آبله مرغان یکی از شایع ترین عفونت های مسری است که عامل ایجاد کننده آن یکی از ویروس های خانواده هرپس به نام واریسلا زوستر می باشد. شدت بیماری ارتباط مستقیم با سن فرد دارد و معمولا در کودکی خفیف است ولی در بزرگسالی و بارداری شدت بیماری بیشتر شده و می تواند خطر آفرین باشد. در این مقاله به خطرات آبله مرغان در بارداری می پردازیم.
انواع عفونت واریسلا زوستر:
در صورت ابتلا به این عفونت، ویروس واریسلا زوستر در گانگلیون های عصبی جای گرفته و در اولین مرتبه به صورت آبله مرغان و در دفعات آتی به شکل زونا تظاهر پیدا می کند.
علائم آبله مرغان:
آبله مرغان با علائمی نظیر تب و درد عضلانی شروع شده و طی ۴ روز بثورات وزیکول مانند پوستی روی صورت، تنه و اندام ظاهر می شود و در صورت تشدید بیماری می تواند عوارضی نظیر مننژیت، انسفالیت، اختلالات کلیوی و میوکاردیت قلب در بزرگسالان ایجاد کند.
ابتلا به ویروس واریسلا زوستر با تولید آنتی بادی IgG ایمنی دائمی در بدن ایجاد می کند. بنابراین وجود آنتی بادی IgM در خون به معنای ابتلای اخیر فرد و آنتی بادی IgG نشانه ای از ابتلا در گذشته است.
فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر به صورت بثوراتی موضعی در یک ناحیه از پوست تظاهر پیدا می کند که به آن زونا می گویند.
از ۲۴ الی ۴۸ ساعت قبل از ظهور ضایعات پوستی تا زمانی که تمام وزیکول ها خشک و پوسته پوسته شوند، امکان انتقال و سرایت بیماری وجود دارد و دوره کمون بیماری ۱۰-۲۱ روز بعد از تماس است.
راه انتقال آبله مرغان:
مخاط حلق و بینی فرد مبتلا و تماس با مایعات ضایعات پوستی آبله مرغان، شایع ترین راه های انتقال بیماری هستند.
شیوع آبله مرغان در بارداری ۱ الی ۵ مورد از هر ۱۰۰۰۰ حاملگی است و اثر آن بر جنین به سن حاملگی در زمان ابتلای مادر بستگی دارد. بر اساس مطالعه ای که روی ۱۷۳۹ خانم باردار مبتلا به آبله مرغان انجام شده است، احتمال وقوع ناهنجاری های مادرزادی در صورت ابتلای مادر قبل از هفته ۱۲ بارداری، ۰٫۴ درصد بیان شد و در مواردی که زمان ابتلا بین هفته ۱۳ الی ۲۰ بارداری بود، میزان خطر به ۲ درصد رسید. از این رو خطرناک ترین زمان ابتلا به آبله مرغان در بارداری هفته ۱۳-۲۰ حاملگی است.
در صورتی که مادر در حوالی زمان زایمان به آبله مرغان مبتلا شود، شانس ابتلای جنین افزایش می یابد و ممکن است به صورت بثورات پوستی خفیف یا یک عفونت منتشر در نوزاد تظاهر پیدا کند.
بر اساس یک مطالعه بزرگ که روی ۳۴۴ خانم باردار مبتلا به زونا انجام شد، هیج موردی از نقایص مادرزادی دیده نشده است. بنابراین چنین به نظر می رسد که زونا خطری برای جنین ندارد.
عوارض جنینی ابتلای مادر به آبله مرغان در بارداری:
ویروس واریسلا زوستر می تواند با عبور از جفت جنین را درگیر کند و منجر به عفونت مادرزادی جنین شود که تحت عنوان سندرم مادرزادی واریسلا نامیده می شود. سندرم مادرزادی واریسلا می تواند منجر به اختلالاتی در جنین و مرگ ۳۰ درصد از نوزادان در ماه های اول زندگی شود.
علائم سندرم مادرزادی واریسلا:
ضایعات پوستی
اختلالات عصبی مانند عقب ماندگی ذهنی، میکروسفالی، هیدروسفالی و تشنج
نقایص چشمی نظیر آتروفی عصب چشم، آب مروارید، کوچکی چشم و حرکات غیر ارادی چشم ها
نقایص اندام ها مثل آتروفی یا فلج اندام
وزن کم هنگام تولد
نقایص دستگاه گوارش مثل رفلاکس معده به مری یا تنگی روده
خطرات مادری ابتلا به آبله مرغان در بارداری:
شایع ترین تظاهر بالینی ابتلا به آبله مرغان در بارداری، پنومونی واریسلا است که با علائم سرفه، تنگی نفس، تب و افزایش تعداد تنفس شروع شده و طی یک هفته راش های پوستی تظاهر پیدا می کند. در موارد شدید آبله مرغان ممکن است مادر باردار دچار کمبود اکسیژن و اختلال تنفسی شود.
روش تشخیص آبله مرغان در جنین:
در صورت ابتلای مادر به آبله مرغان در بارداری می توان به دو روش از سلامت جنین مطمئن شد.
وجود علائمی نظیر میکروسفالی ( کوچکی سر جنین)، هیپوپلازی اندام ها ومحدودیت رشد داخل رحمی میتواند دال بر ابتلای جنین به سندرم مادرازدی واریسلا باشد. این نشانه ها به راحتی با انجام سونوگرافی سلامت قابل شناسایی هستند از این رو به همه خانم هایی که در بارداری مبتلا به آبله مرغان شده اند توصیه می شود ۵ هفته بعد از ابتلا سونوگرافی سلامت انجام دهند.
آزمایش آمنیوسنتز انجام دهید.
در هفته های ۱۷ الی ۲۱ بارداری با استفاده از تکنیک PCR روی مایع آمنیون می توان ابتلای جنین به ویروس واریسلا را بررسی کرد. معمولا در صورت نگرانی مادر یا یافتن نشانه های ابتلای جنین در سونوگرافی انجام این آزمایش پیشنهاد می شود.
درمان آبله مرغان در بارداری:
داروی مناسب درمان آبله مرغان داروی آسیکلوویر است که معمولا با دوز ۸۰۰ میلی گرم، ۵ بار در روز به مدت ۷ روز برای همه خانم های باردار مبتلا به آبله مرغان تجویز می شود که در صورت استفاده در ۲۴ ساعت اول بیش ترین اثربخشی را دارد.
در مواردی که مادر دچار علائم پنومونی واریسلا شده است درمان اورژانسی مورد نیاز است. در این موارد از ۱۰mg/kg آسیکلوویر هر ۸ ساعت به صورت داخل وریدی استفاده می شود.
با وجود عبور داروی آسیکلوویر از جفت، هنوز شواهدی دال بر اثر حفاطتی این دارو روی جنین در دست نیست.
یکی دیگر از داروهای مورد استفاده در درمان آبله مرغان ایمونوگلوبولین واریسلا است که حاوی مقادیر بالایی آنتی بادی ضد ویروس می باشد و می تواند اثر پیشگیرانه در بروز علائم در مادر داشته باشد.
منبع خبر : elmnama
احتمال ابتلا به آبله مرغان در چه زمانی از بارداری بیشتر است؟
اگر یک زن باردار در بارداری در معرض ویروس آبله مرغان قرار بگیرد با احتمال کمی ممکن است سر نوزاد کوچک‌تر از حالت نرمال (میکروسفالی) بوده یا اندام او بدقواره باشد. اگر در معرض ویروس باشید، احتمال این عارضه در سه ماهه اول بیشتر است اما در هر زمان از بارداری ممکن است اتفاق بیفتد. همچنین اگر در ۵ روز فرایند زایمان خانم باردار در معرض ویروس قرار بگیرد ممکن است نوزاد مبتلا به آبله مرغان شود که خیلی جدی بوده و برای نوزاد خطرات جانی را به همراه دارد.