درد شکم در اوایل بارداری علامت خوبی نیست. وقتی زنان در سه‌ماهه‌ی اول بارداری درد شکم را تجربه می‌کنند باید نگران خطر سقط باشند زیرا تقریباً ۱۵ تا ۲۰ درصد بارداری‌ها به سقط ختم می‌شوند…
درد شکم در دوران بارداری طبیعی است. اندام‌های شما در این دوران دائم در حال تغییر است. رحم بزرگ‌تر و رباط‌های عضلات این بخش کشیده می‌شوند. از یبوست گرفته تا دردهای رباط‌های ناحیه‌ی رحم، همه ممکن است علائم شروع یک شکم‌درد خوش‌خیم باشد. با این وجود گاهی درد شکم دلایلی جدی‌تر دارد!
بهتر است برای یافتن منشأ این نوع از دردها به نکات زیر توجه کنید تا تشخیص دهید که چه زمانی باید به پزشک خود مراجعه کنید.
۱- بزرگ‌تر شدن رحم
با بزرگ‌تر شدن رحم، به حفره‌ی شکمی فشار وارد می‌شود و جابه‌جا می‌شود. این امر سبب احساس تهوع یا اتساع در شکم می‌شود. راه حل مقابله با این شرایط این است که وعده‌های غذایی خود را افزایش داده و حجم آن را کم‌تر کنید ؛ منظم ورزش کنید ؛ استراحت کافی داشته باشید و مثانه‌ی خود را مرتب خالی کنید.
۲- درد رباط‌های گرد رحمی
گاهی اوقات هم‌زمان با بزرگ‌تر شدن رحم، رباط‌های گرد این ناحیه (دو رباط که از جلوی رحم عبور کرده و به سمت کشاله‌ی ران می‌روند) کشیده می‌شوند. شما احتمالاً این درد را در نواحی پایین شکم حس می‌کنید که به کشاله‌های ران سرایت می‌کند. این درد هنگامی که شما جابه‌جا می‌شوید دردناک و تیز خواهد بود و معمولاً در سه‌ماهه‌ی دوم بارداری شروع می‌شود و خودبه‌خود برطرف می‌شود ولی اگر خیلی احساس ناراحتی می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید تا اجازه‌ی مصرف استامینوفن را به شما بدهد.
۳- یبوست و گاز معده
یبوست و گاز متأسفانه بخشی از بارداری هستند. هورمون پروژسترون که طی بارداری افزایش می‌یابد، باعث کاهش حرکت کل لوله‌ی گوارشی و در نتیجه عبور کندتر غذا از آن می‌شود. برای رفع یبوست، آب بیشتر و موادغذایی فیبردار استفاده کنید. اگر مشکل رفع نشد، از پزشک خود بخواهید تا برایتان داروهای ملین یا مکمل‌های فیبری تجویز کند.
۴- انقباض‌های برکستون‌هیکس
انقباض‌های برکستون‌هیکس(Braxton Hicks) با رقیق شدن دهانه‌ی رحم ارتباطی ندارند و اغلب دردناک هستند. نکته‌ی اصلی، تشخیص این نوع انقباض‌ها از انقباض‌های اصلی مرتبط با زایمان زودرس است. زمان رخ دادن انقباض‌های اصلی، رفته‌رفته به هم نزدیک می‌شود. اگر زن باردار هم‌زمان با شروع انقباض‌ها بتواند به کارهای روزانه‌اش مانند کتاب خواندن، تلویزیون نگاه کردن یا صحبت کردن ادامه دهد، پس احتمالاً این انقباض‌ها مربوط به زایمان نیستند. از دست دادن آب بدن می‌تواند باعث شروع انقباض‌های برکستون‌هیکس شود. در نتیجه دقت کنید که مایعات کافی بنوشید. اگر انقباض‌ها از بین نرفتند و شک داشتید که آیا از نوع انقباض‌های واقعی هستند یا خیر با پزشک خود تماس بگیرید.
موارد حادتر دردهای شکمی طی دوران بارداری کدام‌ها هستند؟
خیلی از زنان بارداری سالم و ایمنی را تجربه می‌کنند ولی گاهی برخی عارضه‌های جدی طی بارداری رخ می‌دهد که نیازمند رسیدگی سریع متخصص زنان می‌باشد. برخی از این عارضه‌ها که باید به آنها دقت کنید عبارتند از خونریزی، درد غیرقابل تحمل، تب و اختلال در بینایی.
۵- بارداری خارج رحمی
بارداری خارج از رحم (بارداری نابه‌جا) که در آن سلول تخم (زیگوت) در جایی به جز رحم (اغلب در لوله‌ی فالوپ) لانه‌گزینی می کند در دو درصد بارداری‌ها رخ می‌دهد. در این شرایط شما احتمالاً بین هفته‌ی ششم تا دهم بارداری دردهای شدید و خونریزی را تجربه می‌کنید زیرا لوله‌ی فالوپ در حال بزرگ‌تر شدن است. خانم‌هایی که در گذشته تجربه‌ی یک بارداری خارج رحمی یا جراحی‌های لگن، شکم و لوله‌ی فالوپ را داشته‌اند یا در زمان لقاح مبتلا به اندومتریوز، چسبندگی لوله، عفونت لگن یا دارای ابزار درون رحمی (IUD) بوده‌اند، بیشتر در معرض بارداری خارج از رحم هستند. ناهنجاری در شکل رحم و استفاده از روش‌های کمک‌باروری آزمایشگاهی نیز خطر بارداری خارج رحم را افزایش می‌دهد. این نوع بارداری نمی‌تواند ادامه پیدا کند و نیازمند درمان سریع است. اگر نتیجه‌ی آزمایش بارداری شما مثبت ولی هنوز با معاینه‌های پزشکی تأیید نشده است و درد شکم دارید، باید سریع معاینه شوید. پزشک شما با سونوگرافی می‌تواند تشخیص دهد که تخم (زیگوت) در داخل رحم مستقر شده است یا خیر.
۶- سقط
وقتی زنان در سه‌ماهه‌ی اول درد شکم را تجربه می‌کنند باید نگران خطر سقط باشند زیرا تقریباً ۱۵ تا ۲۰ درصد بارداری‌ها به سقط ختم می‌شوند. علائم سقط عبارتند از خونریزی و گرفتگی‌های عضلانی که می‌توانند منظم یا شبیه گرفتگی‌های دوران قاعدگی (پریود، عادت ماهانه) باشند.
۷- زایمان زودرس
اگر قبل از هفته‌ی ۳۷ام بارداری، انقباض‌های منظم را تجربه می‌کنید و کمر دردتان از بین نمی‌رود، احتمالاً زایمان زودرس را پیش رو خواهید داشت. باید سریع با پزشک خود تماس بگیرید. این انقباض‌ها ممکن است با ترشحات واژن یا خون یا کاهش در تحرک جنین همراه باشند. در مواردی که این انقباض‌ها عادی باشند، مشکلی ایجاد نمی‌شود و زن باردار مرخص می‌شود.
۸- جداشدن جفت
جفت منبع اکسیژن و مواد غذایی برای نوزاد شماست و معمولاً به‌خوبی به دیواره‌ی رحم متصل است و تا زمان به‌دنیا آمدن نوزاد از آن جدا نمی‌شود. در موارد نادری (یک تولد از هر ۲۰۰ تولد) جفت از دیواره‌ی رحم جدا می‌شود که یک عارضه‌ی خطرناک است و معمولاً در سه‌ماهه‌ی سوم نیز اتفاق می‌افتد. این نوع درد معمولاً شدید و مداوم در نواحی پایین شکم است که به مرور بدتر می‌شود. رحم شما سفت می‌شود و اگر آن را فشار دهید فرو نمی‌رود. همچنین خونریزی‌های تیره‌رنگ بدون لخته نیز مشاهده می‌کنید. در چنین مواردی ممکن است زن باردار مجبور به زایمان شود که در اغلب موارد متخصص زنان، زایمان سزارین را انجام می‌دهد. اگر فقط قسمتی از جفت جدا شده باشد پزشک اجازه‌ی ادامه‌ی بارداری را می‌دهد یا زایمان را تحریک کرده و نوزاد را با زایمان طبیعی به‌دنیا می‌آورد. زنانی که سابقه‌ی جدا شدگی جفت، فشار خون بالا، تروما یا جراحت شکمی و فشار خون قابل کنترل (پری‌اکلامپسیا) دارند، بیشتر در معرض این خطر هستند.
۹- پری‌اکلامپسیا
عارضه‌ی پری‌اکلامپسی (Preeclampsia) به‌همراه دیگر ناهنجاری‌های فشارخون در پنج تا هشت درصد زنان باردار دیده می‌شود. پری‌اکلامپسیا معمولاً بعد از هفته‌ی بیست بارداری مشاهده می‌شود ؛ به همین دلیل است که پزشک در هر معاینه، فشار خون شما را بررسی می‌کند. این عارضه با فشار خون بالا و مشاهده‌ی پروتئین در ادرار همراه است. فشار خون بالا رگ های داخل رحم را که تغذیه و اکسیژن‌رسانی به جنین را انجام می‌دهند منقبض می کند و باعث کند شدن رشد نوزاد می‌شود. پری‌اکلامپسیا خطر جدا شدن جفت را نیز افزایش می‌دهد. در موارد حادتر این عارضه، درد در نواحی بالاتر سمت راست شکم، تهوع، سردرد، ورم و اختلالات بینایی نیز احساس می‌شود.
۱۰- عفونت مجاری ادراری
حدود ۱۰ درصد زنان باردار در مرحله‌ای از دوران بارداری خود به عفونت مجاری ادراری(UTI) مبتلا می‌شوند. علائم رایج عفونت ادراری در زنان عبارتند از تکرر ادرار، درد یا سوزش ادرار و خون در ادرار. اما برخی از بیماران مبتلا به عفونت ادرار، درد شکمی را نیز تجربه می‌کنند. به همین علت و برای جلوگیری از گسترش عفونت به کلیه‌ها و وقوع زایمان زودرس، در هر معاینه، ادرار زن باردار نیز تست می‌شود. عفونت مجاری ادراری در مراحل اولیه با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
۱۱- التهاب آپاندیس
التهاب آپاندیس به سختی در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود زیرا همان‌طور که رحم بزرگ می‌شود، آپاندیس تا نزدیکی ناف یا کبد بالا می‌رود. به علت تشخیص دیرهنگام این التهاب، خطر مرگ زن باردار به دلیل التهاب آپاندیس زیاد است. گرچه علامت بارز التهاب آپاندیس درد در سمت راست و پایین شکم است ولی زمان بارداری درد ممکن است در نواحی بالاتر احساس شود. علائم دیگر عبارتند از کم‌اشتهایی، تهوع و استفراغ.
۱۲- سنگ کیسه‌ی صفرا
سنگ‌های کیسه‌ی صفرا در زنان به‌خصوص زنانی با وزن زیاد، سن بالای ۳۵ سال و سابقه‌ی تولید سنگ، رایج‌تر است. درد سنگ کیسه‌ی صفرا که اصطلاحاً به آن التهاب کیسه‌ی صفرا یا کُله‌سیستیت (Cholecystitis) می‌گویند، شدید است و در سمت راست و بالای شکم متمرکز است. در برخی موارد درد به کمر و زیر کتف راست نیز سرایت می‌کند.
با توجه به نکات ذکرشده، شما باید هر زمان که نگران سلامت بارداری و شرایط خود شدید یا علائم زیر را مشاهده کردید با پزشک خود تماس بگیرید:
درد شکم با خونریزی یا بدون خونریزی تا قبل از هفته‌ی دوازدهم بارداری ؛
خونریزی با انقباض‌های شدید عضلات ؛
حس بیش از چهار انقباض در ساعت به مدت دو ساعت ؛
دردهای شکمی شدید و حاد ؛
اختلالات بینایی ؛
سردردهای شدید ؛
ورم شدید دست‌ها ، پاها یا صورت ؛
درد یا سختی هنگام دفع ادرار، خون در ادرار
اگر درد ادامه‌دار باشد یا همراه علائمی مانند خونریزی یا گرفتگی شدید عضلات باشد باید به پزشک زنان مراجعه کنید.
منبع خبر : mom
