اوقاتی پیش میآید که مجبورید در انتظار بهسر ببرید، مطب دکتر، آرایشگاه، یا رستوران. یک کیسۀ کشی یا کولهپشتی همراه داشته باشيد و آن را پر از چیزهای مخصوص كنيد تا کودک سرگرم شود و در زمانی که شروع به بيقراري میکند و حوصلهاش سر ميرود، آنها را يكييكي از ساك بيرون آورید و به کودک دهد. نشان دادن اشياي جديد به بچه، روش خوبي براي تحريك كردن حس کنجکاویاش است و او را به مدت نيم يا حتي يك ساعت سرگرم ميكند. همچنين ميتوانيد يك خوراكي مختصر و ساده در كيسۀ اسرارآميز خود بگنجانيد. يك ميانوعدۀ مختصر و مغذي میتواند گرسنگي كودكان را برطرف کرده و آنها را از کسالت خارج کند. خوراكيهاي سالمي كه مورد علاقۀ فرزندتان است و آشغال كمي توليد ميكنند مانند ميوههاي تازه، پنير، سبزيجات، كشمش، گردو، ميوههاي خشکشده، شيرينيهاي ساده و غلات را انتخاب كنيد.
همچنین میتوانید کولهپشتی را با کتاب و کاغذهای رنگی، ماژیک و مدادرنگی، عروسک و لوازم آن چون: لباس، پتو، پستانک یا شیشهشیر ...آهنربا و چیزهای فلزی کوچک، جورچین و برچسبها پر کنید.
هنگام پر کردن کیسۀ همراه، از تخیل خود استفاده کنید. خودتان هم این کار را بکنید تا وسایل داخل آن برای کودک غافلگیرکننده باشد.
در رستوران
اگر هنگامی که در رستوران، منتظر آماده شدن غذایتان هستید و از شنیدن جملۀ «من گرسنهام» خسته شدهاید، راههایی وجود دارد که این انتظار را لذتبخش کنید. برای مثال، شما میتوانید از بازی قایم شدن پشت لیوان آب استفاده کنید. برای کودکتان، دیدن چشمان بزرگشدۀ شما از پشت لیوان، جالب است. همچنین او، از احساس کردن خنکی لیوان، هنگامی که به چانه و گونههایش میچسبد، لذت میبرد.
اگر کودکتان، کمی بزرگتر است، شما میتوانید بازی معروف «گل یا پوچ» را انجام دهید. نقاشی کردن هم همیشه، یک سرگرمی آرام و بیدردسر در رستوران است که کودک شما نیز از آن لذت خواهد برد. همچنین او میتواند کاغذ را روی سکه، کارتهای اعتباری که برجستگی دارند یا کلید بگذارد و با مداد، روی کاغذ بکشد تا نقش آنها نمایان شود. مطمئن باشید او، همۀ این کارها را دوست دارد.
در هواپیما
پروازهای طولانی، معمولاً برای کودکان، خستهکننده هستند و برای گذراندن وقت و سرگرم شدن، به خلاقیتهای زیادی نیاز دارند. اگر نوزاد شما نمیخوابد و مدام گریه میکند، شما میتوانید مثلاً یک سکه را در یک بطری بدون آب بیندازید و با تکان دادن آن و صدایی که ایجاد میکند، او را سرگرم کنید. همچنین اگر صندلی کناری شما خالی است، میتوانید با باز و بسته کردن کمربند آن، نوزادتان را آرام کنید. او، از شنیدن صدای باز و بسته شدن کمربند، لذت خواهد برد.
برای سرگرم کردن کودکان بزرگتر، خلاقیتهای بیشتری لازم است. شما میتوانید با گوشیهای مخصوص تماشای فیلم، با او بازی کنید. گوشی را روی گوشتان بگذارید و او، بهآرامی، کلمهای را در گوشتان زمزمه کند و شما آن را حدس بزنید. این بازی را میتوانید نوبتی انجام دهید. همچنین میتوانید چشمانتان را ببندید و از او بخواهید همانطور که نشسته است، چیزی را جایی پنهان کند و شما، دنبال آن بگردید.
در صف
برای بچهها، ایستادن در صف، بیشتر از اینکه آزاردهنده باشد، غیرقابل درک است. «چرا ما باید صبر کنیم؟»؛ این سؤالی است که آنها، بارها، از شما خواهند پرسید و مطمئن باشید تنها راه آرام نگهداشتن آنها، این است که از داخل کلاه یا جیبتان، یک سرگرمی برای او پیدا کنید؛ مانند شعبدهبازها!
یکی از کارهایی که میتوانید انجام دهید، بررسی کردن پولها و اسکناسهای داخل جیبتان بههمراه کودکتان است. برای او، دربارۀ هراسکناس توضیح دهید یا سکهها را به او نشان دهید و از او بپرسید کدام بزرگتر است و دلیل اندازههای گوناگون سکهها و اسکناسها را برایش توضیح دهید. همچنین بازی گل یا پوچ، اینجا هم میتواند به شما کمک بزرگی بکند. شما میتوانید با دستانتان هم حروف و شکلهایی را بسازید و از او بخواهید آنها را حدس بزند. بچهها، این بازی را خیلی دوست دارند.
در ماشین
سفرهای خانوادگی، بسیار خاطرهانگیز هستند، اما گاهی، طولانی بودن مسافت، گرمای هوا، یکنواختی مناظر اطراف و...، دستبهدست هم میدهند تا حوصلۀ بچهها را سر ببرند و صبر و تحمل والدین را در بوتۀ آزمایش قرار دهند.
از ميان تمام فعاليتها و سرگرميها، گوش دادن به موسيقي گزینۀ دلخواه بیشتر افراد است. كودكان در هر ردۀ سني كه باشند، شنیدن موسيقي داخل اتومبيل همواره لحظات زيبا و شاديآفريني را در براي آنان فراهم میکند. گوش دادن به موسیقی، آوازخواني، نواختن آلات موسيقي كوچك چون سازدهني و دست زدن! تا چشم بر هم بگذاريد ميبينيد كه حدود ۵۰ كيلومتر مسافت را گذراندهايد.
هنگاميكه شما با فرزندانتان عازم سفر ميشويد هنگام حركت ميتوانيد نهتنها رانندگي كنيد، بلكه همراه آنان سرود دستهجمعي بخوانيد. «هيچچيزي نميتواند به اندازۀ آوازهاي گروهي حواس كودكان را پرت كند.» كتابهايي كه همراه نوارهاي كاست هستند نيز به اندازۀ سرود دستهجمعي مورد توجه و پسند كودكان در هر ردۀ سني است و در بیشتر کتابفروشیها در دسترس هستند.
تمام والديني كه دربارۀ سرگرم كردن كودكان در اتومبيل از آنها پرسش شده است، به استفاده از مناظر اطراف به هنگام سفر تمايل نشان دادهاند. تابلوهاي علائم و اعلانات، پلاك اتومبيلها؛ اتومبيلهايي كه در اطراف در حال حركت هستند، مزرعهها، خانهها و دهكدهها همگي بهانهاي هستند تا از طريق آنها، بازيهاي گوناگوني را با مشاهده و ديدن انجام داد؛ مثلاً جستوجوي رنگهايي كه در مناظر اطراف وجود دارند، رنگ زرد، قرمز، آب، حروف الفبا، اعداد، يك توپ، يك گوسفند، آقايي كه كلاه به سر دارد و... . اينگونه مثالها نامحدود است و بنا به سن كودكان تنظيم ميشود.
قراره کجا بریم؟
بچهها، سروکله زدن برای کشف رمزهای پنهانی را دوست دارند و از سروکله زدن با معما، لذت میبرند. پس برای اینکه در سفر، توی ماشین، خیلی غر نزنند و گریه و زاری راه نیندازند، میتوانید یک بازی معمایی هیجانانگیز و آموزنده، برایشان تدارک بینید.
قبل از رفتن به سفر، دربارۀ شهر مقصد، چیزی به بچهها نگویید. با استفاده از کاغذ، چسب و یک تکه روبان یا نخ و تصاویر شهر مقصد که در اینترنت پیدایشان کردهاید، یک آلبوم کوچک درست کنید. این عکسها میتواند شامل مناظر طبیعی، ساختمانهای قدیمی و دیگر جاهای دیدنی شهر مقصد باشد. اگر فرزندانتان، خواندن و نوشتن بلد هستند، میتوانید یکی، دو سؤال هم زیر عکسها بنویسید و برای یافتن اسم شهر مورد نظر، راهنماییشان کنید.
کجا رفته بودیم؟
شاید بچهها، در مسیر رفتن به مسافرت، خیلی هیجانزده باشند و طولانی بودن مسافت، اذیتشان نکند، ولی بعد از چند روز بازی و شیطنت، وقتی دارید به شهر خودتان برمیگردید، ممکن است در ماشین، غرغرهای ریزریزی را دربارۀ اینکه «چرا هوا گرمه؟»، «چرا مجبوریم برگردیم؟»، «بازی من نصفه موند» و...، بشنوید. پس از قبل، خودتان را آماده کنید.
در ابتدای مسافرت، با بچهها قرار بگذارید که هرچیز کوچکی را که در طول سفر، به دستشان میرسد و نشاندهندۀ این است که شما، به کدام شهر ایران سفرکرده بودید، توی یک کیف دستی یا ساک کوچک جمع کنند؛ مثلاً گوشماهی، سنگ و... بعد در مسیر بازگشت، یک کُرۀ شفاف پلاستیکی ارزانقیمت، دستشان بدهید تا یک مینیماکت را از سفری که رفتهاید، آماده کنند. مطمئن باشید که انتخاب یادگاریهای سفر، جا دادنشان توی توپ و...، دو، سه ساعتی، سرشان را گرم میکند.
چه چیزهایی دیدیم؟
یکی دیگر از بازیهایی که میتوانید با کودکتان در ماشین انجام دهید، بازی بیستسؤالی است؛ البته برای انجام این بازی، فرزند شما باید حدود چهار یا پنجساله و بزرگتر باشد. یک وسیله یا هرچیز دیگری را که برای کودک آشناست، در ذهن خود تصور کنید و از او بخواهید با پرسشهایی که میکند، آنچه را که در ذهن شماست، حدس بزند.
با این بازی، به کودک خود کمک میکنید که قدرت تفکر و مهارت نتیجهگیری خود را توسعه دهد. بهتر است چیزهایی را انتخاب کنید که کودک، در طول سفر، دیده یا خواهد دید. به این ترتیب، علاوه بر اینکه مسیر را برایش کوتاه میکنید، میتوانید او را با طبیعت و فرهنگ بخشی از سرزمینش نیز آشنا کنید.
برای جذابتر شدن بازی میتوانید امتیازها را روی کاغذ بنویسید تا بچهها، هروقت، جواب درست را پیدا کردند، امتیازشان را روی شیشۀ کنارشان بچسبانند و از بیشتر شدن آنها با هرجواب درست، لذت ببرند.
قبل از حركت، اجازه دهيد فرزندان اسباببازيها يا بازيهاي دلخواه خود را انتخاب کنند و همراه بياورند. اسباببازيهاي انتخابشده بايد كوچك و جمعوجور باشند و از اجزا و تكههاي متعدد و ريز تشكيل نشده باشند؛ چرا كه احتمال افتادن و گم شدن آنها وجود دارد.
اسباببازيها را كنار يكديگر و داخل يك ساك بگذارید و مسئوليت نگهداري از آن را به كودك بسپاريد. تختۀ صاف و كوچكي نیز همراه داشته باشيد تا كودك بتواند روي سطحي سفت، بازي، نقاشي يا رنگآميزي كند. در ضمن كاغذ، مداد و ماژيك را نيز فراموش نكنيد. به اندازۀ كافي از هركدام بههمراه بياوريد. ميتوانيد به كمك يك بازي ويدئويي كوچك كه حملکردنی باشد، ساعتها كودكاني را كه كمي بزرگتر هستند سرگرم كنيد و خوشبختانه ميتوان صداي آن را كم كرد.
گرچه كتاب خواندن در داخل اتومبيل، گاه دشوارتر از مواقع ديگر است، ولی با اين حال روشي عالي براي سرگرم كردن كودكان بهشمار ميآيد. ميتوانيد به كودكان بزرگتر، كتابهايي را كه حاوي شخصيتهاي مهم كارتوني هستند پيشنهاد كنيد و دربارۀ بچههاي خيلي كوچك، كتابهاي بزرگ مصور و كارتوني موجب شادي آنان خواهد شد.
توقفگاههاي عمومي ميان راه، بهویژه پاركها و بوستانها و مناطق جنگلي را مد نظر داشته باشيد. بیشتر اين پاركها گذشته از دستشویی، مجهز به زمينهاي بازي هستند. هنگام توقف در اين مكانها، ميتوانيد از فرصت استفاده کنید و كمي كرختي و كوفتگي ناشي از سفر را در كنيد و كودكان نيز فرصت خواهند يافت تا انرژي سرشار خود را تخليه كنند.
يك توپ و يك طناببازی همراه بیاورید و بازيهاي مختلفي انجام دهيد؛ در هر حال، مهم آن است كه قبل از ادامه دادن سفر، با جنبش و جستوخيز كوفتگي و خستگي ناشي از ساعتها رانندگي را كاملاً از بدن دور کنید و اكسيژنی كافي به بدنتان برسانيد. زمانی که دوباره به حركت خود ادامه ميدهيد، در صورت امكان جاي خود را در داخل اتومبيل عوض كنيد. اگرچه عوض كردن جا، سفر را خوشايندتر و راحتتر ميكند، اما هرگز نبايد نكات ايمني سفر را ناديده گرفت.
نکته: خردسالان بايد هميشه روي صندليهاي مخصوصي بنشينند كه بنا به قدوقوارۀ آنان تنظيم ميشود و كودكان كمتر از ۱۲ سال هميشه بايد روي صندلي عقب اتومبيل بنشينند؛ بهخصوص اگر اتومبيل مجهز به كيسههاي هوا باشد.