تهوع و استفراغ زنان باردار، رخدادی طبیعی است که بیشتر با خود خوشحالی را برای خانوادهها بهدنبال داشته و دارد. اگرچه این حالت را نمیتوان نشانهای دقیق از بارداری دانست و بعضا با موارد گمراه کننده اشتباه میشود.
بروز حالت تهوع و استفراغ بیشتر در سه ماهه نخست بارداری رخ میدهد؛ این نشانهها با پیشرفت بارداری کاهش یافته و تا هفته شانزدهم تا بیستم بارداری بهبود مییابد، اصطلاح رایج تهوع صبحگاهی در دوران بارداری اغلب گمراه کننده است، زیرا تهوع و استفراغ در این دوران، در هر زمان از روز رخ میدهد.
علیرغم واکنشهای ناشی از خوشحالی به علائم بارداری، بسیاری از مادران هستند که برای رهایی از این حالت، تلاش کرده و ممکن است به پزشک هم مراجعه کنند.
کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز در مورد راهکارهای کاهش حالت تهوع در زمان بارداری، شیوهها و عادتهای غذایی، نوع پوشش و تغییر روشهای زندگی را موثر دانست.
فاطمه صادقی گفت: استراحت کردن به مقدار کافی، نپوشیدن لباس های تنگ، نوشیدن مایعات در حجم کم و دفعات زیاد به جای نوشیدن مقادیر فراوان مایعات در یک وعده، دوری از مصرف نوشیدنی های سرد و یا نوشابه ها، حذف نکردن وعده های غذایی اصلی، مصرف وعده های غذایی کم حجم و زیاد و دارای مقادیر بالای کربوهیدرات و کم چرب و دوری از بوی هرگونه مواد غذایی که سبب آغاز حالت تهوع میشود، میتواند به بهبود نشانهها کمک کند.
او ادامه داد: میان وعدههایی مانند کراکرها، نان تُست، انواع بیسکوییتها و نانهای خشک میتواند بهتر تحمل شوند، برای بهبود ارزش غذایی این میان وعده ها می توان آنها را همراه با پنیر و یا کره بادام زمینی مصرف کرد که سبب افزایش دریافت کلسیم ویتامین E و روی می شود.
این کارشناس تغذیه گفت: مصرف غذاهایی مانند سوپ سبزیجات برای جبران مایعات از دست رفته از راه استفراغ مفید دانست و گفت: مصرف مداوم وعده های کم حجم به هیدراته ماندن بدن کمک میکند.
او اضافه کرد: هر چند در بعضی زنان، نوشیدن برخی چایهای گیاهی مانند چای نعناع یا بابونه میتواند حالت تهوع را کاهش دهد، اما باید پیش از مصرف برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آنها در بارداری، با پزشک مشورت کرد.
صادقی، گفت: مصرف مقادیر متوسط زنجبیل یا چای زنجبیل تازه و یا سایر محصولات دارای زنجبیل مانند بیسکوییتهای زنجبیلی، در کاهش تهوع و استفراغ در دوران بارداری بی خطر و موثر است، اما نباید در مصرف آن زیاده روی شود.
او، مصرف ویتامین B6 در بهبود تهوع صبحگاهی را موثر عنوان کرد و افزود: دوز ۱۰ تا ۲۵ میلیگرم، هر هشت ساعت تا ۲۰۰ میلیگرم در روز توصیه می شود.
این کارشناس ارشد تغذیه، در پایان بیان کرد: ورزشهای ملایم مانند یوگا، شنا و ورزشهای کششی نه تنها می تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند، بلکه می تواند در آسان شدن زایمان نیز موثر باشد اما، باید توجه کنیم که ورزشهای شدید ممکن است سبب فشار بر مفاصل و یا ایجاد خطر سقط جنین شود.