توصیه های کاربردی برای مراقبت از نوزاد
1- پوسته های سر نوزاد
پوسته سر در نوزادان یک ماهه بسیار شایع است. ممکن است این پوسته ها بسیار درشت و ناخوشایند باشند. اما بهتر است بدانید که به طور طبیعی، هر گونه پوست پوست شدن و خشکی پوست در ماه های ابتدایی تولد نوزاد از بین می روند. همچنین مالیدن روغن به بدن نوزاد به طور منظم بعد از حمام می تواند باعث بهبود پوسته پوسته شدن و خشکی پوست شود.
نکته: نگران این پوسته ها نباشید. اما اگر پوسته های روی سر نوزاد افزایش یابد و شرایط آن وخیم شود باید حتما ً به پزشک مراجعه کنید.
2- گاز معده انفجاری
حتماً با دیدن واژه "انفجاری" تعجب کردید. اما زمانی واقعاً تعجب می کنید تا با پوشک منفجر شده نوزاد مواجه شوید. زیرا مدفوع نوزادان تازه متولد شده بیشتر به صورت مایع و حاوی دانه هایی به رنگ خردل است. به همین خاطر انرژی زیادی برای دفع لازم نیست.
نکته: مدفوع طبیعی نوزاد به رنگ های قهوه ای، سبز، و یا زرد است و دانه های ریزی در آن وجود دارد. اما اگر در مدفوع نوزاد خون مشاهده کردید (حتی به میزان خیلی کم) حتماً با پزشک تماس بگیرید.
3- تولید صداهای عجیب و غریب
نوزادان صداهای زیادی از خود تولید می کنند. نوزاد خرخر و غرغر می کند، و ممکن است زمانی که با بینی نفس می کشد، تنفسش صدا دار باشد. همه این صداها به خاطر استخوان بینی نوزاد است چون مجرای بینی باریک است و مخاط بینی در آن جمع می شود و روی صدایی که نوزاد تولید می کند اثر می گذارد. در این مورد بهتر است زمان بیشتری را صرف تمیز کردن بینی نوزاد کنید.
نکته: تنفس نوزاد را زیر نظر بگیرید. اگر معمولاً و حتی پس از تمیز کردن بینی، تنفس نوزاد با خرخر همراه است بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
4- عطسه های پی در پی
ممکن است نوزاد کوچک شما بیمار نباشد، اما زیاد عطسه کند. این امری طبیعی است. زیرا او تازه وارد این دنیا شده و سیستم های بدنش هنوز در حال تطبیق پذیری با عوامل محیطی است. یکی از دلایل عطسه کردن او می تواند خارج کردن ذراتی باشد که وارد سیستم تنفسی اش شده اند. جالب است بدانید که نگاه کردن به نور نیز می تواند باعث عطسه نوزاد شود.
نکته: تنها زمانی باید نگران عطسه های نوزاد خود شوید که عطسه های او با خس خس کردن همراه باشد. در این صورت او را نزد پزشک ییرید تا از تمیزی ریه ها، طبیعی بودن بلع، سلامتی تنفس، و آلرژی داشتن یا نداشتن نوزاد اطمینان حاصل کنید.
5- تشنج نوزاد در خواب و یا بیداری
تشنج قسمتی از تکامل نوزاد است. در ماه های ابتدایی ممکن است به این مورد برخورد کنید، اما نوزاد در عرض ۳-۴ ماه خود را با شرایط وفق می دهد. زمانی که نوزاد تشنج می کند اعضای بدن او دچار انقباض و گرفتگی می شود. برخی قنداق کردن نوزاد را پیشنهاد می کنند تا زمانی که کودک خواب است و می ترسد، و یا دچار تشنج می شود، بدنش نپرد. (به خاطر داشته باشید که کودک قنداق شده فقط باید به پشت بخوابد).
نکته: اگر نوزاد شما علائم فوق (گرفتگی ها، و علائم تشنج) را نداشته باشد باید نگران شوید. در صورتی که نوزاد شما این علائم را ندارد، این موضوع را با پزشک او در میان بگذارید.
6- شکل غیر عادی سر نوزاد
روند زایمان، به خصوص زایمان طبیعی هم برای مادر و هم برای نوزاد امری دشوار است. به همین خاطر نوزاد پس از زایمان ورم کرده و کبود است. استخوان های نوزاد نرم و انعطاف پذیرند. جمجمه او نیز از این مورد مستثنی نیست. در طی روند زایمان و زمان بیرون آمدن سر نوزاد از لگن مادر، ممکن است ناهمواری هایی در استخوان سر نوزاد ایجاد شود. حتی اگر کودک بیش از حد به پشت بخوابد ممکن است پشت سرش مسطح شود. سعی کنید زیاد کودک را به پشت نخوابانید و بیشتر او را در آغوش بگیرید.
نکته: اگر همه راه ها را امتحان کردید و سر کودک همچنان شکلی غیر عادی و یا مسطح داشت، مسئله را با پزشک خود درمیان بگذارید. ممکن است پزشک پیشنهاد کند تا از کلاه مخصوصی برای نوزاد استفاده کنید تا شکل سر نوزاد درست و عادی شود. این اقدان تنها در ۴ تا ۶ ماهگی مؤثر است.
7- سینه بزرگ نوزادان
اگر به سینه های نوزاد تازه متولد شده دقت کنید، خواهید دید که سینه ها کمی بزرگ هستند. زیرا هورمون هایی که در دوران بارداری بدن شما را تحت تأثیر قرار داده بودند و باعث ناراحتی های مختلف در شما شده بودند، روی نوزاد شما نیز اثر گذاشته اند. نگران این مورد نیز نباشید، چون زمانی که هورمون ها از بین بروند این مشکل نیز برطرف می شود.
نکته: به سینه نوزاد خود توجه کنید. اگر قرمزی در سینه نوزاد می بینید، دمای بدن او را اندازه بگیرید تا مطمئن شوید که این قرمزی به خاطر تب است یا نه. اما بهتر است در صورت مشاهده قرمزی در سینه نوزاد، به پزشک مراجعه کنید.
8- تورم دستگاه تناسلی
تورم دستگاه تناسلی ممکن است هم در نوزادان پسر و هم در نوزادان دختر مشاهده شود. در نوزادان پسر آلت تناسلی، به خصوص بیضه ها ممکن است کمی بزرگتر از اندازه طبیعی باشند. در نوزادان دختر نیز لب های آلت تناسلی ممکن است متورم باشد. دلیل این تورم ممکن است در معرض هورمون قرار گرفتن نوزاد در شکم مادر، و یا جذب مایع اضافی درون کیسه رحمی توسط این اندام ها باشد. جایی برای نگرانی وجود ندارد، زیرا در روزهای اول تولد که مایعات اضافی از طریق ادرار از بدن دفع می شوند، این تورم نیز بر طرف خواهد شد. به خاطر دفع این مایعات اضافی ممکن است وزن نوزاد ۱۰ درصد کاهش یابد.
نکته: اگر این تورم ها تا چند روز پس از تولد از بین نرفت ،حتماً به پزشک مراجعه کنید. به خصوص اگر نوزاد پسر باشد. زیرا ممکن است پسرها به هیدروسل (تجمع آب در بیضه ها) مبتلا شوند. اگر این مشکل به موقع درمان نشود، درمان آن ممکن است حتی تا یک سال طول بکشد.
9- دیدن خون در پوشک نوزاد
حتماً با دیدن خون در پوشک نوزاد خود از ترس و نگرانی وحشت می کنید. اما بهتر است بدانید دلایل زیادی برای این موضوع وجود دارد. به خصوص اگر نوزاد شما دختر باشد، خون در پوشک او ممکن است به خاطر رها شدن هورمون ها در رحم او باشد، و این یک امر کاملاً طبیعی است. اگر نوزاد پسر باشد و اخیراً او را ختنه کرده باشید نیز جای نگرانی نیست. زمانی که کودک عرق سوز شده باشد نیز ممکن است با این صحنه مواجه شوید.
نکته: طبیعی است که با توضیحاتی که دادم هنوز نگران باشید. ایرادی ندارد. بهتر است با پزشک تماس بگیرید تا خیالتان راحت شود.
10- چپ بودن چشم نوزاد
انحراف چشم در نوزادان تا حدی قابل قبول است و ممکن است چشم ها به داخل متمایل باشند. زیرا ماهیچه های چشم او هنوز آنقدر قوی نیست و باید بتواند بر ماهیچه ها و مهارت تمرکز و فکوس مسلط شود.
نکته: اگر پس از گذشت ۶ ماه هنوز احساس می کردید که چشمان نوزادتان انحراف دارد، بهتر است برای انجام معاینات به پزشک مراجعه کنید. اگر هر دو چشم نوزاد مشکل داشته باشد، به طوری که جهت چشم ها به دو سوی مخالف باشد ممکن است چشمان نوزاد چپ باشد و یا در اصطلاح مبتلا به چپ چشمی باشد. اما اگر یکی از چشم ها دچار انحراف باشد، ممکن است نوزاد به تنبلی چشم و یا تار چشمی مبتلا باشد.
