در روش طبیعی (تقویمی) با نداشتن نزدیکی در حوالی زمان احتمالی تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان در طی دورة ماهانه قاعدگی) سعی میشود تا از حاملگی جلوگیری شود. از طرف دیگر زوج‌هایی که تمایل به بارداری دارند نیز می‌تواند با برقراری رابطة جنسی در زمان احتمالی تخمک گذاری شانس بارداری را افزایش دهند.
روش طبیعی (تقویمی) با وجودیکه بصورت تاریخی در میان عوام به عنوان روش پیشگیری از بارداری ناخواسته شناخته می شود و بکار می رود، اما از نظر علمی به دلیل کارآیی پایین و غیرقابل پیش بینی بودن، به هیچ زوجی پیشنهاد نمی گردد. ارائه مطلب در خصوص این روش در کنار سایر روشهای پیشگیری از بارداری تنها بدلیل آگاهی مخاطبان عزیز درباره این روش است و استفاده از این روش را برای پیشگیری از بارداری به شما پیشنهاد نمی کند.
این روش چگونه کار میکند؟
در صورتیکه زوجی در زمان تخمک گذاری رابطة جنسی نداشته باشند، بارداری اتفاق نمی‌افتد. اما مشکل آن است که نمی‌توان به دقت زمان تخمک گذاری را تعیین نمود. بعضی از زوجها از تقویم استفاده میکنند که خود وابسته به وجود نظم کامل و همیشگی در دوره های قاعدگی است که چنین نظمی را اکثر زنان جوان ندارند، بعضی دیگر با دانستن این واقعیت که در طی تخمک گذاری دمای بدن اندکی افزایش می‌یابد از دماسنج استفاده میکنند که چندان قابل اعتماد نیست. کیت‌های تجاری برای سنجش ضخامت مخاط دهانه رحم و یا کیت سنجش تخمک گذاری در حال حاضر بیشتر کمک کننده به زوج‌هایی است که قصد بارداری را دارند و استفاده از آن به عنوان روش پیشگیری از بارداری مقرون به صرفه و عملی نیست. حدود ۹-۶ روز در حوالی زمان تخمک گذاری احتمال حاملگی وجود دارد و مطابق این روش در این محدودة زمانی فعالیت جنسی نباید انجام شود.
همانطور که توضیح داده شد، تعیین دقیق این محدودة زمانی اکثراً امکان پذیر نیست ولی به شکل زیر محاسبه تخمینی از زمان باروری زن انجام می شود:
– از کوتاه ترین دوره قاعدگی ۱۸ روز کم کنید. این تاریخ اولین روز دوره باروری است.
– از طولانی ترین دوره قاعدگی ۱۰ روز کم کنید. این تاریخ آخرین روز دوره باروری است.
مثال: سیکل قاعدگی زنی بین ۲۵ (کوتاه ترین دوره ) تا ۳۱ (طولانی ترین دوره) روز طول می کشد. دوره باروری او از روز ۷ تا روز ۲۱ دوره قاعدگی است که در این دوره می بایستی از آمیزش جنسی بر طبق این روش اجتناب نمود.
مجددا تأکید می شود که این محاسبه تخمینی است و کاملا قابل اطمینان و توصیه نیست.
کارآیی این روش به چه میزان است؟
روش طبیعی روش مطمئن برای جلوگیری از بارداری نیست. در طی دورة یکساله ۲۵ زوج از ۱۰۰ زوج وابسته به این روش باردار می‌شوند. البته عامل تعیین کننده موفقیت این روش تعیین دقیق زمان تخمک گذاری و نداشتن رابطة جنسی در محدودة تخمک گذاری است.
پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی
روش طبیعی از ابتلا به بیماریهای مقاربتی پیشگیری نمی‌کند. برای این منظور می‌بایستی حتماً از کاندوم استفاده نمود.
این روش برای چه کسانی مناسب است؟
برای اکثر زنان جوان، روش طبیعی (تقویمی) روشی مطمئن نیست چرا که تخمک گذاری در سنین پایین اکثراً نظم کاملی ندارد و پیش بینی زمان تخمک گذاری به ندرت امکان پذیر است. برای یافتن تخمک گذاری معمولاً نیاز به ثبت روزانه دمای بدن و یا استفاده روزانه از کیت‌هاست که معمولاًً کاری سخت و گرانقیمت است و اکثر زوجها نیاز به چند ماه تمرین دارند تا بتوانند از این روش استفاده نمایند. این روش به دلیل تأثیر غیر قابل پیش بینی و سختی اجرا به عنوان یک روش مطمئن پیشگیری از حاملگی ناخواسته به هیچ زوجی پیشنهاد نمی‌گردد.
بعضی از زوجین، برای جلوگیری از بارداری، از روش “ریتمی” استفاده میکنند. این روش به بررسی و تعیین دقیق زمان تخمک گذاری در زن بستگی دارد. اساس این روش این است که نزدیکی جنسی زن و شوهر فقط در روزهایی باشد که هیچ تخمکی برای بارور شدن وجود ندارد. در این روش تعداد روزهای ۶ قاعدگی یادداشت شده سپس عدد ۱۸ را از کمترین و عدد ۱۱ را از بیشترین روزهای دورهای قاعدگی کم میکنیم. ۲ عدد بدست می آید که درحد فاصل آن نباید نزدیکی صورت بگیرد.
از آنجا که دوره قاعدگی در اثر استرس، تغییر آب و هوا، اضطراب، ناراحتی یا خوشحالی و … تغییر میکند، روش ریتمی روش مطمئنی نیست؛ بطور مثال زوجین به حساب دوره های قبل که مثلا ۲۸ روز بوده است، روز بیستم که دوره امن محسوب میشود، نزدیکی میکنند در حالیکه این دوره بخاطر استرس یا هر عامل دیگری طولانی شده و از ۲۸ روزه به ۳۴ روزه تغییر یافته است و نزدیکی در روز بیستم منجر به بارداری میشود.
۱٫ نورپلانت نام تجارتي شش کپسول نرم و کوچک است که در زير پوست قسمت فوقاني بازوي خانم‌ها کاشته مي‌شود.
۲٫ اين کپسول‌هاي نازک و کوچک را به‌طور کلي ايمپلنت مي‌گويند که کپسول‌هاي نورپلانت يکي از انواع معروف آن است. نورپلانت‌‌ها در زيرپوست به تدريج هورموني شبيه پروژسترون از خود آزاد مي‌کنند که به آن لوونورژسترل مي‌گويند. اين دارو به تدريج وارد جريان خون مي‌شود، در نورپلانت‌‌ها هيچ‌گونه هورمون استروژن به کار نرفته است. مدت اثر نورپلانت‌‌ها پنج سال است.
۳٫ انواع گوناگوني از ايمپلنت‌‌ها ساخته شده است. بعضي از ايمپلنت‌‌ها از تعداد کمتري کپسول ساخته شده‌اند و مدت اثرکمتري دارند (حدود سه سال). بعضي ديگر از انواع ايمپلنت‌‌ها به تدريج در بدن حل شده و جذب ميشوند و نيازي به برداشتن آنها وجود ندارد.
۴٫ نورپلانت به سه روش از حاملگي جلوگيري ميکند:
جلوي آزاد شدن تخمک را از تخمدان‌‌ها مي‌گيرد، با غليظ تر کردن ترشحات رحم ، جلوي حرکت اسپرم و رسيدن آن به تخمک را مي‌گيرد، ديواره رحم را نازک کرده و از لانه گزيني تخم جلوگيري ميکند.
۵٫ کپسول‌هاي نورپلانت به شکل بادبزن در زير پوست کاشته ميشوند. اين عمل حدود ۱۵دقيقه طول مي‌کشد.
۶٫ اغلب بهتر است در طي پنج روز اول قاعدگي اقدام به گذاشتن نورپلانت شود تا شما مطمئن باشيد که حامله نيستيد.
۷٫ در کمتر از ۲۴ ساعت که از کاشته شدن نورپلانت در زير پوست گذشت، اثر ضد بارداري خود را ايجاد ميکند.
۸٫ بعضي از خانم‌ها ممکن است هر روز دچار لکه بيني شوند. بعضي ديگر از خانم‌ها ممکن است دچار قاعدگي‌‌هاي طولاني مدت تري شوند و بعضي نيز ممکن است به‌هيچ‌وجه خون‌ريزي نداشته باشند.
۹٫ خونريزيهاي قاعدگي اغلب پس از سال اول که از کاشته شدن نورپلانت مي‌گذرد ، منظم‌تر ميشوند. بعضي نيز ممکن است به‌هيچ‌وجه خون‌ريزي نداشته باشند. تمام اين تغييرات طبيعي هستند.
در صورت لزوم شما مي‌توانيد حتي پيش از پنج سال هم آن را بيرون بياوريد. از هنگامي‌که نورپلانت از زير پوست بيرون آورده مي‌شود ، شما مي‌توانيد دوباره حامله شويد.
۱۰٫ در صورتي که به هر علت دچار بيماري شده و به پزشک مراجعه مي‌کنيد، اطلاع دهيد که از نورپلانت استفاده مي‌کنيد زيرا ممکن است پزشک داروهايي تجويز کند که اثر نور پلانت را کم نمايد.
۱۱٫ عوارض جانبي نورپلانت‌‌ها عبارت‌اند از: تغيير در الگوي خون‌ريزي قاعدگي شامل، لکه بيني يا خونريزيهاي خيلي خفيف، طولاني شدن خون‌ريزي، سردرد، آکنه، تغييراتي دروزن بدن، تهوع، حساس شدن پستان‌ها ويا ترشح از پستان‌ها، رشد يا کاهش موهاي بدن، تيره شدن رنگ پوست روي نورپلانت، ايجاد کيست‌هاي تخمداني.