دکتر مهرنوش ذاکرکیش، فوق تخصص غدد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص کم کاری تیروئید گفت: تیروئید، به عنوان یکی از مهم ترین غده های بدن و تولید کننده هورمون تیروکسین است که برای سوخت و ساز و تولید انرژی و به ویژه تکامل سیستم عصبی در دوران جنینی ضروری است. غده تیروئید باید در مادر باردار سالم باشد چون تا هفته یازدهم هنوز تیروئید جنین تشکیل نشده و در نتیجه از هورمون های مادر استفاده می کند.
وی اظهار داشت: اگر تیروئید مادرباردار کم کار باشد، تشکیل سیستم عصبی جنین دچار مشکل می شود و در ضریب هوشی و رشد و نمو کودک تاثیر مستقیم دارد چون ضریب هوشی به همان نسبت کم کاری تیروئید پایین می آید. اگر نوزاد با کم کاری تیروئید و کمبود هورمون تیروکسین متولد شود از نظر رشد و نمو و ذهنی دچار اختلال می شود.
ذاکرکیش افزود: کم کاری تیروئید با آزمایش خون از پاشنه پای نوزاد مشخص می شود که باید به موقع درمان آغاز شود چون در غیر این صورت، دچار عقب افتادگی ذهنی بیش تر و برگشت ناپذیر می شود.
زن باردار باید هر ماه از نظر وضعیت تیروئید بررسی شود تا در صورت کم کاری تحت درمان قرار گیرد و همچنین کم کاری تیروئید احتمال ناباروری و سقط مکرر جنین را نیز افزایش می دهد.
این فوق تخصص غدد با بیان اینکه استفاده از این جمله که من تیروئید دارم اشتباه است و با کم کاری و یا پرکاری تیروئید به عنوان بیماری ذکر می شود.
در خصوص علائم کم کاری تیروئید اذعان کرد: کمبود انرژی، کم شدن اشتها، افزایش وزن در حد ۳ تا ۴چهار کیلو به صورت تجمع آب در بدن، یبوست، احساس سرما در شرایط گرما، سرد بودن دست ها رنگ پریدگی صورت و ریزش مو از جمله این علائم است. تشکیل گواتر(بزرگی غده تیروئید)، کاهش شنوایی، کندی ضربان قلب، کند تر بودن رفلکس های بدن، و گاهی کم خونی از دیگر علائم کم کاری است که با مصرف قرص لووتیروکسین درمان می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان داشت: برخی از مادران تصور می کنند به علت بارداری، مصرف دارو برای جنین مضر است در حالی که این نوع دارو برای سلامت جنین است. برای رشد و نمو جنین باید میزان مصرف دارو به میزان ۲۵ تا ۵۰ درصد افزایش یابد و مادران نگران خطری برای جنین نباشند ضمن اینکه بعد از زایمان میزان مصرف به حالت قبل بر می گردد.
مهرنوش ذاکرکیش در خصوص علائم پرکاری تیروئید تصریح کرد: تحرک زیاد، بی خوابی، تحریک پذیری عصبی، لرزش دست، کاهش وزن با وجود اشتهای بالا ، سرعت بالای متابولیسم، دست های خیس و عرق کرده، تپش قلب شدید و احساس گرما حتی در زمستان، علائم گوارشی و یا بالا رفتن سرعت حرکات روده، اسهال، افت پتاسیم و بزرگی سینه در مردان و ضربان قلب شدید از جمله این علائم محسوب می شود.
وی با بیان اینکه در پرکاری تیروئید کم کردن وزن بسیارشدید است و گاهی بیمار ۱۰ تا ۱۵ کیلو کم وزن کم می کند می شود و حتی با بیماری های بدخیم روبرو می شود و اینکه اختلالات قاعدگی در پرکاری و کم کاری تیروئید ایجاد می شود، افزود: معمولا انتظار می رود قطع شدگی قاعدگی در کم کاری و کم شدن فواصل قاعدگی در پرکاری اتفاق بیفتد. گاهی غده تیروئید بیمار بر اثر پرکاری به صورت یک دست بزرگ می شود و در افراد جوان رایج تر است و علائم چشمی به صورت از حدقه بیرون زدن چشم را نشان می دهد.
ذاکر کیش با اشاره به اینکه درمان این نوع بیماری از طریق مصرف دارو و یا جراحی است که البته قبل از جراحی تیروئید، باید دارو مصرف شود، اظهار کرد: استرس های روحی از جمله عوامل پرکاری تیروئید است، اما در کم کاری هنوز دلیل خاصی مشخص نیست ولی مصرف برخی از مواد غذایی مانند گل کلم، بروکلی، شلغم و سویا در ایجاد گوارتر و کم کاری موثر هستند.
وی اذعان داشت: مصرف قرص های ضد بارداری در افراد با کم کاری خفیف خود را بیش تر نشان می دهند اما بعد از قطع کردن قرص به حالت عادی بر می گردد، عفونت های پوستی و برخورد با اشعه ها نیز می تواند از عوامل کم کاری باشد.
این فوق تخصص غدد در پایان با بیان اینکه بیماری های اتوایمیون از جمله دلایل کم کاری و یا پرکاری است یعنی سیستم ایمنی بدن برای تیروئید آنتی بادی می سازد که باعث پرکاری یا کم کاری می شوند، بیان کرد: در کم کاری، آنتی بادی های مهار کننده ساخت هورمون تیروئید و در پرکاری آنتی بادی های محرک ساخت هورمون تیروئید ایجاد می شود.
