پولیپ چیست ؟
تقریبا اکثر خانمها با این واژه به خوبی آشنا هستند. پولیپ در واقع رشد بافت رحم بطور موضعی است که بصورت یک تکه گوشت اضافه در داخل حفره رحمی ظاهر میشود ویکی از شایعترین علل خونریزیهای غیر طبیعی رحم هم در خانمهای قبل از سنین یائسگی وهم در افراد یائسه میباشد.تعداد و سایز و مکان آنها متفاوت است . پولیپها توده هایی منفرد یا متعدد با اندازه چند میلی متر تا چند سانتی مترهستند که ممکن است در حفره رحم ویا دهانه رحم بوجود آیند.
علت بوجود آمدن پولیپ چیست ؟
معمولا پولیپها و فیبرومها که هردوخوش خیم هستند و از بافت خود رحم منشاء میگیرند در اثرمیزان بیش از حد هورمونهای استروژن تولید شده در خود بدن ویا وارد شده به آن وکاهش پروژسترون بوجود می ایند.
عوامل خطر پولیپ کدامند ؟
۱- مصرف تاموکسیفن : شیوع پولیپ در مصرف کنندگان تاموکسی فن بالاتر و سایز آنها نیز بزرگتر است ( به بیش از ۲سانتی متر هم میرسد ).
۲- چاقی : مخصوصاافرادی که BMI>30 دارند.
۳- مصرف داروهای هورمونی پس از یائسگی
۴- افرادی که پولیپهای متعدد در روده دارند.
علایم بالینی :
مهمترین و شایعترین علامت پولیپ خونریزیهای غیر طبیعی رحم است. (۸۸-۶۸%) که اکثرا بصورت لکه بینی تظاهر میکند اما ممکن است باعث خونریزی شدید و سنگین نیز بشود.همچنین علت شایع خونریزی و لکه بینی پس از یائسگی نیز میباشد. پولیپها میتوانند بدون علامت نیز باشند ودر طی ارزیابی ناباروری در سونوگرافی ویا هیستروسکوپی کشف شوند ویا در صورتی که از دهانه رحم بیرون زده باشند در حین معاینه دیده شوند.
نکته مهم :خانمهایی که مشکل خونریزی غیر طبیعی دارند باید از نظر خطرسرطان رحم بررسی شوند.
ارزیابی و تشخیص :
سونوگرافی واژینال اولین و کم هزینه ترین روش تشخیصی در خانمهای مبتلا به خونریزی غیر طبیعی است.اما اگر با سونو تشخیص قطعی داده نشد بهترین روش ،هیستروسکوپی ویا هیدرو سونوگرافی ( سونوگرافی با مایع ) میباشد. پولیپهایی که از دهانه رحم منشاء گرفته یا از آن آویزان شده باشندهم در معاینه مشخص می شوند. تشخیص قطعی وتعیین خوش خیم یا بدخیم بودن پولیپ پس از برداشتن آن و فرستادن بافت به آزمایشگاه و بررسی پاتولوژیک داده میشود.
پولیپها خوش خیم هستند یا بدخیم ؟
۹۵% آنها خوش خیم هستند ولی در افراد یائسه نسبت به غیر یائسه ها ودر کسانی که پولیپ باعث خونریزی شده نسبت به افراد بدون علامت ، ونیز درکسانی که تاموکسی فن مصرف میکنند احتمال بدخیمی بیشتر است.
اثرات پولیپ بر باروری و بارداری ؟
خود پولیپ به تنهایی عامل ناباروری نیست اما برداشتن آن درافراد نابارور قبل از درمان باعث بهبود نتیجه و افزایش احتمال بارداری بعد از IUI و IVF میشود.پولیپ باعث افزایش سقط در افراد باردارنشده و بر نتیجه بارداری اثر منفی ندارد.
آیا برداشتن پولیپ همیشه ضرورت دارد ؟
پولیپهای علامت دار در هر سنی باید برداشته شوند .اما پولیپ های بدون علامت فقط در صورتی خارج میشوند که:
۱- از دهانه رحم آویزان شده باشند.
۲- بزرگتر از ۵/۱ سانتی مترباشند.
۳- در افراد نابارور
۴- در افرادی که عوامل خطرفوق الذکر را دارا باشند.
۵- پولیپهای متعدد
۶- افراد یائسه
در موارد نادر ممکن است پولیپ پس از خارج شدن عود کند.در این موارد ودر مصرف کنندگان تاموکسی فن (که در معرض خطر بدخیمی هستند )،علاوه بر تحت نظر بودن ، درمان و اقدام مناسب توسط پزشک انجام میشود.
درمان جراحی :
بهترین و دقیق ترین روش جهت برداشتن پولیپ داخل حفره رحم ، استفاده از هیستروسکوپی است که تعیین محل دقیق پولیپ زیر دید مستقیم را فراهم میکند. پولیپهای دهانه رحم معمولا بطور سرپایی قابل برداشتن هستند.
دکتر منصوره پژمان منش
متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی
