قاعدگی یا عادت ماهیانه چیست؟
به تغییرات فیزیولوژیکی که در زنان رخ می‌دهد تا یک تخمک آزاد شده و به وسیله لوله‌های فالوپ برای باروری در رحم قرار گیرد، سیکل فاعدگی، عادت ماهیانه یا پریود ماهیانه گفته میشود. در واقع سیکل قاعدگی جهت حفظ باروری در زنان و تحت کنترل سیستم اندوکرین ایجاد میشود. در دوره عادت ماهیانه، بافت داخلی رحم به تدریج آماده نگهداری جنین میشود و اگر بر روی تخمک آزاد شده لقاح صورت نگرفت، بافت پوششی رحم ریزش می‌کند و قاعدگی رخ می‌دهد. چرخه قاعدگی زنان در دوران بارداری و شیردهی متوقف میشود.
بروز خونریزی قاعدگی نشانه حامله نبودن یک زن است. با این وجود، این علامت خیلی قابل اعتماد نیست، زیرا بعضی از علل منجر به خونریزی در دوران بارداری می‌شوند.
اختلالات قاعدگی چیست؟
فواصل قاعدگی باید بین ۲۰ تا ۴۰ روز و دوره آن باید بیشتر از سه روز باشد. اگر پریود خانمی کمتر از این زمان بود، او باید از لحاظ هورمونی و کارکرد تخمدان‌ها مورد بررسی قرار گیرد. به طور کل خانم‌هایی که دیربه‌دیر عادت ماهانه می‌شوند یا خونریزی‌شان کم است، مشکل تنبلی تخمدان دارند.
اگر خونریزی کمتر از سه روز بود باید بررسی شوند و برای درمان به پزشک مراجعه کنند. با انجام سونوگرافی و بررسی تخمدان‌ها اگر مشکلی در این موارد نداشتند، باید با کمک دارو مشکل را حل کنند. استفاده از قرص‌های ضدبارداری ال‌دی یا قرص‌های هورمونی دیگر با توجه به وضعیت سنی افراد و تاهل آنها تجویز شده و باعث میشود این افراد فاصله زمانی قاعدگی‌شان بیشتر از دو ماه طول نکشد و تا حدی قاعدگی‌شان تنظیم شود.
از عوارض خونریزی کم در زمان قاعدگی این است که احتمال ابتلا به دیابت، فشار خون، چاقی، موهای زائد، سرطان سینه، سرطان رحم و افزایش چربی خون را در این افراد افزایش افزایش پیدا می‌کند.
علت آمنوره یا عادت ماهیانه نامنظم چیست؟
همانگونه که در بالا اشاره شد، عادت ماهیانه برای حفظ باروری در زنان رخ می‌دهد و دختران و خانم‌های جوان بسیاری وجود دارند که در طول زندگی خود حتی برای یکبار هم بدون استفاده از دارو پریود نمی‌شوند و نگرانی حاصل از آن علت مراجعه آنان به متخصص زنان و زایمان میشود.
پزشکان بر این اعتقادند که هر زن یا دختری که عادت ماهانه طبیعی و منظمی داشته باشد، سالم و تندرست است؛ (خانم‌ها در حالت عادی باید حدود هر ۳۰ روز یکبار، به مدت سه تا هفت روز عادت ماهانه شوند.) اما اگر در سنین باروری عادت ماهیانه در سه سیکل متوالی یا بیش از شش ماه در زنانی که قاعدگی نامرتب دارند به طور کامل قطع شود دچار آمنوره و خانم‌هایی که فواصل بین سیکل‌های قاعدگی آنها بیش از ۳۶ روز طول بکشد یا در کل تعداد سیکل‌ها پنج تا هفت بار در سال باشد دچار الیگومنوره و اگر میزان خونریزی کم و در حد لکه‌بینی باشد مبتلا به هیپومنوره هستند و چون از پیامدهای منفی و نامطلوب این اختلالات، نازایی، کم‌باروری، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت و بروز اختلالات روحی و روانی است تشخیص و درمان سریع آن حائز اهمیت است.
اما سوال اینجاست که علت آمنوره یا عادت ماهیانه نامنظم چیست؟
بیماری‌های مربوط به رحم یا بیماری‌های دیگری که بر رحم تاثیر می‌گذارند یکی از علل آمنوره یا عادت ماهیانه نامنظم است.
انسداد منافذ خروجی رحم یا نسداد عروق خونی مربوط به رحم یکی دیگر از علل این عارضه است که علت انسداد منافذ خروجی رحم می‌تواند موارد زیر باشد:
زگیل و بواسیر رحمی که بعضی از منابع آن را معادل پولیپ یا دیورتیکول رحمی دانسته‌اند، زخم‌های رحمی که ایجاد چسبندگی می‌کنند، شکل غیرطبیعی و کوتاهی گردن رحم، گوشت زائد یا پرده محکم بدون منفذ در دهانه خروجی رحم.
چاقی و لاغری مفرط: علت دیگر بروز این اختلالات، لاغری مفرط یا چاقی و تجمع چربی در اطراف رحم است که باعث تنگی و فشرده شدن عروق رحمی میشود.
رژیم غذایی: یکی دیگر از علت‌های رایجی که به بر هم خوردن نظم عادت‌ماهیانه تاثیر مستقیم می‌گذارد رژیم غذایی است. اگر رژیم‌غذایی‌تان سرشار از کربوهیدرات باشد یا وزن اضافه کرده باشید، بدنتان سطح متفاوتی از برخی هورمون‌ها را تولید خواهد کرد. برای خانم‌هایی که وزن کم می‌کنند نیز این مشکل پیش می‌آید.
کاهش شدید سطح انرژی: اگر در باشگاه انرژی زیادی مصرف می‌کنید، عادت ماهیانه شما دچار اختلال می‌گردد؛ زیرا بدن برای قاعدگی به انرژی نیاز دارد و اگر سطح انرژی شما از حد مجاز کمتر شود، انرژی کافی برای بدنتان باقی نمی‌ماند که در جریان عادت ماهیانه مصرف شود.
اختلالات روحی ـ روانی: اختلالات روحی مانند استرس، اضطراب، غم شدید، افسردگی و بیماری‌های مزمن و طولانی نیز از عوامل قابل توجهی است که می‌تواند به بی‌‌نظمی‌های قاعدگی منجر شود. استرس شایع‌ترین دلیل به هم خوردن نظم عادت ماهیانه است.
مصرف الکل: با بلوغ دختران، هورمون‌هایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح میشود که این هورمون‌ها تخمدان‌ها را وادار به ساخت هورمون‌های زنانه‌ای می‌کنند که استروژن و پروژسترون نام دارند و اثرات زیادی بر بدن دختران می‌گذارد و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می‌کنند. کبد با متابولیزه کردن استروژن و پروژسترون، به تنظیم چرخه قاعدگی زنان کمک می‌کند. حال مصرف الکل می‌تواند باعث آسیب دیدگی کبد گردد و در عملکرد آن برای متابولیزه هورمون‌های زنانه اختلال ایجاد می‌کند.
مهاجرت و جابجایی از دیگرعلت بروز این اختلال است.
درمان آمنوره یا عادت ماهیانه نامنظم
عادت ماهانه منظم، یکی از راه‌های اساسی دفع مواد زائد بدن زنان و تنظیم‌کننده هورمون‌ها و عملکردهای مختلف آن است. با توجه به این که اختلالات قاعدگی از زمان بلوغ تا سنین باروری یکی از مهمترین علل بروز ناباروری و کم‌باروری و در پی آن متلاشی شدن خانواده‌هاست، آشنایی با علل به وجود آورنده این اختلالات و آگاهی از علائم و نشانه‌های آن کمک بسزایی در تشخیص و درمان هر چه سریع‌تر این اختلالات خواهد کرد. در مورد علائمی که دارید و وضعیت عادت‌ماهیانه‌تان به پزشک توضیح دهید. پزشک معالج با انجام آزمایش خون، سونوگرافی و بررسی وضعیت هورمون‌ها به تحقیق در مورد این علائم می‌پردازد و درمان را با توجه به سن افراد، از آن زمان آغاز می‌کند. پزشک ممکن است یک برنامه درمانی برایتان تجویز کند که شامل داروهای ضدبارداری هورمونی یا مکمل‌های دارویی، فعالیت‌های کاهنده استرس، تغییر در رژیم‌غذایی و برنامه ورزشی باشد.
درمان خانگی عادت ماهیانه نامنظم
بهترین راه برای پیشگیری از بوجود آمدن اختلالات قاعدگی، داشتن یک شیوه زندگی سالم است. برنامه غذایی خود را تغییر دهید و برای رسیدن به وزن مطلوب و ایده‌آل فعالیت بدنی را در برنامه زندگی خود بگنجانید. اما به میزانی که خود باعث بوجود آمدن همین اختلال نگردد.
سعی کنید در برنامه کاری خود تعادل ایجاد کرده و استراحت و تفریح را فراموش نکنید. موارد ناراحت کننده و استرس‌های زندگی خود را بیابید. اگر خودتان نمی‌توانید از استرس‌ها بکاهید، از خانواده، دوستان و یا پزشک خود کمک بگیرید.
علت آمنوره یا عادت ماهیانه نامنظم چیست و چگونه درمان میشود؟
همیشه نسبت به هر تغییری در سیکل‌های قاعدگی خود آگاه باشید و نگرانی‌های خود را با پزشک در میان بگذارید. زمان آغاز هر دوره قاعدگی را هر ماه در تقویم خود ثبت کنید. همچنین طول مدت آن و هرگونه علائم نگران کننده را یادداشت نمائید. با مادر و خواهر و دیگر خانم‌هایی که از بستگان نزدیک شما هستند، صحبت کنید. آیا فرد دیگری هست که علائمی مشابه را تجربه کرده باشد؟ جمع آوری این اطلاعات می‌تواند در یافتن دلیل ایجاد آمنوره به پزشک شما کمک کند. آمنوره ممکن است سبب اضطراب شما شود ولی با مراقبت‌های پزشکی و یافتن دلیل اصلی توسط پزشک، می‌توانید به درمان آمنوره بپردازید و سیکل‌های قاعدگی خود را دوباره منظم سازید.
