استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می شود …
خشکی واژن، مشکلی شایع در طی و بعد از دوران یائسگی در زنان است، هر چند که کاهش رطوبت واژن در هر سنی می تواند رخ دهد.
خشکی واژن، علامت واضح تحلیل واژن است. تحلیل واژن عبارتست از نازک شدن و التهاب دیواره واژن در اثر کاهش هورمون استروژن.
لایه نازکی از رطوبت، دیواره های واژن را می پوشاند. هنگام مقاربت جنسی با همسر و تحریک جنسی، افزایش جریان خون به سمت دستگاه تناسلی، باعث افزایش ترشحات واژن و لغزندگی آن می شود.
تغییرات هورمونی در اثر قاعدگی، افزایش سن، یائسگی، زایمان و شیردهی روی میزان و غلظت رطوبت واژن موثر است.
علائم خشکی واژن
– سوزش و خارش واژن
– درد واژن
– درد یا کمی خونریزی هنگام مقاربت جنسی با همسر
– تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
– عفونت ادراری مکرر
چه موقع نزد پزشک برویم؟
خشکی واژن در بسیاری از زنان اتفاق می افتد. اگر این مشکل، زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است، به خصوص اینکه در هنگام نزدیکی با همسر خود دچار مشکل شده اید، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
علل خشکی واژن
۱- کاهش هورمون استروژن
کاهش میزان هورمون استروژن در بدن، علت اصلی خشکی واژن است. استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می شود. این عوامل مانع از عفونت مجرای ادراری و عفونت واژن می شوند.
ولی کاهش هورمون استروژن، باعث نازک شدن، کاهش حالت کشسانی و شکنندگی دیواره واژن می شود و خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد.
دلایل کاهش استروژن عبارتند از:
– یائسگی و زمان قبل از آن
– زایمان
– شیردهی
– اثرات روش های درمانی سرطان روی تخمدان ها مثل پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی
– برداشتن تخمدان ها با عمل جراحی
– اختلالات سیستم ایمنی بدن
– کشیدن سیگار
۲- داروها
برخی داروهای آلرژی و سرماخوردگی حاوی دکونژستانت هایی (ضد احتقان) هستند که باعث کاهش رطوبت در بسیاری از قسمت های بدن از جمله واژن می شود.
۳- سندرم شوگرن
سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند و باعث خشکی دهان و چشم می شود. همچنین باعث خشکی واژن می گردد.
۴- شستن واژن با مواد مایع شوینده، باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی طبیعی موجود در واژن و در نتیجه التهاب و عفونت آن می شود. همچنین باعث خشکی و آزردگی آن می شود.
راه های تشخیص خشکی واژن
۱- معاینه ناحیه لگن: پزشک ناحیه واژن، دستگاه تناسلی و دهانه رحم را معاینه و بررسی می کند.
۲- تست پاپ اسمیر: پزشک نمونه ای از سلول های دهانه رحم را با وسیله ای مخصوص بر می دارد و زیر میکروسکوپ نگاه می کند.
همچنین نمونه ای از ترشحات واژن را برای بررسی عفونت واژن یا خشکی واژن در اثر کاهش استروژن بر می دارد.
۳- آزمایش ادرار: اگر علائم عفونت ادراری را داشته باشید، باید ادرار شما آزمایش شود.
درمان خشکی واژن
معمولاً خشکی واژن با استفاده موضعی از استروژن در ناحیه واژن (استروژن واژینال) بهبود می یابد تا اینکه آن را به طور خوراکی و یا پوستی استفاده کنیم. مقدار کمی از این استروژن هم وارد جریان خون می شود.
استروژن واژینال میزان هورمون تستوسترون را کاهش نمی دهد.
استفاده از استروژن واژینال، خطر ابتلا به عفونت ادراری را نیز کم می کند (که برای داشتن یک عملکرد جنسی سالم با همسر مهم است).
در مورد میزان و نوع استروژن واژینال مصرفی با پزشک مشورت کنید.
اشکال مختلف استروژن واژینال عبارتند از:
۱- پماد استروژن واژینال: معمولاً موقع خواب شب، با استفاده از وسیله ای مخصوص (اپلیکاتور) پماد را وارد واژن می کنید. پزشک متخصص میزان و زمان مصرف این پماد را به شما خواهد گفت.
۲- حلقه استروژن واژینال: یک حلقه نرم و قابل انعطاف توسط خودتان و یا پزشک وارد بخش بالایی واژن می شود. این حلقه استروژنی، به طور ثابت استروژن را در واژن آزاد می کند و هر سه ماه یک بار باید تعویض شود.
۳- قرص استروژن واژینال: با استفاده از یک اپلیکاتور یک بار مصرف، قرص را داخل واژن قرار می دهید. پزشک زمان گذاشتن این قرص را به شما خواهد گفت.
اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید، می توانید از استروژن واژینال استفاده کنید، ولی قبل از آن درباره خطرات و فواید آن با پزشک صحبت کنید.
اگر خشکی واژن با سایر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی همراه باشد و اگر رحم خود را درنیاورده باشید. (هیسترستومی)، پزشک استروژن خوراکی را به همراه هورمون پروژستین برای شما تجویز خواهد کرد.
از پزشک بپرسید که آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است.
اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید، می توانید از استروژن واژینال استفاده کنید، ولی قبل از آن درباره خطرات و فواید آن با پزشک صحبت کنید.
درمان خانگی خشکی واژن
۱- استفاده از مواد لغزنده و مرطوب کننده
شما می توانید قبل از استفاده از استروژن واژینال و یا همراه با آن، با پزشک خود در مورد استفاده از مواد لغزنده و مرطوب کننده مخصوص واژن (که در داروخانه ها می فروشند) مشورت کنید.
موارد لغزنده تا چند ساعت می توانند خشکی واژن را برطرف کنند. دقت کنید از محصولاتی استفاده کنید که گلیسرین نداشته باشند. طرز استفاده از این مواد را می توانید از داروخانه سوال کنید.
مواد مرطوب کننده هم بعد از یک بار مصرف، تا سه روز خشکی واژن را برطرف می کنند.
البته باز هم می گوییم که قبل از مصرف این مواد باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
۲- به رابطه جنسی خود با همسرتان توجه کنید.
داشتن رابطه جنسی مناسب و منظم با همسر، میزان خشکی واژن را کم می کند.
۳- از مصرف موضعی برخی مواد خودداری کنید.
از مصرف موضعی مواد زیر برای بهبود خشکی واژن استفاده نکنید، زیرا باعث بیماری آن می شوند:
– سرکه، ماست و مواد مایع شویند واژن
– کرم مرطوب کننده دست
– صابون های ضد باکتری یا معطر
– روغن حمام و کف صابون
– دستمال توالت یا مواد شوینده معطر
