اغلب کمتر به این نکته توجه میکنیم كه بالارفتن سن مردان، همانند زنان،ميتواند سبب كاهش باروري آنها شود. همانگونه كه سن زنان در كاهش باروري دخالت دارد، سن مردان هم ميتواند يكي از عوامل ناباروري باشد كه در بسياري از موارد بهعلت گسترش نقص ژنتيكي در گامتهاي آنهاست.
سازوکارهای ايجادكنندۀ اين حالت احتمالاً در اسپرم و تخمك تا اندازهاي متفاوت است. هر دختر با همۀ تخمكهايي كه ميتواند داشته باشد، بهدنيا ميآيد و فرسايش آنها از ابتداي تولد آغازمیشود و تا دوران يائسگي که همۀ تخمکها از بین میروند،ادامه مییابد. ولي ذخيرۀ اسپرم مردان قابل تجديد شدن است. در سن بلوغ،روند اسپرماتوژنز آغاز ميشود و در تمام طول زندگي فرد ادامه خواهد داشت، مگر اينكه آسيبي وارد شود و يا بيماريای بروز كند. فرآيند اسپرماتوژنز پيچيده است. از زمان تقسيم اسپرماتوگوني تا توليد سلولهاي اسپرم در حدود دو ماه و نيم طول میکشد.
تقسيم اين سلولها باعث توليد اسپرماتوسيتها (پيشگام اسپرم) و نسل بعدي خودشان ميشود و بدين ترتيب اين روند در طول زندگي مردان ادامه خواهد يافت. زندگي يك مرد ميتواند طولاني باشد و هرچه طول عمر بيشتر باشد، احتمال قرار گرفتن در معرض موتاسيونهاي شيميايي، پرتوهای يوني و انواع واكنشگرهاي اكسيژن بيشتر خواهد بود. اين عوامل باعث آسيب بهDNAدر تمام سلولهاي بدن و از جمله اسپرم ميشوند.
دكترNarendra Singhو همكارانش در دانشگاه واشنگتن در Seattleدر مورد بررسي اثر سن و التهاب و آسيب ناشي از آن در DNAاسپرم و نيز تأثير آنها بر آپوپتوزيز اسپرم (Apoptosis: مرگ برنامهريزيشده سلول كه حذف سلولهاي معيوب از ميان جمعيت سلولهاي سالم را به عهده دارد) مطالعهاي طراحي كردند. آنها ۶۰ مرد ۲۲ تا ۶۰ ساله را از ميان اهداكنندگان اسپرم و بيماران نابارور كلينيك خود بررسی کردند.
مردانی كه اسپرم نداشتند، يا سرطان داشتند، از مطالعه كنار گذاشته شدند.
محققان براي نخستين بار نشان دادند كه آپوپتوزيز اسپرم با افزايش سن كاهش مييابد، به اين معنا كه سيستم ايمني مردان مسن نميتواند اسپرم معيوب را مانند مردان جوان از بين ببرد.
اين مطالعه همچنين نشان داد كه رابطهایآشکار بين سن و افزايش شكست DNAاسپرم وجود دارد. همچنين، نشان داده شد كه در مردان مسنتر، يعني ۳۵ ساله و بيشتر، ميزان آپوپتوزيز و حركت اسپرم كمتر است،ولي تعداد اسپرم آسيبديده و نيز اسپرم دچار افزايش شكستDNA،در مقايسه با مردان جوانتر،بيشتر است. محققان همچنين مشاهده كردند كه ارتباطي بين ميزان بالاي آپوپتوزيز و شكست كمتر DNAدر يك نمونه اسپرم وجود دارد.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض آسيبهاي محيطي از مهمترين فاكتورها براي حفظ شرايط مطلوب باروري مردان و زنان است. از یاد نبریم که هيچكس نميتواند جلوي پيرشدن را بگيرد، پس مرداني كه ميخواهند قابليت خود را براي پدرشدن حفظ كنند، بايد سعي كنند ارتباط خود با عوامل سمي را به حداقل برسانند و شيوۀ زندگيای رابرگزینند كه ضامن سلامتشان باشد.