل اجراست، امکان پذیر است.
هر ۲ ساعت یک بار کباب بخورید
یکی از شیوه‌های درمانی طب سنتی ایران براي کنترل تهوع بارداری و تقویت معده، این است که زنان باردار بايد به مدت ۲ روز خوردن غذا به شیوه همیشگی را ترک کرده و به جای آن هر ۲ ساعت یک بار یک سیخ کباب کوبیده به همراه اناردانه خشک و سماق آسیاب شده، میل کنند.
در این حالت پودر آسیاب شده اناردانه خشک و سماق را باید به گونه‌ای روی کباب بپاشید که سطح آن را کاملا بپوشاند. زنان باردار بايد این غذا را بدون برنج و نان هر ۲ ساعت یک بار میل کنند تا حالت تهوع آنها برطرف شود. از بین رفتن حالت تهوع عموما ظرف يك تا ۲ روز اتفاق می‌افتد. اضافه کردن اناردانه و سماق آسیاب شده نیز به دفع مواد مضر دهانه معده کمک می‌کند، بنابراین نباید این مواد را از کباب حذف کرد.
نکته
در صورتی که خانم‌های باردار بعد از خوردن کباب، دچار تهوع شدند، خونسردی خود را حفظ کنند و مصرف کباب را در وعده‌های ۲ ساعتی خود ادامه دهند چرا که همان مقدار اندکی از کباب که هضم و جذب معده می‌شود، به تقویت دهانه معده کمک می‌کند.
آب میوه ترش و شیرین بخورید
درمانگران طب سنتی ایران نوشیدن آب میوه‌های ترش و شیرین را به طور همزمان روشی تکمیلی برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از بارداری می‌دانند.
آنها در حقیقت این مرحله را یک مرحله تکمیلی برای رژیم غذایی ۲ روزه ذکر شده می‌دانند و بر این باورند که زنان باردار که کباب درمانی را تجربه می‌کنند مي‌توانند همزمان با این روش، مصرف ۲ لیوان آب میوه ترش و شیرین را نيز تجربه کنند. به این ترتیب که به همراه یکی از وعده‌های صبح و عصر یک لیوان آب سیب ترش و آب سیب شیرین یا یک لیوان آب پرتقال شیرین و نارنگی ترش میل کنند.
نکته
برای انتخاب میوه‌ها می‌توانید از میوه‌های متناسب با فصل استفاده کنید. به عنوان مثال اگر در فصل تابستان هستید از آلبالو یا گیلاس و سیب استفاده کنید. تنها مراقب باشید که باید از یک میوه ترش و یک میوه شیرین در کنار هم استفاده کنید. اگر در فصل زمستان هستید از پرتقال یا نارنگی استفاده کنید.
درمان ویار شدید را به پزشک بسپارید
نکته‌ای که نباید فراموش کنید این است که درمان ویار شدید را حتما باید تحت نظر متخصص طب سنتی و پزشک انجام دهید. منظور از ویار شدید ویارهایی است که عموما با مشکلات دیگری که در بیمار وجود دارد همراه شده و بیماری شدت بیشتری می‌یابد. تشخیص این بیماری‌ها و دلیل شدت ویار تنها از عهده پزشک برمی‌آید. این نوع ویار‌ها عموما بیشتر از ۷۲ ساعت طول می‌کشند و به شدت زنان باردار را اذیت می‌کند و در برخی موارد کوتاهی در درمان آن آسیب جدی به زن باردار و جنین او وارد می‌کند. بنابراین در شرایطی که ویاری بیش از ۲ روز به طول انجامد باید با مراجعه و مشاوره با متخصص طب سنتی یا متخصص زنان برای درمان و تسکین آن اقدام کرد.
