با انواع رفلکس ها یا بازتاب های نوزادی آشنا شوید
حواس پنجگانه نوزاد باید مورد معاینه قرار گیرند. حواس شنوایی، بینایی، لامسه، چشایی و بویایی در نوزاد فعال است و به آسانی می توان حواس شنوایی، بینایی و لامسه را معاینه کرد.
نوزاد نسبت به صدای بلند واکنش نشان می دهد و نیز می توان واکنش مردمک های چشم را نسبت به نور مشاهده کرد.
رفلکس های طبیعی نوزاد نیز باید مورد معاینه قرار گیرد. رفلکس مکیدن از این میان اهمیت بیشتری دارد.
انواع رفلکس های نوزادی
رفلکس های نوزاد (Reflexes)
رفلکس های عصبی در نوزادان طبیعی عبارت اند از :
رفلکس پلک زدن (Blink Reflex) : وقتی چیزی یا شیئی به چشم های نوزاد نزدیک شود با پلک زدن، چشم ها را می بندد؛ همچنین نور شدید اگر به چشم او برخورد کند، یا چراغ قوه ای را جلوی چشم های او روشن کنند باز هم همین بازتاب را نشان خواهد داد.
رفلکس ریشه ای (Rooting Reflex) : اگر نزدیک گوشه لب نوزاد لمس شود، نوزاد سرش را مستقیما به آن طرف بر می گرداند؛ این بازتاب جست و جوبی است برای غذا ، همچنان که مادر وقتی نوزادش را به آغوش می گیرد و نوک سینه خود را به گونه او می مالد نوزاد به طرف سینه مادر متوجه می گردد، این بازتاب شش هفته بعد از تولد از بین می رود ولی در همین زمان منبع غذایی برای نوزاد از طریق دید قابل تشخیص است و دید چشم ها کاملا تکامل یافته است.
رفلکس مکیدن (Sucking Reflex) : وقتی لب های نوزاد لمس شود باز تاب مکیدن را انجام می دهد درست مثل این که نوک سینه مادر یا سر پستانک در دهانش است. بازتاب مکیدن تا شش ماه ادامه دارد. اگر هرگز تحریک مکیدن در نوزاد ایجاد نگردد بزودی بازتاب مکیدن در او از بین می رود.
رفلکس بلعیدن (Swallowing Reflex) : بازتاب بلعیدن در نوزادان مانند بزرگسالان است؛ وقتی که مواد غذایی به قسمت عقب زبان نوزاد می رسد به طور اتوماتیک بلعیده می شود.
رفلکس بیرون اندازی (Extrusion Reflex) : هر ماده ای که بر روی زبان نوزاد قرار گیرد، آن را به بیرون تف می کند؛ این یک عکس العمل حفاظتی در وجود نوزاد است که از فرو بردن مادة نامناسب پیشگیری می کند. این بازتاب در چهار ماهگی از بین می رود تا قبل از پایان چهار ماهگی هر مواد سفتی را که در دهان نوزاد بگذارند ممکن است رد کرده، به بیرون دفع نماید (تف کند).
رفلکس گرفتن با دست (Palmar Grasp Reflex) : در این بازتاب، نوزاد پس از قرار گرفتن شیئی در کف دست او، انگشتان خود را بسته، شیء را محکم نگه می دارد؛ این بازتاب بسیار قوی است؛ به طوری که اگر انگشتان دست خود را در دست نوزاد قرار دهید به سختی می توانید آنها را رها سازید. این بازتاب تا حدود سه ماهگی ادامه دارد. از سن سه ماهگی به بعد اگر نوزاد چیزی را به دست می گیرد معنی دار است.
رفلکس گرفتن با پا (Planter Grasp Reflex) : در این بازتاب وقتی یک شیء با سطح انگشتان پای نوزاد تماس داده شود انگشتان پا همانند انگشتان دست بسته می شود و شیء را در خود نگه می دارد. این بازتاب تقریبا در سن ۹- ۸ ماهگی زمانی که بچه آماده راه رفتن می شود از بین می رود اگرچه ممکن است برای مدتی در خواب باز هم این عکس العمل مشاهده گردد.
رفلکس راه رفتن (Step ( walk ) in Place Reflex) : در این بازتاب وقتی نوزاد را به حالت عمودی طوری نگه دارند که کف پای او با سطح سفتی برخورد نماید به سرعت پای خود را بالا می کشد (حالت قدم برداشتن سریع)؛ این بازتاب تا سن سه ماهگی ادامه دارد. در سن چهار ماهگی نوزاد می تواند وزن بدن خود را روی پاهایش تحمل نماید.
رفلکس تونیک گردن (Tonic . Neck Reflex) : وقتی نوزاد به پشت خوابیده معمولاً سرش به یک طرف قرار می گیرد و دست و پای طرفی که بر خلاف صورت بچه قرار دارد حالت خمیدگی به خود می گیرد؛ حال اگر سر بچه را ناگهان به طرف دیگر برگردانیم دست و پای طرف مقابل، حالت خمیدگی به خود می گیرند.
رفلکس مورو (Moro Reflex) : وقتی که نوزاد به پشت خوابیده اگر با گرفتن دست ها سر و تنه او را به اندازه ⅕ تا ۲ سانتی متر از سطح تشک بالا آورده، ناگهان رهایش کنیم یا اگر با دست، محکم روی تختش بکوبیم با یک تکان ناگهانی از جا بر می جهد، ابتدا دست و پایش را دراز نموده، فورا جمع می کند و انگشتان دست او حالت چنگ زدن به خود می گیرد. این حرکت دلیل بر طبیعی بودن قدرت عضلانی نوزاد است.
رفلکس بابینسکی (Babinski Reflex) : در این بازتاب، وقتی کنار خارجی کف پای نوزاد را تحریک کنند (قلقلک دهند) شست و سایر انگشتان پای نوزاد باز می شوند؛ (مانند بادبزن).
این بازتاب تا سن سه ماهگی وجود دارد و بعد از آن مانند انگشتان پای بزرگسالان حالت خمیدگی به خود می گیرد .
