باور عموم بر این است که شیر دادن از باردار شدن جلوگیری می‌کند. با وجود اینکه شیر دادن معمولا زمان تخمک گذاری را جابجا می‌کند و قاعدگی را به تاخیر می‌اندازد که در اصطلاح به آن فقدان قاعدگی در شیردهی (lactational amenorrhea) گفته می‌شود، اما این مسئله در برخی از خانم‌ها صادق نیست و تخمک گذاری در آنان اتفاق افتاده و مجدد باردار می‌شوند.
در واقع به هنگام شیر دادن، هورمون‌های شیرساز (پرولاکتین) از ترشح هورمون‌هایی که باعث بالغ شدن و بارور شدن تخمک‌ها می‌شود جلوگیری می‌کند و پوشش رحم را از تغذیه‌ی تخمک‌های بارور باز می‌دارد. اما این پیشامد ممکن است برای برخی اتفاق نیفتد.
خونریزی مادر در هفته‌های اول پس از زایمان بدون تخمک گذاری بوده و به عنوان قاعدگی محسوب نمی‌شود اما در صورتی که شیردهی کامل نباشد پیشگیری از بارداری باید از هفته سوم پس از زایمان آغاز شود.
در صورتی که نوزاد به طور کامل فقط از شیر مادر تغذیه کند و مادر شیردهی شبانه هم داشته باشد تا ماه سوم پس از زایمان نیازی به استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری ندارد. اما برای اطمینان کامل بهتر است از یکی از روشهای پیشگیری مثل کاندوم استفاده نماید.
در زنانی که تغذیه با شیر مادر را انتخاب نمی‌کنند معمولا به طور میانگین ۱۰ هفته بعد از زایمان طول می‌کشد تا تخمک گذاری مجدد آغاز شود که به معنای توانایی مجدد برای باردار شدن است. در نظر داشته باشید ممکن است در تمام مدتی که شیر می‌دهید تخمک گذاری نکنید، اما در حدود ده درصد از زنانی که شیر می‌دهند تخمک گذاری، ده هفته پس از زایمان دوباره شروع می‌شود و در حدود پنجاه درصد، از بیست و پنج هفته پس از زایمان (یعنی در حدود شش ماه پس از تولد نوزاد) شروع می‌شود. اگر کمتر از ۲۸ روز شیر دهید تخمک گذاری شما مشابه زمانی خواهد شد که در زنان غیر شیرده صورت می‌گیرد.
احتمال بارداری در دوران شیردهی
پس از زایمان به هنگام مراجعه به پزشک خود حتما در خصوص راه های پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی با او مشورت نمائید. روشهای رایج در این رابطه شامل موراد زیر می‌باشد. ولی با این حال مشورت با پزشک خود را مد نظر داشته باشید. در نظر داشته باشید که از ماه سوم بعد از زایمان، امكان بارداری در هر زمان وجود دارد.
شما با روشهای زیر می‌توانید احتمال بارداری در دوران شیردهی را کاهش دهید:
قرص مینی پیل را می توان بلافاصله پس از تولد نوزاد آغاز کرد و هیچ تاثیر سوئی بر شیردهی ندارد، مصرف این قرص ها در زنانی که خون ریزی ماهیانه آنها شدید است یا سندروم پیش از قاعدگی در آنها آزار دهنده است، ورزشکاران، کسانی که اختلالات خون ریزی دارند، مبتلایان به آندومتریوز یا سردردهای میگرنی، می توانند مصرف قرص را به صورت مداوم در ۸۴ روز ادامه دهند و پس از قاعدگی مجددا قرص را مصرف کنند، در این افراد قاعدگی ۴ نوبت در سال ایجاد می شود.
استفاده از روشهای طبیعی همانند استفاده از کاندوم و دیافراگم و… (ممکن است در زمان شیردهی قاعدگی شما بازنگردد، اما شما مستعد بارداری باشید. بنابراین پریود نشدن دلیل محکمی برای عدم استفاده از وسایل پیشگیری نمی‌باشد.)
مصرف قرص‌های حاوی استروژن (در نظر داشته باشید که قرص‌های حاوی استروژن مقدار شیردهی شما را کم می‌کند و اگر در مدت کوتاهی بعد از زایمان مصرف شود ممکن است بدن شما را برای تولید شیر دچار مشکل کند. با این وجود استفاده از این قرص‌ها پس از تثبیت شیردهی اشکالی ندارد.)
شیر دادن متناوب و پی در پی باعث می‌شود که میزان هورمون پرولاکتین (هورمون شیرساز) در بدن شما در سطح بالایی قرار داشته باشد و این سطح بالای پرولاکتین این پیغام را در بدن شما صادر می‌کند که بدن شما در حال حاضر فقط از عهده یک بچه بر می‌آید و برای باردار شدن مجدد خیلی زود است.
بنابراین هورمون‌هایی که باعث بالغ شدن و بارور شدن تخمک‌ها می‌شود در این مدت ترشح نخواهد شد. در نظر داشته باشید که هورمون‌های باروری به هنگام خواب در بالا‌ترین میزان خود قرار دارند، بنابراین شب هنگام نیز باید به حفظ هورمون‌های تولید کننده شیر که از افزایش تخمک گذاری در شب جلوگیری می‌کنند، کمک کنید.
بنابراین شیردهی در شب را در برنامه خود داشته باشید. به محض اینکه کودکتان خوابیدن در تمام شب را آغاز کند، هورمون‌های باروری از هورمون‌های پرولاکتین سبقت گرفته و دیگر نمی‌توان از شیردهی برای فاصله گذاری طبیعی میان بارداری استفاده کرد.
نکته: مادر باید حداقل ۸ الی ۱۰ بار در شبانه‌روز به كودك خود به طور موثر وكامل شیر بدهد؛ به طوریكه هر نوبت شیر دهی ۱۵-۲۰ دقیقه به طول انجامد. اگر مادر كمتر از این میزان شیردهی داشته باشد یا مدت زمان شیر دهی كوتاه باشد و شیرخوار نتواند مكیدن‌های عمقی وكامل داشته باشد امكان كم شدن تاثیر روش وجود دارد.
