سن جنین چگونه محاسبه می شود؟/ سن حاملگی در سونوگرافی

اگر سیکل قاعدگی مادر به طور منظم باشد و مادر تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی خود را بداند، می‌توان سن بارداری را از روی این تاریخ محاسبه کرد.

بعد از گذشت ۵ یا ۶ هفته از آخرین سیکل قاعدگی مادر، می‌توان جنین را مشاهده و اندازه‌گیری کرد. در اوایل حاملگی، اندازه‌گیری جنین با استفاده از سونوگرافی، دقیق‌ترین روش برای محاسبه سن بارداری است. سونوگرافی برای محاسبه سن بارداری (زمان سپری شده از اولین روز آخرین قاعدگی) از اندازه جنین استفاده می‌کند. دقت برآورد سونوگرافی از سن بارداری، با توجه به سن بارداری متفاوت است.

بعد از آنکه مدت زیادی از بارداری گذشت، دقت روش سونوگرافی برای تعیین سن حاملگی کاهش می‌یابد. بهترین زمان برای تخمین سن بارداری با استفاده از سونوگرافی، بین هفته‌های ۸ تا ۱۸ بارداری است. دقیق‌ترین روش برای محاسبه سن بارداری، استفاده از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی زنان و تأیید این سن بارداری با انجام یک تست سونوگرافی است.

محاسبه تاریخ ایجاد نطفه
در یک بارداری معمولی
برای زنانی که سیکل قاعدگی منظمی دارند، معمولاً لقاح حدود ۱۱ تا ۲۱ روز بعد از اولین روز آخرین قاعدگی رخ می‌دهد. اکثر زنان تاریخ دقیق لقاح را نمی‌دانند، زیرا لقاح تحت تأثیر تاریخ تخمک‌گذاری است و برای تعیین آن باید تاریخ دقیق تخمک‌گذاری را دانست. ازاین‌رو تاریخ لقاح صرفاً یک تخمین بر اساس اولین روز آخرین سیکل قاعدگی می‌باشد.

موارد خاص
زنانی که با استفاده از روش‌های خاص مانند لقاح مصنوعی یا آی وی اف (IVF) باردار می‌شوند، معمولاً تاریخ دقیق لقاح را می‌دانند.

محاسبه تاریخ زایمان
تاریخ تخمین زده شده برای زایمان (EDD یا EDC)، تاریخی است که در آن انتظار می‌رود زایمان به طور خود به خود رخ دهد. بر اساس آخرین سیکل قاعدگی، تاریخ تخمین زده شده برای زایمان حدود ۴۰ هفته بعد از اولین روز آخرین قاعدگی است. این فقط یک تخمین است، زیرا تنها حدود ۵ درصد از نوزادان در تاریخ تخمین زده شده به دنیا می‌آیند. دقت تاریخ بدست آمده از این روش، به دقت یادآوری مادر از تاریخ قاعدگی خود، فرض گرفتن منظم بودن سیکل قاعدگی ۲۸ روزه و اینکه تخمک‌گذاری و لقاح ۱۴ روز بعد از شروع قاعدگی رخ داده است، بستگی دارد. استفاده از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی که در علم پزشکی به آن LMP گفته می‌شود، برای تخمین تاریخ زایمان ممکن است طول مدت بارداری را زیادتر از مقدار واقعی برآورد کند و می‌تواند بیشتر از ۲ هفته خطا داشته باشد.

مشکلات در تعیین سن بارداری
روش استفاده از آخرین سیکل قاعدگی
تعیین سن بارداری با استفاده از این روش برای زنانی که دارای سیکل قاعدگی نامنظم هستند و یا زنانی که اولین روز آخرین قاعدگی خود را به خاطر نمی‌آورند، می‌تواند دشوار باشد. در این موارد برای محاسبه سن بارداری اغلب انجام یک تست سونوگرافی موردنیاز است.

روش اندازه‌گیری رشد جنین
در برخی موارد، تعیین سن بارداری مشکل است؛ زیرا جنین به طور غیرمعمول بزرگ و یا کوچک‌تر از حد طبیعی است. همچنین در برخی موارد اندازه رحم در اوایل حاملگی و یا طول رحم در اواخر حاملگی، با اولین روز آخرین قاعدگی مطابقت ندارد. در این موارد نیز، تعیین سن دقیق حاملگی مشکل است.

روش‌های دیگر برای تخمین سن بارداری
معاینه بالینی
گزارش شده است انجام یک معاینه بالینی از لگن که توسط سوابق قاعدگی نیز تأیید شده باشد، در سه ماهه اول بارداری یک روش قابل‌اعتماد برای محاسبه سن بارداری خواهد بود.

سونوگرافی داپلر
در اکثر زنان، در هفته‌های ۱۰ تا ۱۲ بارداری، می‌توان با استفاده از سونوگرافی داپلر صدای قلب جنین را شنید. بنابراین لازم است سن بارداری حداقل ۱۰ تا ۱۲ هفته باشد تا صدای قلب جنین شنیده شود.

آزمایش تعیین سطح هورمون گنادوتروپین جفتی
بعد از گذشت ۶ تا ۱۴ روز از لقاح (هفته ۳ تا ۴ بارداری)، هورمون گنادوتروپین جفتی در خون و ادرار مادر یافت می‌شود. در نتیجه در زمان انجام تست این هورمون و مثبت بودن آن، سن حاملگی حداقل ۳ تا ۴ هفته خواهد بود.