من ۲۷سال دارم .۱۰ساله ازدواج کردم تواین مدت یک سقط دوماهه داشتم یک پنج ماهه ویک هشت ماه مرگ داخل رحمی .اتوپسی از جنین انجام شدولی به دلیل اینکه درون فرمالین گذاشته بودند چیزی مشخص نشد.ازمایشاتی که انجام دادم:کاریوتیپ خودم وهمسرم-هورمونی -عکس رنگی ازرحم-بررسی فاکتورهای انعقادی خون-وجود انتی بادی -ویروسی مثل توکسوپلاسماوروبلا-پاپ اسمیر.همگی نرمال بوده اند.
متخصص زنان نظرش اینه که دربارداری بعدی بایدهپارین مصرف کنم درصورتی که حاملگی های قبلی فشارخونم نرمال بوده.اما متخصص ژنتیک نظرش اینه که یه سری ازمایشات ژنتیک دیگه به غیرازکاریوتیپ بایدانجام بدم که فقط تهران انجام میشه.پدرومادرمن دخترخاله وپسرخاله هستن وشوهرم پسردایی پدرومادرم میشه-یه دایی داشتم باعقب ماندگی ذهنی که دوسالگی فوت کرده-به نظر شمابرای بارداری بعدی باید چه کار کنم؟ایا بایداین ازمایشات انجام بدم؟این ازمایشات چی هستن؟چه نوع بیماری رو نشون میدن؟
پاسخ :
پاسخ از خانم دکتر رویا امدادی، متخصص زنان و زایمان:
آزمایشات که به دلیل شجره نامه ژنتیکی توصیه شده حتما انجام دهید و در صورت نرمال بودن نتایج آزمایش برای بارداری بعدی هپارین و ASA 80mg حتما مصرف کنید.
اگر سابقه سقط دارید …
احتمال ایجاد لخته خون در بعضی افراد بیشتر از د‌یگران است. در این بیماری که ترومبوفیلیا نام دارد، بعضی از فاکتورهای ضد‌انعقاد‌ی خون به دلیل مشکلات ژنتیک، کمتر از حد معمول کار میکند و این موضوع باعث میشود سیستم انعقادی بیش از حد فعال باشد. این د‌رحالی است که اگر طی بارداری لخته پشت جفت تشکیل شود میتواند منجر به کوچک ماند‌ن جنین، فشار خون بارداری و حتی سقط و مرگ داخل رحمی جنین شود.
متاسفانه اغلب افراد مبتلا به این بیماری وقتی به پزشک مراجعه میکنند که یکی از این اتفاقات بد برای‌شان افتاد‌ه باشد یعنی یا سقط کرد‌ه‌اند یا جنینی دارند که رشد داخل رحمی‌اش مشکل پید‌ا کرده است و اند‌ازه‌اش کوچک‌تر از حد است. در چنین مواقعی پزشک آزمایش‌های انعقادی د‌رخواست میکند تا علت را پید‌ا کند. در صورت تایید وجود مشکل انعقادی، فرد باید در زمان بارداری د‌وبار در روز آمپول هپارین یا یکبار در روز آمپول سلکسان تزریق کند و د‌رصورت لزوم آسپیرین ۸۰ بخورد. این آمپول‌ها هر د‌و خاصیت ضد انعقادی دارند و با کمک آنها تا ۹۵ د‌رصد مواقع، بارداری سالم و موفقیت‌آمیز خواهد بود. همچنین بیشتر کسانی که مشکل ژنتیک دارند باید تا ۸ هفته بعد از زایمان هم این د‌رمان را ادامه د‌هند چون در این د‌وران احتمال لخته شدن خون در عروق ماد‌ر وجود دارد.
چرا باید خاصیت انعقادی خون را کم کرد
توانایی خون برای لخته شدن یکی از مکانیسم های دفاعی بدن است که به آن کمک زیادی میکند. مثلا در موقع بریدگی پوست و خونریزی از آن خون بسرعت لخته شده و محل زخم را میبندد و مانع ادامه خونریزی و از دست رفتن خون بیشتر میشود. با این حال در بعضی مواقع خاصیت انعقادی خون بیش از حد میشود و این خطرناک است.
خطر در این است که خون میتواند درون وریدهای عمقی ساق و ران و لگن بطور خودبخود لخته شده و برای بیمار مشکلاتی مانند آمبولی ریوی را ایجاد کند. این افزایش خاصیت انعقادی خون بعد از شکستگی های لگن و اندام تحتانی و یا بعد از بعضی جراحی های بزرگ مانند تعویض مفصل ران یا تعویض مفصل زانو میتواند ایجاد شده و بیمار را به دردسر بیندازد. در این موارد پزشکان از روش هایی استفاده میکنند تا از انعقاد خون جلوگیری کنند.
یکی از این روش ها استفاده از داروهایی است که به آنها داروهای رقیق کننده خون میگویند. این داروها در واقع خون را رقیق نمیکنند بلکه تنها خاصیت انعقاد پذیری آن را کاهش میدهند. این داروها انواع گوناگونی دارند. انوکساپارین یا کلکسان یکی از آنها است. راه های دیگر پیشگیری از لخته شدن خون استفاده از جوراب واریس، پمپ های بادی پا، حرکت دادن مداوم پاها و راه اندازی زود هنگام بیمار بعد از شکستگی و جراحی است.
در استفاده از انوکساپارین باید به نکات زیر توجه شود
دارو هر روز باید در ساعت خاصی زده شود. بطور مثال اگر تزریق امروز در ساعت ۸ صبح انجام شده فردا هم در همین ساعت انجام شود
قبل از استفاده از این دارو روش تزریق آن باید به شما یا یکی از وابستگان نزدیک شما آموزش داده شود
اگر همزمان با انوکساپارین از داروهای ضد انعقاد خوراکی مانند وارفارین هم استفاده میکنید باید هر روز یا هر چند روز یکبار آزمایش خون انجام دهید تا میزان انعقاد پذیری خون شما بررسی شود
وقتی از این دارو استفاده میکنید بهتر است برای کوتاه کردن موی پوست در هر نقطه ای از بدن خود بجای تیغ از ماشین استفاده کنید
از نوشیدن الکل اجتناب کنید
اگر باردار هستید به پزشک اطلاع دهید
هر بار به پزشک یا دندانپزشک مراجعه میکنید باید به او بگویید که از انوکساپارین استفاده میکنید
قبل از شروع استفاده از انوکساپارین همه داروهایی را که از قبل مصرف میکرده اید به پزشک معالج خود اطلاع دهید. بعضی داروها با انوکساپارین تداخل دارند
همزمان با انوکساپارین از آسپرین، داروهای ضد التهابی، مکمل های ویتامین و داروهای گیاهی استفاده نکنید مگر اینکه از پزشک خود اجازه گرفته باشید.
سلکسان را باید کجا تزریق کرد؟
آمپول سلکسان نیازمند تزریق در بافت زیر جلد بصورت عمیق می باشد (نیدل باید تا انتها در ناحیه تزریق فرو رود).
بافت زیر جلد یا همان subcutaneous tissue بافتی است چربی دار که بین پوست و ماهیچه قرار دارد.
توجه کنید که تزریق سلکسان در ماهیچه (تزریق عظلانی) ممنوع می باشد.
پس بهترین محل برای تزریق کنارهای قدامی و تحتانی شکم به علت دارا بودن بافت زیر جلد ازاد می باشد اگرچه در سایر نقاط نیز می توان تزریق را انجام داد مثلا در عضله بازو اما کناره های سطح شکم به علت جذب سریع دارو محل مناسبی برای تزریق می باشند.
ناحیه تزریق ایده ال می تواند حدود شش اینچ (سیزده سانت) در هر طرف ناف انتخاب شود که روزانه باید جای تزریق به تناوب عوض شود (یعنی اگر دیروز در سمت راست شکم تزریق انجام شد امروز باید در سمت چپ تزریق صورت بگیرد و همی نطور به تناوب ادامه می یابد.
چطور باید سلکسان را تزریق کرد؟
a- اول از همه دستان خود را با آب و صابون خوب بشویید.
b- سرنگ را در دست خود گرفته و غلاف پلاستیکی آن را با دقت بیرون بکشید (دقت کنید که نیدل سوزن) استریل به جایی برخورد نکند.
c- مطمئن شوید که حباب هوای سرنگ در موقعیت پایین نزدیک نیدل قرار دارد
d- سرنگ را بگونه ای در بین انگشت شست و سبابه خود بگیرید که انگار قلم در دست دارید.
– یک قسمت از پوست تمیز ناحیه شکم را با دست دیگر خود (به کمک انگشت شست و سبابه) نیشگون مانند بالا بیاورید (فشار ملایم وارد کنید تا فقط یک پشته ایجاد شود).
سپس سرنگ را در حالت ۹۰ درجه تا آخر وارد محل برجسته کنید.
– همانطور که محل برجسته در دست شماست تزریق را به آرامی و با دقت انجام دهید تا جایی که تمام سلکسان موجود در سرنگ خالی شود.
همانطور که محل برجسته در دست شماست سرنگ را به آرامی و مستقیم بیرون بکشید و سپس ناحیه تزریق را آزاد کنید.
پس از تزریق:
این امکان وجود دارد که تا حدود ۲۰ دقیقه بعد از تزریق در محل تزریق احساس سوزش و گزگز کنید, این مسئله طبیعی بوده و جای هیچ نگرانی را در بر ندارد. فقط ناحیه تزریق را نخارانید و با دست ان را سایش ندهید چرا که بعدا در اطراف محل تزریق شاهد کبودی خواهید.
پس از اتمام تزریق سرنگ و نیدل را با دقت در غلافش بگذارید و آن را در جای مناسبی دور بریزید و دفعش کنید (بهترین کار سوزاندن است).
اگر یک دوز از سلکسان را فراموش کردید چه باید کرد؟
به محض اینکه این موضوع را بخاطر آوردید هر چه سریع تر آن دوز را تزریق کرده و دوز بعدی را با فاصله ۲۱ تا ۲۴ ساعت بعد دریافت کنید.
توجه ویژه:
شاید برای عده ای این سوال مطرح شود که تزریقات زیر جلدی با زاویه ۹۰ درجه انجام نمی شوند پس چرا در تزریق سلکسان (clexan) این کار با زاویه ۹۰ درجه صورت گرفت؟
چونکه ما محل تزریق مناسب برای جذب بهتر دارو را ناحیه شکم انتخاب کردیم و چونکه ناحیه شکم دارای بافت زیر جلد فراخ تر و همچنین عمیق تری نسبت به سایر اندام ها می باشد در تزریق این نوع امپول بهتر است بجای زاویه ۴۵ درجه که مناسب برای تزریقات زیر جلدی می باشد با زاویه ۹۰ درجه که موقعیتی بهتر برای تزریق و حرکت دارو در بافت زیر جلد شکم را فراهم می کند انجام دهیم اما اگر احیانا تزریق سلکسان بجای شکم در ناحیه دلتویید بازو صورت گرفت باید این عمل با زاویه ۴۵ درجه صورت بگیرد زیرا بافت زیر جلد بازو بسیار کمتر از شکم بوده و در تزریق ۹۰ درجه احتمال ورود دارو به عضله وجود دارد که ممنوع می باشد.
