در زنانی که کمبود ویتامین D دارند، احتمال مسمومیت بارداری، زایمان سخت، اختلال‌های تنفسی نوزاد و… به درجات و مقادیری افزایش می‌یابد. البته اگر خانم بارداری کمبود ویتامین D نداشته باشد، به این معنا نیست که به این بیماری‌ها مبتلا نمی‌شود اما در افرادی که عدمکفایت و کمبود ویتامین D دارند، احتمال بروز عوارض بیشتر است …
بسیاری از خانم‌های باردار گمان نمی‌کنند دچار کمبود ویتامین D باشند و توجیه‌شان این است که مولتی‌ویتامین مخصوص بارداری مصرف می‌کنند اما واقعیت این است که مولتی‌ویتامین در بسیاری موارد کل نیاز خانم به ویتامین D را تامین نمی‌کند. در مورد کمبود ویتامین D و میزان شیوع آن در جامعه زیاد شنیده‌اید. با دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و دانشیار انستیتو تحقیقات تغذیه کشور درباره همین موضوع گفت‌وگو کرده‌ایم.
کمبود ویتامین D در کشور ما بین خانم‌های باردار هم مساله‌ای شایع است؟
تقسیم‌بندی‌ای که برای ویتامین D شده؛ حالت کفایت، عدمکفایت (کمبود حاشیه‌ای) و کمبود است و آنچه برای متخصص تغذیه مهم است؛ حالت عدمکفایت و کمبود است. متاسفانه بیشتر زنان و کودکان در کشور ما در این ۲ حالت قرار دارند.
دلیل آن مشخص شده است؟
بله، راه اصلی دریافت ویتامین D مواجهه با نور مستقیم آفتاب است. هر چیزی که در این میان حائل شود، کفایت ساخت درونی ویتامین D را کم می‌کند؛ شیشه، کرم ضدآفتاب، ابر و آلودگی هوا حائل محسوب می‌شوند. علاوه بر اینها، معمولا خانم‌های باردار یا از خانه خارج نمی‌شوند یا بیشتر سوار بر اتومبیل هستند یا از اماکن مسقف رد می‌شوند. خانم‌های کارمند نیز در ساعت‌هایی که نور آفتاب خوب است، زیر سقف هستند و کمتر در مواجهه با نور آفتاب قرار می‌گیرند.
تنها راه دریافت ویتامین D نور آفتاب است؟
ویتامین D منبع خارجی چندانی ندارد. میزان ویتامین D موجود در مواد غذایی یا بسیار ناچیز است یا از سهم آن در سفره ایرانی‌ها کاسته شده است. مثلا روغن جگر ماهی یا ماهی‌های چرب منبع خوب ویتامین D هستند. شهرنشینان، ماهی‌های کم‌چرب مثل قزل‌‌آلا و سفید را بیشتر می‌پسندند که ویتامین D ندارند و مصرف ماهی‌های چرب که سرشار از این ویتامین هستند، فقط میان جنوبی‌ها رایج است. غیر از اینها زرده تخم‌مرغ یا قارچ ویتامین D دارد اما میزان آن بسیار ناچیز است و غلظت خونی ویتامین D را بالا نمی‌برد.
پس چه می‌توان کرد؟
۲ راهکار باقی می‌ماند که خاص ایران نیست و در تمام دنیا اجرا میشود؛
اول، غنی‌سازی موادغذایی با ویتامین D و دوم، مکمل‌یاری در زیر گروه‌های سنی خاصی که کمبود ویتامین D دارند.
پس خانم باردار باید مکمل ویتامین D مصرف کند!
بله، تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری مثل افزایش جریان و حجم خون به نوعی باعث کاهش غلظت مواد حیاتی مثل ویتامین D در بدن میشود.
این کمبود چه عوارضی در پی دارد؟
مطالعات درخور توجهی در دنیا در مورد پیامدهای کمبود ویتامین D در زنان باردار انجام شده و نتایج آن نشان داده در زنانی که کمبود ویتامین D دارند، احتمال مسمومیت بارداری، زایمان سخت، اختلال‌های تنفسی نوزاد و… به درجات و مقادیری افزایش می‌یابد. البته اگر خانم بارداری کمبود ویتامین D نداشته باشد، به این معنا نیست که به این بیماری‌ها مبتلا نمی‌شود اما در افرادی که عدمکفایت و کمبود ویتامین D دارند، احتمال بروز عوارض بیشتر است.
برای آغاز مکمل‌یاری به ارزیابی نیاز است یا هر کسی می‌تواند مکمل بخورد؟
اگر خانمی سابقه مصرف مکمل و قرار گرفتن در آفتاب را ندارد، به احتمال زیاد کمبود ویتامین D دارد. در این شرایط دیگر نیازی به ارزیابی نیست و می‌توان از دوزهای ایمن ولی موثر ویتامین D استفاده کرد و در بارداری ادامه داد.
نوزادان چطور؟ به مکمل‌یاری با ویتامین D نیاز دارند؟
نه، اگر خانم بارداری سطح کفایت ویتامین D داشته باشد، یعنی شیر او هم از نظر ویتامین D غنی است و نوزاد به دریافت مکمل ویتامین D نیازی ندارد.
برای خانم‌هایی که باردارند و به قند خون یا فشار خون مبتلا هستند، مصرف این مکمل تداخلی با سایر دارو‌ها ایجاد نمی‌کند؟
کمبود ویتامین D در ایجاد یا تشدید بیماری قندخون نقش دارد و بهبود وضعیت ویتامین D به پیشگیری و درمان این بیماری‌ها هم کمک می‌کند. حتی در بیماری‌های مربوط به گرفتگی عروق ویتامین D تا حدودی کمک‌کننده است، اما اینکه چه دوزی مصرف شود، باید زیرنظر پزشک باشند.
نمی‌شود آمپول ویتامین D را خورد؟
بعضی‌ها می‌گویند شکستن آمپول ویتامین D و ریختن محتوایش در سس سالاد تجویز مناسبی برای جبران کمبود این ویتامین در بدن است. شما با این نظر موافقید؟
نه، دوز ویتامین D که در سافت ژل‌هاست، ۵۰ هزار است در صورتی که دوز تزریقی ۳۰۰هزار واحد است. جذب ویتامین D خوب است، حتی به صورت تزریقی، اما نمی‌توان با قطعیت گفت که مصرف ویتامین D تزریقی به صورت خوراکی باعث مسمومیت میشود یا نه. ویتامین D وقتی تزریق میشود در بافت چربی و خون پخش میشود و مشکل‌ساز نیست اما در شکل خوراکی مشخص نیست سطح ویتامین D را به چه حدی برساند و بعد از چه مدتی فرد باید دوباره مکمل مصرف کند. درست است که ویتامین D بدون نسخه فروخته میشود، اما نباید آن را سرخود مصرف کرد.
کمبود ویتامین d و سقط جنین!
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با بررسی اثرات کمبود ویتامین D در سقط‌های مکرر جنین دریافتند تفاوتی میان افراد مبتلا به سقط‌های خود به خودی با مادرانی که دارای وضعیت طبیعی هستند به لحاظ متابولیت و جوابدهی سلول‌ها به ویتامین D وجود ندارد.
به گزارش نی نی نما به نقل از ایسنا دکتر مریم توکلی مجری طرح با بیان این که این پژوهش در قالب رساله دکتری تخصصی ایمونولوژی اجرایی شده است، گفت: این طرح با عنوان "آنالیز متابولیسم ویتامین D و اثرات ایمونومدولاتوری آن در زنان مبتلا به سقط مکرر خود به خودی در دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرایی شد.
وی با اشاره به اثرات این ویتامین در بدن اظهار داشت: ویتامین D علاوه بر تأثیری که بر استخوان‌ها دارد در تنظیم میزان کلسیم و فسفر نیز مؤثر است. این ویتامین همچنین نقش تنظیم‌کنندگی سیستم ایمنی بدن را دارد؛ به این معنا که کمبود ویتامین D موجب بروز بیماری‌های عفونی و خود ایمنی و یا بروز انواع سرطان‌ها خواهد شد.
مجری طرح، با تاکید بر ضرورت تنظیم بودن سیستم ایمنی در دوران بارداری، یادآور شد: جنین در بدن مادر همانند بافت نیمه بیگانه است؛ چراکه نیمی از جنین از پدر است، از این رو لازم است سیستم ایمنی بدن مادر تنظیم باشد تا جنین را مورد پذیرش قرار دهد.
این محقق ادامه داد: با توجه به اهمیت ویتامین D در تنظیم سیستم ایمنی، با این پیش فرض که افرادی که دچار سقط‌های مکرر خود به خودی هستند، احتمالا با کمبود ویتامین D مواجه هستند،این مطالعات را در دستور کار قرار دادیم.
وی با تاکید بر این که ویتامین D در بخش اندومتر (لایه داخلی رحم) تولید میشود، اضافه کرد: آنالیزهای این تحقیقات بر سه مورد متمرکز است که از آن جمله می‌توان به بررسی مشکلات بدن مادر به لحاظ تولید ویتامین D در فرم فعال اشاره کرد.
توکلی نحوه متابولیت ویتامین D را از دیگر موارد آنالیز در این تحقیق نام برد و ادامه داد: تولید ویتامین D در درون سلول‌ها صورت می‌گیرد که ممکن است سلول‌ها پاسخ مثبتی به ویتامین D از خود نشان ندهند و از این رو این مطالعات صورت گرفت.
این محقق دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به نتایج به دست آمده از این آنالیز، خاطر نشان کرد: نتایج تحقیقات ما نشان داد که تفاوتی میان افراد مبتلا به سقط‌های خود به خودی با مادرانی که دارای وضعیت طبیعی هستند به لحاظ متابولیت و جوابدهی سلول‌ها به ویتامین D و همچنین تولید این ویتامین وجود ندارد.
سلام خسته نباشید
من هشت هفته باردارم. ویتامین د من کمتر از ۳ هست.
دکتر برام قرص ویتامین د۳ _ ۲۵ میلی گرمی تجویز کرده
میخواستم بدونم ایا این مقدار نیاز من رو به این ویتامین تامین میکنه؟
و با وجود مصرف قرص آیا باز هم از این حیث خطری جنینم رو تهدید میکنه؟
سلام بله مصرف قرص را ادامه دهید.
سلام من ۱۳هفته بارداریمه اماویتامین بدنم خیلی پایینه یعنی۲میباشه دکتربرام داروبادوزبالانوشته به نظرشمابراجنینم ویتامین بدنم پایینه مشکل سازنیست
اگرچه نقش ویتامین D در برخورداری از بافت استخوانی محکم شناخته شده و پایین بودن سطح آن در خون با افزایش احتمال سکته مغزی و قلبی مرتبط است اما نتایج بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های این ویتامین سلامت قلب را تقویت نمی‌کند.
محققان آمریکایی اظهار داشتند: ابتدا تمایلات بسیاری برای مصرف ویتامین D و نقش درمانی آن در بیماری‌های قلبی عروقی وجود داشت که بر اساس اطلاعات مشاهده‌ای بوده است. این ارتباط بر این اساس بوده که افراد فاقد میزان ویتامین D کافی در معرض خطراتی همچون حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و حتی مرگ هستند. این ارتباط تایید شده است.
ویتامین D برای تولید هورمون‌های جنسی در بدن لازم است و بر تخمک‌گذاری و تعادل هورمونی تاثیر می‌گذارد. پژوهشی در دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه ییل (Yale University) بر روی ۶۷ زن نازا انجام شد که نشان داد تنها ۷ درصد از آنها در بدن خود میزان نرمال ویتامین D را داشتند.
منابع غذایی: تخم مرغ، ماهی چرب، لبنیات و روغن کبد ماهی کاد. همچنین این ویتامین را می‌توان با نشستن به مدت ۱۵ الی ۲۰ در روز در برابر نور خورشید دریافت کرد که البته میزان جذب، متاثر از میزان تاریکی پوست خواهد بود.
کمبود ویتامین D با سقط مرتبط است، بنابراین آزمایش دادن و تشخیص کمبود ویتامین D برای جلوگیری از سقط ضروری است. یادتان باشد منابع لبنی نمی‌تواند باعث تامین کمبود ویتامین D بدن شود، بنابراین مکمل‌های با کیفیت در کنار استفاده از نور خورشید، می‌تواند بهترین راه برای تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن باشد.