اولین اقدامی که مادر بایستی قبل از بارداری انجام دهد مشاوره است، اگر مادر جوان و سالم باشد و مشکل خاصی ندارد سه ماه قبل از بارداری به پزشک مراجعه کند و اگر بیماری مثل بیماریهایی مثل دیابت، فشار خون، قلبی، کبدی و کلیوی و بیماریهای اتوایمیون مثل آرتریت، لوپوس دارند یا اینکه سن مادر کم و زیر ۱۹ سال باشد و یا زیاد بالای ۳۵ سال باشد یا اگر مادر وزن خیلی کم یا زیادی و یا هرگونه بیماری زمینهای دارد ۶ ماه قبل از بارداری به پزشک مراجعه کند.
مهناز اشرفی متخصص زنان و زايمان عضو هيئت علمی دانشگاه علوم پزشكي ايران درباره اثرات و مشکلات احتمالی بارداری برای بدن مادران توضیح داد: حاملگی همچون بلوغ و یائسگی که خصوصیتهایی در بدن ایجاد می کند، برای خانمی که ازدواج می کند یک فرایند تعریف شده و فیزولوژیک است و باعث ایجاد تغییراتی در بدن مادر همچون افزایش ترشح کلیهها میشود و در طول بارداری مراقبتهای لازم بایستی صورت گیرد.
اشرفی با بیان اینکه بارداری به خودی خود مسئله غیرطبیعی محسوب نمی شود گفت: درصورتی که مادر سلامت باشد و بیماری خاصی مثل مشکلات قلبی، کلیوی، فشار خون و دیابت نداشته باشد و در سن مناسب بارداری انجام شود، میتواند بارداری سالم و موفقی داشته و بندرت مشکل خاصی برایش ایجاد می شود.
وی خاطر نشان کرد: پزشک و یا مامای مجربی که مادر باردار تحت نظر آن است مراقبت و کارهای لازم مثل کنترل افزایش وزن و غیره را برای مادر انجام می دهد، از او شرح حال می گیرد و در صورت وجود زمینه هایی از جمله وجود سابقه بیماری در خانواده و یا در بارداریهای قبلی، مثل دیابت، فشار خون و یا دفع پروتئین، تحت مراقبت بیشتری قرار می دهد، زیرا این مادران نسبت به بقیه بیشتر در خطر هستند.
بیماری زمینهای خفیف مادران مشکلی در بارداری ایجاد نمیکند
عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران اظهار کرد: در صورتی که مادر دچار بیماری زمینهای همچون کم خونی، دیابت یا بیماری کلیوی باشد، درصورتی که بیماری خفیف و در مراحل اولیه باشد معمولا مشکلی ایجاد نمیشود اما اگر بیماری در مراحل پیشرفتهتر باشد در صورتی که مادر تصمیم به بارداری داشته باشد، مراقبتها بایستی شدیدتر باشند و در مواردی ممکن است توصیه به عدم بارداری شود.
وی افزود: در مواردی نیز مسمومیت حاملگی که به ندرت پیش می آید و قابل پیش بینی نیست ایجاد می شود که بعضی مواقع کنترل میشود و بعضی مواقع هم کنترل نمی شود و مجبور به سرازین مادر در ماه هشتم بارداری می شویم تا خطر بیشتری او را تهدید نکند.
مادران ۳ تا ۶ ماه قبل از حاملگی به پزشک مراجعه کنند
همچنین اعظم السادات موسوی متخصص زنان و زایمان، فوق تخصص انکولوژی و رییس انجمن تخصصی زنان و مامایی، در مورد مراقبتها و اقدامات لازم جهت بارداری گفت: اولین اقدامی که مادر بایستی قبل از بارداری انجام دهد مشاوره است، اگر مادر جوان و سالم باشد و مشکل خاصی ندارد سه ماه قبل از بارداری به پزشک مراجعه کند و اگر بیماری مثل بیماریهایی مثل دیابت، فشار خون، قلبی، کبدی و کلیوی و بیماریهای اتوایمیون مثل آرتریت، لوپوس دارند یا اینکه سن مادر کم و زیر ۱۹ سال باشد و یا زیاد بالای ۳۵ سال باشد یا اگر مادر وزن خیلی کم یا زیادی و یا هرگونه بیماری زمینهای دارد ۶ ماه قبل از بارداری به پزشک مراجعه کند.
موسوی خاطر نشان کرد: علت توصیه به اینکه مادران چند ماه قبل از باردار شدن جهت مشاوره به پزشک مراجعه کنند این است که اگر مادر بیماری یا مشکلی دارد فرصت کافی برای تصحیح مشکل و رسیدن به شرایط مطلوب بارداری وجود داشته باشد و در صورتی که اگر شرایط مناسب بود بارداری انجام شود و اگر نه مشکل زمینهای برطرف و شرایط جهت بارداری مطلوب فراهم شود.
چرا مشاوره قبل از بارداری مهم است؟
در مشاوره قبل از بارداری وزن مادر، وجود بیماریهایی مثل فشار خون، دیابت، قلبی و عروقی، آزمایشات معمول شامل بررسی کم خونی، آزمایشات ادراری، بررسی عملکرد ارگانهای کلیه، تروئید، کبد و همچنین از نظر عفونتهای ادراری، سابقه بروز مشکل در زایمانهای قبلی، کمبود ویتامین D، از نظر وجود ویروسهایی مثل هپاتیت، ایدز، سایتومگالو، توکسوپلاسما، سرخچه مورد توجه وبررسی قرار می گیرد. بررسیهای ژنتیکی لازم خانم و همسرشان نیز انجام میشود.
۲۲ تا ۳۵ سالگی سن مطلوب برای بارداری
این متخصص زنان و زایمان در مورد سن مطلوب بارداری اظهار کرد: سن مطلوبی که معمولا برای بارداری در نظر گرفته میشود حدود ۲۲ تا ۳۵ سال است و هرچه سن بیشتر باشد ممکن است با خطراتی برای مادر و جنین همراه باشد و بایستی تحت مراقبت بیشتری باشند.
وی در پاسخ به این سوال که از چه تعداد حاملگی به بالا برای مادر ممکن است ایجاد خطر کند گفت: همانطور که گفته شد بهترین سن بارداری ۲۲ تا ۳۵ سال است و فاصله مطلوب بین بارداری ها سه سال در نظر گرفته می شود، در کسانی که دیر ازدواج می کنند بایستی تحت مراقبت بیشتری باشند البته در آنها هم قبل از ۴۰ سالگی احتمال خطر کمتر است و برای آنها توصیه می شود که فواصل دو سال را بین بارداریها رعایت کنند.
آیا بارداری برای مادران مضر است؟
موسوی در مشکلاتی که ممکن است در به تاخیر انداختن بارداری ایجاد شود گفت: بهترین سن بارداری ۲۰ تا ۲۵ سال در نظر گرفته میشود، چرا قوای جنسی بطور کامل رشد کرده، رشد جسمی به اوج خودش رسیده و از طرفی بلوغ فکری هم انجام شده است. از طرف دیگر تخمکها جوان هستند و هرچه تخمک جوانتر باشد، عوارض احتمالی که برای جنین ممکن است پیش بیاید کمتر است.
وی افزود: با توجه به همه این موارد توصیه می شود اولین بارداری در سن ۲۰ تا ۲۵ سال باشد ولی اگر به هر دلیلی به تاخیر افتاد تا زیر ۳۰ سال زمان مناسبتتری است. زیرا هرچه سن بیشتر شود و تخمک ها پیرتر شوند، احتمال بروز سندرم های ژنتیکی بالاتر میرود. از طرفی احتمال بروز بیماری های زمینهای در مادر بالا میرود و دیابت فشار خون و یا عوارض دیگری میتواند مادر را تهدید کند و اگر مادر دچار این بیماریها شود در بارداری خود دچار مشکل میشود.
این متخصص زنان و زایمان خاطرنشان کرد: از طرفی هرچه سن بارداری کمتر باشد اختلاف سنی مادر و فرزند کمتر می شود، مادر درک بهتری از فرزند دارد و همچنین انرژی و توانایی بهتری برای پرورش و تربیت فرزند دارد.
حاملگی خطر بروز سرطان سینه و رحم را کاهش میدهد
علاوه بر این تحقیقات جدید نشان میدهد بارداری علاوه براینکه خطر بروز بسیاری از بیماریها از جمله سرطان سینه و رحم را کاهش میدهد باعث میشود بیماری بسیار مهم و شایعی به نام اندومتریوز لگنی را نیز به مقدار قابل توجهی کاهش دهد.
در واقع در فرآیند بارداری تکامل بدن مادر اتفاق میافتد. یعنی با تغییراتی که در بدن و در سطح هورمونها انجام میشود، بر سلولهای کل بدن از جمله سلولهای واقع در سینه اثر میگذارند و با افزایش سطح هورمونها سلولهای سینه متکامل می شوند و باعث جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی می شود. همچنین بیماری مهم دیگری که بارداری خطر بروز آن را کاهش میدهد، التهاب و عفونتهای لگنی است.
با وجود همه این موارد باید توجه داشت که وقتی از مزایای بارداری صحبت میکنیم، از طرف دیگر باید با رعایت تمام نکات و توجهات لازم، مشاوره و مراقبتهای پزشکی انجام شود تا مادر یک بارداری سالم، خوب و موفقی داشته باشد.
منبع خبر : yjc