استامینوفن دارویی است رایج که فاقد نسخه پزشک قابل تهیه است . این دارو مسکنی غیرمخدر است که در موارد دردهای خفیف تا متوسط نظیر سردرد ، دندان درد ، درد خفیف استئوآرتریت یا آرتروز و دردهای ناشی از جراحی های کوچک استفاده می شود. دادن داروهای مسکن به کودکتان، حتی انواعی که نیاز به نسخه ی پزشک ندارند، باید همیشه با دقت، تحت نظر پزشک باشد.
اگر قطره استامینوفن زیاد دادم (اوردوز استامینوفن)
موارد شدید اوردوز استامینوفن زمانی اتفاق می افتد که والدین سهواً مقدار بیشتری از دارو را به کودک می دهند. علایم اوردوز یعنی دل درد، تهوع و استفراغ که معمولاً در اثر بسیاری از بیماری ها نیز رخ می دهند، غالباً آنقدر آشکار نیستند که شما بفهمید فرزندتان به معالجه فوری نیاز دارد. والدین ممکن است در مقدار دارویی که به کودک می دهند، اشتباه های متنوعی کنند.
گاهی وقتی از نتیجه دادن مقدار توصیه شده دارو راضی نیستند، تصمیم می گیرند که مقدار بیشتری استفاده کنند. بعضی والدین هم قرص های بزرگسالان را به اشتباه به کودکان می دهند.
همان طور که حالت های مختلفی برای داروی کودکان در نظر گرفته شده، مقدار دارو نیز برای آنها متفاوت است. برای مثال، فرمولاسیون یک قرص مخصوص کودکان، سه برابر غلیظ تر از شربتی است که معمولاً به کودکانی داده می شود که هنوز تاتی می کنند. به آسانی دیده شده که والدین گرفتار ممکن است فرض کنند که هر دوی این مواد مقدار یکسانی دارو در خود دارند.
اما جانشین کردن شربت با قرص یعنی سه برابر آنچه که باید، دارو مصرف می شود. بسیاری از داروهای مربوط به سرماخوردگی نیز حاوی مقداری استامینوفن هستند، بنابراین ممکن است والدین کاملاً اتفاقی موجب اوردوز شوند، یعنی در کنار داروهای ضد سرماخوردگی، استامینوفن نیز به کودک بدهند.
مطلب پیشنهادی: استامینوفن (acetaminophen): کاربرد، روش مصرف، دوز مناسب، عوارض جانبی و نام های تجاری آن
آیا قطره استامینوفن باعث اسهال میشود؟
با توجه به هشدارهای سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) مصرف بیشتر از ۳۰۰۰-۴۰۰۰ میلی گرم از داروی استامینوفن در روز می تواند فرد را دچار مسمومیت کند. به کبد فرد مصرف کننده آسیب های جدی وارد کند. مصرف این مقدار از داروی استامینوفن حتی ممکن است منجر به مرگ شود.
اسهال نیزی یکی از عوارض مصرف بیش از حد استامینوفن است. از دیگر عارضه هایی که فرد بعد از مصرف زیاد استامینوفن به آن مبتلا میشود افزایش عرق، کاهش اشتها، حالت تهوع و یا استفراغ، گرفتگی های شکمی و دل درد است. در ادامه بیشتر به عوارض مصرف زیاد استامینوفن می پردازیم.
مصرف زیاد استامینوفن در اثر کنجکاوی های خطرناک
اوردوز ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بچه ها (خصوصاً کودکانی که تاتی می کنند) طی کنجکاوی های غیرمجازشان در کمد داروها یا کیف مادرشان، با دارو برخورد می کنند و ممکن است آن را با شکلات یا آب میوه اشتباه بگیرند. این اتفاق خصوصاً زمانی خطرناک است که دارویی که کودک می یابد، استامینوفن مخصوص بزرگسالان باشد.
قرص های مخصوص بزرگسالان حاوی ۳۲۵ یا ۵۰۰ میلی گرم استامینوفن هستند، در حالی که قرص های کودک حاوی ۸۰ یا ۱۶۰ میلی گرم از این دارو هستند. خوشبختانه در این اکتشاف ها، معمولاً توجه کودکان به شربت ها جلب می شود. در این موارد به ندرت کودکی آنقدر از دارو می نوشد که برای او خطرناک باشد و به کبدش صدمه بزند.
چقدر به کودکان می توانیم استامینوفن بدهیم؟
عوامل بسیاری، مانند سن کودک، مشخص می کند که چه مقدار از دارو و استفاده بیش از حد آن می تواند به کبد صدمه بزند. برای مثال، کودکان زیر ۵ سال نسبت به بزرگسالان و کودکان دیگر به آسیب کبد کمتر حساسند. مقدار غذای موجود در معده کودک نیز عامل دیگری است.
برای تخمین میزان خطر، پزشکان وزن کودک را و مقدار استامینوفنی را که بلعیده باید بدانند. (برحسب کیلوگرم و میلی گرم). به طور کلی اگر کودک به ازای هر کیلوگرم وزنش، ۱۵ میلی گرم استامینوفن اضافی مصرف کرده باشد، پزشکان درمان اورژانسی را توصیه می کنند.
بیشتر از دستور پزشک، به کودک دارو ندهید
استامینوفن زمانی یک داروی بی خطر و مؤثر است که آن را همان مقدار که توصیه شده، مصرف کنید. برچسب روی دارو را با دقت بخوانید و بیش از آنچه که به شما گفته شده، به کودک دارو ندهید. اگر دارویی را به راحتی و فاقد نسخه می توان خرید، بدان معنی نیست که اصلاً نمی تواند به کودک شما صدمه بزند.
استامینوفن از داروهای مصرفی است که با اثر بر مرکز تب در مغز باعث کاهش تب میشود؛ از طرفی این دارو باعث کاهش احساس درد نیز میشود. این دارو اثراتی مشابه با آسپیرین دارد با این تفاوت که اثر ضدالتهابی نداشته لذا در بیماری‌های التهابی همچون روماتیسم قلبی کاربرد ندارد.
استامینوفن به خوبی از طریق خوراکی جذب میشود، اما جذب آن از طریق مقعد متغیر است. دارو در کبد دچار تغییر و دگرگونی شده و از راه ادرار دفع میشود. استامینوفن براحتی وارد بدن جنین میشود، اما میزان اندکی از آن در شیر ترشح میشود؛ در مجموع در دوران بارداری و شیردهی دارویی امن به حساب می‌آید.
توصیه های لازم برای دادن مسکن به کودکان
* اگر فردی با سن کمتر از ۱۸ سال دچار آنفلوآنزا یا آبله مرغان شد، هرگز به او آسپیرین ندهید، چرا که ممکن است دچار عارضه‌ای نادر، اما مرگبار به نام “نشانگان رای” شود.
* استامینوفن که ماده فعال موجود در داروهایی مانند تیلنول است، عموما برای کودکان کم‌سن داروی بی‌خطری است.
* در مورد دادن ایبوپروفن به کودکانی که نسبت به آسپیرین حساسیت دارند، احتیاط کنید، چرا که ممکن است نسبت به ایبوپروفن هم حساسیت داشته باشند.
* مراقب باشید که به کودکتان مقدار بیش از حد از یک داروی مشابه را ندهید. توجه داشته باشید که یک ماده فعال دارویی ممکن است در فراورده‌های دارویی با نام‌های مختلف وجود داشته باشد.
استامینوفن همچنین تب را کاهش می دهد. این دارو ممکن است در بسیاری دیگر از داروها با اسامی تجاری متفاوت وجود داشته باشد. به استامینوفن پاراستامول نیز گفته می شود.
طریقه مصرف استامینوفن برای کودکان
قرص استامینوفن را می توان برای سهولت بلع ، خرد کرد. اشکال خوراکی استامینوفن را می توان با مقدار اندکی از مواد غذایی نظیر ماست یا مربا مخلوط کرد. در مورد پودرهای خوراکی همانند آنچه در کپسول های Feveral Sprinkle وجود دارد، کپسول باز شده و محتویاتش در یک قاشق چایخوری آب یا مقدار اندکی ماده غذایی نرم مخلوط می شود. برای استعمال راحت تر شیاف بهتر است آن را ۳۰ دقیقه در یخچال نگاه داشت . برای استعمال شیاف ، پوشش شیاف را برداشته ، آن را با آب سرد مرطوب کرده ، سپس در حالی که به یک پهلو خوابیده اید با انگشت خود شیاف را داخل مقعد کنید. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، می توانید به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اما اگر تقریباً زمان نوبع بعدی رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظم خود بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
عوارض قطره استامینوفن در نوزادان
در صورتی که دچار هریک از نشانه های جدی زیر شدید، استامینوفن خود را قطع کرده ، با پزشکتان تماس بگیرید:
- زردی پوست یا چشم ها
- اسهال
- بی اشتهایی
- تهوع
- یا استفراغ
- معده درد
- درد
- تورم یا حساسیت در بالای شکم
- مدفوع سیاه و قیری شکل
- ادرار خونی یا کدر
- کاهش ناگهانی ادرار
- کبود شدگی یا خون ریزی غیرعادی
- بثوارت جلدی
- زخم های دهانی
- تب یا گلودردی که پیش از درمان وجود نداشته و ناشی از بیماری ای که به خاطرش تحت درمان قرار گرفته اید نباشد.
موارد احتیاط در مورد مصرف استامینوفن
در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف استامینوفن پزشکتان را مطلع سازید: حساسیت به هر نوع غذا، نگاه دارنده ها، رنگ های خوراکی ، یا داروها (به ویژه استامینوفن یا آسپیرین ). کسانی که به هر نوع غذا، نگاهدارنده، رنگ های خوراکی یا داروها نیز حساسیت دارند باید در مصرف استامینوفن احتیاط کنند. باید از مصرف داروهای دیگر به ویژه داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی NSAIDs نظیر ایبوپروفن ، آسپیرین یا ضدانعقادها رقیق کننده های خون مثل وارفارین همراه با استامینوفن خودداری یا با پزشک مشورت کرد.
هنگام مصرف استامینوفن توصیه می شود: برچسب روی دارو را بخوانید و از دستوراتش پیروی کنید. برچسب روی سایر داروهای فاقد نیاز به نسخه را بخوانید تا مطمئن شوید که در آنها استامینوفن یا دارویی که با استامینوفن تداخل کند وجود نداشته باشد.
اگر استامینوفن را به سبب درد ، تب یا گلو درد مصرف می کنید در هر یک از شرایط زیر با پزشکتان مشورت کنید:
درد بیش از ده روز و در کودکان بیش از پنج روز طول بکشد یا این که علامت جدیدی به آن اضافه شود. تب بیش از سه روز طول بکشد بدتر شود یا علا مت جدیدی اضافه شود. گلودرد دردناکتر شود بیش از دو روز طول بکشد یا تهوع ، استفراغ ، بثورات جلدی یا سردرد رخ دهد.
● داروی استامینوفن احتمال بروز خس خس تنفسی و آلرژی را در کودکان افزایش می دهد.
بر اساس مطالعه محققان که نتایج آن به تازگی منتشر شد در واقع استامینوفن با چهار مورد از هر ده مورد خس خس و آسم شدید در کودکان و نوجوانان مرتبط است و نباید سرخود و بیش از حد به کودکان خورانده شود.
در مورد پودرهای خوراکی همانند آنچه در کپسول های SprinkleFeveral وجود دارد کپسول باز شده و محتویاتش در یک قاشق چایخوری آب یا مقدار اندکی ماده غذایی نرم مخلوط می شود.
