کم کاری مادرزادی تیروئید عوارض جبران ناپذیری بر رشد و تکامل مغز و اعصاب مرکزی، رشد طولی و قد نوزاد بر جای می گذارد.
ممکن است از کف پا یا همان پاشنه پای نوزاد شما از روز دوم تا پنجم تولد مقداری خون گرفته شود و مورد آزمایش قرار گیرد. این آزمایش خون به منظور تشخیص بیماری فنیل کتونوریا (phenylketonuria) و سایر بیماری های ارثی انجام می شود.
این فرایند به‌نام غربالگری نوزادان معروف است. وقتی نتیجه غربالگری مثبت باشد (یعنی میزان هورمون تیروئید پایین و هورمون محرک تیروئید بالا باشد. این مورد به آزمایش تی اس اچ (TSH) معروف است) نتیجه غربالگری خیلی سریع تقریبا قبل از اینکه نوزاد وارد هفته ۲ شود به پزشک نوزاد ارائه می‌شود.
قبل از شروع درمان، برای تایید تشخیص بیماری بنا به‌دستور پزشک، مقداری از خون ورید نوزاد به آزمایشگاه ارسال می‌شود. در برخی موارد برای اطمینان از رشد کافی غده تیروئید و یا قرار گرفتن در جای درست خود شاید نیاز به اسکن تیروئید نوزاد باشد.
کم‌کاری تیروئید در نوزادان به صورت‌های مختلف مشاهده می‌شود. مهمترین تاثیرات کم‌کاری تیروئید عبارتند از:
تاثیر روی پوست نوزاد: برخی از نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است دچار زردی طولانی‌مدت شوند. رنگ پوست این نوزادان خصوصا زمانی که لخت هستند معمولا زرد و پوشیده از لک است.
اشتها و گوارش نوزاد: کم‌کاری تیروئید موجب کم‌اشتهایی در نوزدان می‌گردد به‌طوری که تمایلی به گرفتن پستان مادر و یا شیشه‌شیر ندارند. بنابراین بیدار کردن و شیردادن به این نوزادان کار سختی است. یکی دیگر ازعلایم کم‌کاری تیروئید، یبوست و نفخ معده نوزادان است.
رشد نوزاد: این نوزادان در حین تولد معمولا ضعیف هستند. اگر کم‌کاری تیروئید آنها درمان نشود، رشد آنها مختل شده و وزن اضافه نخواهند کرد.
گردش خون: ضربان قلب نوزادان مبتلا به کم‌کاری تیروئید آهسته بوده و فشارخون آنها پایین است. به دلیل گردش خون ضعیف ممکن است دست و پاهای آنها سرد باشد.
فعالیت و رشد: این نوزادان اغلب آرام هستند و به‌ندرت گریه می‌کنند. ممکن است نسبت به صداها و نشانه‌های اطراف خود بی‌تفاوت باشند. خواب آنها در مقایسه با نوزادان سالم بیشتر است وحتی برای شیرخوردن هم بیدار نمی‌شوند و مادر باید آنها را بیدار کند.
جایگزین هورمون تیروئید یکی از مهمترین درمان‌ها می‌باشد. این روش بسیار راحت و بی‌خطر است. اگر تشخیص زود و به‌هنگام باشد درمان می‌تواند مانع بسیاری از عوارض و یا حتی تمام عوارض کم‌کاری تیروئید نوزاد شود.
فرزانه فربخش رئیس گروه بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه آزمایش غربالگری، برای تشخیص نوزادان مبتلا به اختلالات متابولیک بسیار مفید است، گفت:« بسیاری از این بیماری ها، در صورت تشخیص زود هنگام، قابل کنترل و درمان بوده و می توان از بروز علایم شدید و خطرناک این بیماری ها جلوگیری کرد. در صورت تاخیر در تشخیص و درمان، این بیماری ها می توانند مشکلات ذهنی و جسمی همچون عدم توانایی حرکتی، کم توانی ذهنی، سوءتغذیه و عدم توانایی در تکلم را به دنبال داشته باشند.»
غربالگری و جلوگیری از کم توان شدن کودکان
فربخش با بیان اینکه بیماری فنیل کتونوری در بدو تولد هیچ‌گونه نشانه آشکاری ندارد، به مهر گفت:« نوزاد در دو تا سه ماه اول زندگی، ظاهر کاملاً سالمی دارد، ولی به تدریج علائم بیماری نمایان شده و با گذشت زمان کودک دچار عقب ماندگی ذهنی می شود. در این صورت کودک اغلب ناآرام و پر جنب و جوش شده و تعادل عصبی خوبی ندارد، قدرت تکلم او ضعیف و راه رفتنش دچار مشکل شده و عقب ماندگی ذهنی در این بیماری شدید است. همچنین کودک مبتلا، بیش فعالی همراه با حرکات بی هدف پیدا می کند.»
رئیس گروه بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه توضیح داد:« سالانه حدود ۶۵ هزار نوزاد در حوزه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی غربالگری می‌شوند بطوری که در سال ۹۷، بالغ بر ۶۶ هزار نوزاد مورد غربالگری قرار گرفته اند که از این تعداد ۱۷۸ مورد مبتلا به هیپوتیروئیدی نوزادی تشخیص داده شده و مورد مراقبت قرار گرفتند. همچنین در سال گذشته ۱۳ مورد ابتلا به فنیل کتونوری کشف و گزارش شده است.»
فربخش با اعلام این خبر که در حال حاضر ۷۱ مرکز غربالگری نوزادان در سطح دانشگاه وجود دارد، از مردم خواست که جهت انجام آزمایش خون کف پای نوزاد در روزهای سوم تا پنجم پس از تولد فرزندشان به این مراکز مراجعه و از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل نمایند.
منبع خبر : مطلب تکمیلی از ninisite
