تا ۳۵ سالگی سن طلایی باروری در زنان است، قدرت باروری در زنان در ۳۸ سالگی یک سوم و در ۴۰ سالگی به نصف کاهش پیدا می‌کند.
ناباروری از مشکلات زوجهای ایرانی است و براساس اعلام مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حدود سه میلیون زوج ایرانی نابارور هستند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا، به افزایش سن به عنوان یکی از عوامل موثر در ناباروری اشاره و اظهار کرد:
افزایش سن علاوه برکاهش قدرت ناباروری در زنان، احتمال ناباروری، سقط و داشتن جنین ناهنجار با اختلالهای کروموزومی را هم افزایش میدهد.
دکتر افسانه محمدزاده، اظهارکرد:
چاقی، اضافه وزن، فشارخون و دیابت نیز میتواند تاثیرمنفی بر قدرت باروری زنان داشته و آن را کاهش دهد.
جراح و متخصص زنان و زایمان محمدزاده بر نقش تغذیه سالم و فعالیت بدنی در توانایی فرزندآوری تاکید کرد و ادامه داد: تغذیه سالم و فعالیت بدنی با فرزندآوری سالم رابطه مستقیم داشته و به همین دلیل از زنان خواسته میشود که این دو موضوع را جدی بگیرند.
وی به زنان توصیه کرد که در کنار تحصیل و شغل به فکر فرزندآوری در زمان مناسب باشند و برنامه ریزی دقیقی در این زمینه داشته باشند.
سیگار میتواند برقدرت باروری تاثیر منفی بگذارد فلوشیپ روشهای پیشرفته درمان ناباروری همچنین مصرف سیگار و الکل را از عواملی ذکر کرد که میتوانند روی قدرت باروری تاثیر منفی بگذارند.
وی ادامه داد:
زنان شاغلی هم که با موادشیمیایی سروکار دارند، در معرض خطر کاهش قدرت باروری هستند.
محمدزاده با اشاره به اینکه عوامل محیطی در نازایی زنان نقش دارد، گفت: عوامل محیطی شامل سبک زندگی نادرست مانند چاقی، احتمال ناباروری را افزایش میدهد.
سن اولین بارداری
همانطور که می دانید این روزها سن اولین بارداری به طور متوسط ۲۸ سال است و این در حالی است که در آغاز دهه ۷۰ میلادی زنان معمولا در ۲۴ سالگی اولین بچه خود را به دنیا می آوردند. شمار زنانی که بعد از ۳۰ سالگی باردار می شوند از سال ۱۹۷۲ تقریبا دو برابر شده است. به طور کلی تعداد زایمان های بین سن ۴۰ تا ۴۴ سالگی در امریکا همانند فرانسه ۵۰ درصد افزایش داشته است.
در حقیقت با افزایش کیفیت زندگی ها و به کمک پیشرفت های پزشکی، زنان بعد از ۴۰ سالگی اغلب در سلامت کامل بسر می برند و هنوز می توانند باردار شوند و در صورت لزوم، تکنیک های باروری هم به کمک آن ها می آید. با این حال بارداری در سنین بالا مراقبت های ویژه ای را می طلبد.
بارداری بعد از چهل سالگی
اولین خطر: هرگز باردار نشدن
اگر به هر دلیلی تا به حال بچه دار نشده اید و می خواهید بعد از ۴۰ سالگی برای اولین بار بچه دار شوید. اما صادقانه بگوییم باید بدانید که احتمال باردار شدن شما نسبت به چندسال قبل بسیار کاهش یافته است و خطرات زیادی در دوران بارداری سلامت شما را تهدید می کند، در نتیجه به مراقبت های پزشکی بیشتری نیازدارید. کارشناسان بر این باروند که بعد از ۴۵ سالگی، بارداری به روش طبیعی تقریبا غیرممکن است. قبل از باردار شدن، به خوبی بیاندیشید و تمام مسائل را در نظر بگیرید.
کاهش قدرت باروری بعد از ۳۰ سالگی
در ۴۰ سالگی، احتمال باردارشدن و لقاح تا ۵۰ درصد کاهش می یابد و برای باردار شدن باید بسیار بیشتر منتظر ماند. در ۲۵ سالگی، برای باردارشدن باید بسیار بیشتر منتظر ماند. در ۲۵ سالگی، برای باردار شدن لازم است بین ۵ تا ۶ ماه منتظر بود و این در حالی است که این رقم در ۴۰ سالگی به ۱۴ تا ۱۵ ماه افزایش می یابد.
احتمال بارداری در ۳۵ سالگی ۵۳درصد، در ۴۰ سالگی ۳۵ درصد و بعد از ۴۵ سالاگی تنها ۵ درصد است. البته در اطراف ما زنانی هم هستند که بعد از ۴۰ سالگی برای اولین بار باردار شده اند- چه به کمک درمان های پزشکی و چه به طور طبیعی- و اکنون صاحب فرزند بسیار سالمی هستند. اما درصد این زنان چقدر است؟ همیشه می توان به مراکز ناباروری مراجعه کرد اما فراموش نکنیم که این کار مستلزم صرف هزینه و وقت زیاد است.
افزایش احتمال سقط جنین
گفتنی است که در ۴۰ سالگی، احتمال سقط جنین در سه ماهه اول بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. احتمال بروز ناهنجاری های کروموزومی نیز به افزایش این احتمال کمکمیکند. با وجود این اگر در سه ماهه دوم یا سوم علائم هشداردهنده (درد، ترشحات قهوه ای یا قرمز، حالت تهوع، سینه درد) وجود داشته باشد پزشک می تواند دخالت کند و به طور مثال با تجویز استراحت مطلق، سلامت ادامه روند بارداری را تا حد زیادی تضمین کند.
افزایش اختلالات کروموزومی
احتمال بروز این اختلالات در ۲۰ سالگی بسیار اندک است اما با افزایش سن خطر بروز آن ها نیز در جنین افزایش می یابد. شناخته شده ترین نوع این اختلالات کروموزومی، تری زومی ۲۱ یا سندروم داون است اما یادمان باشد این تنها اختلال نیست و خطرهای فراوانی سلامت فرزند شما را تهدید می کند. تکنیک های پزشکی از جمله آمینوسنتز (بررسی میزان خطر) کمک می کنند این اختلالات را شناسایی کنیم. علاوه بر این ها امکان بروز بیماری های فراوان ژنتیکی در اثر سن بالای پدر نیز وجود دارد.
مراقب دیابت و فشار خون بالا باشید
خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا با افزایش سن زیادتر می شود. این بیماری های مزمن سلامت جنین و مادر را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می دهند. از طرفی خطر افزایش ابتلا به این بیماری ها در داوران بارداری نیز افزایش می یابد. این احتمال در زنان بالای ۴۰ سال نسبت به زنان جوان تر تقریبا دو برابر می شود. با این حال اگر قبل از بارداری و از همان ابتدای ابتلا، آن ها را درمان کنیم، می توان از این خطرات پیشگیری کرد.
دیگر عوارض مربوط به سن
درصد مرگ و میر جنین با بالاتر رفتن سن مادر در اولین بارداری، افزایش می یابد. مشکلات خونریزی مکرر، احتمال چندقلو زایی، خونریزی جفت و زایمان زودرس نسبت به ۲۰ سالگی دو برابر بیشتر است. به علاوه این احتمال نیز وجود دارد که مادر به دلیل ضعف عضلات و انعطاف پذیری استخوان لگن ناچار به وضع حمل به روش سزارین شود.
قبل از اینکه به بارداری بعداز ۴۰ سالگی فکر کنیم، باید مشکلات دیگری را –علاوبر عوارض احتمالی که برای سلامت جسمی مادر و جنین وجود دارد- مدنظر قرار دهیم:معمولا بعد از ۴۰ سالگی، انرژی و توان ما برای نگهداری و تربیت یک کودک، کمتر و تطبیق رفتار با کودک دشوارتر است.
سوالاتی برای قبل از بارداری
آیا شما از نظر روحی، جسمی و مالی آمادگی بارداری و بزرگ کردن یک کودک را دارید؟ آیا به تغییرات زندگی آینده خود اندیشیده اید؟
قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کند، او احتمالا یک سری آزمایشات و بررسی های لازم را به شما توصیه خواهدکرد.
در صورتی که تحت درمان با دارویی خاص هستید او را برای اقدامات ضروری تطبیقی در جریان قرار دهید. از دو ماه قبل از بارداری، باید به بهداشت و سلامت زندگی توجه کنید:
تغذیه سالم و متعادل، نوشیدن یک لیتر و نیم آب در هر روز، ترک سیگار و الکل، ورزش متناسب و مستمر، عدم استفاده از هرگونه دارو بدون اجازه پزشک و در صورت لزوم کاهش وزن و…
