پوسته ریزی سر نوزادان را چگونه درمان کنیم؟/ علت پوسته های زرد رنگ روی سر نوزادان

پوسته ریزی‌هایی که اغلب در تمام سر و یا قسمتی از سر ایجاد می‌شود، معمولا تا سن سه ماهگی برطرف می‌شود.
گاهی ممکن است این پوسته ریزی‌ها با دیگر مشکلات پوستی مانند اگزما اشتباه گرفته شود، اما تفاوتی که این حالت با اگزما دارد این است که در اگزما، فرد دچار خارش می‌شود و ناراحتی‌های پوستی برای او ایجاد می‌شود، اما در پوسته ریزی سر نوزاد، خارشی ایجاد نمی‌شود.
اگرچه والدین این نوزادان نگران می شوند، اما می‌توان با یک سری راهکارهای خانگی، پوسته ریزی سر نوزاد را تا حدی کاهش داد.

البته اگر به تازگی صاحب نوزادی شده‌اید، قبل از هر اقدامی لازم است به متخصص اطفال مراجعه کنید و در خصوص پوسته ریزی سر نوزاد خود با او صحبت کنید.

۱- در روزهای اول پس از تولد معمولا یک روز در میان نوزاد را به حمام می‌برند. می‌توانید در حین حمام کردن نوزاد خود، سر او را توسط انگشتان خود و یا لیف نرم به آرامی بمالید. لازم به ذکر است که برای این کار باید ناخن‌های دست شما کوتاه باشند تا سر نوزاد آسیبی نبیند.

پس از ماساژ دادن سر می‌توانید از شامپوی مخصوص کودکان، برای شستن سر او استفاده کنید تا پوسته ریزی‌های سر نوزاد کاهش پیدا کند.
پس از برطرف شدن مقدار زیادی از پوسته ها، در دفعات بعدی سعی کنید تا استفاده از شامپو را برای نوزادان به دو بار در هفته کاهش دهید.

۲- قبل از آب ریختن روی سر نوزاد و شستن با شامپو، با برس مخصوص نوزادان که بسیار نرم و لطیف می‌باشد، موهای نوزاد را شانه بزنید. این کار به جدا شدن آسان پوسته های سر نوزاد کمک زیادی خواهد کرد. مراقب باشید تا در حین شانه زدن به پوست سر نوزاد آسیبی وارد نشود.

اگر در حین شانه زدن، با قرمز شدن پوست سر نوزاد مواجه شدید، بلافاصله این کار را متوقف کنید. لازم به ذکر است که پوست نوزادان، حساس و لطیف می‌باشد و باید به آرامی و با حوصله این کار انجام بگیرد تا پوست سر او تحریک نشود.

۳- توصیه می‌شود حدود ۱۵ دقیقه قبل از استحمام، سر نوزاد را به روغن زیتون آغشته کنید تا پوسته های سر نوزاد، به راحتی و با آسیب کمتری جدا شوند.

تذکر ۱: اگر پوسته ریزی سر نوزاد همراه با خروج مایعاتی از آن باشد، حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید، زیرا ممکن است مایعات خارج شده نشانه عفونت باشد و نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.

تذکر ۲: اگر والدین احساس کنند که پوسته ریزی سر نوزاد همراه با خارش و یا درد می‌باشد، باید بلافاصله پزشک اطفال را در جریان قرار دهند.

تذکر ۳: اگر پوسته ریزی در مناطقی از سر ایجاد شود که مو ندارد و بدشکل است، حتما راهکارهای گفته شده را انجام دهید تا پوسته ریزی‌های سر نوزاد کاهش پیدا کند.

تذکر ۴: پس از آغشته کردن سر نوزاد به روغن زیتون، انگشتان خود را دایره وار و به آرامی روی سر نوزاد حرکت دهید و این کار را تا چند روز ادامه دهید تا پوسته های سر نوزاد کمتر شود.

چند نکته برای جلوگیری از خشک شدن پوست نوزادان

۱- هرگز از صابون معمولی برای حمام کردن نوزادان استفاده نکنید، زیرا منجر به خشک شدن پوست و آسیب رساندن به آن می‌شود. بلکه از شامپو و صابون مخصوص کودکان استفاده کنید.

۲- پس از حمام کردن نوزاد، بلافاصله بدن او را کاملا با حوله تمیز خشک کنید.
۳- پس از خشک کردن پوست نوزادان پس از حمام، سعی کنید تمام بدن و صورت نوزاد را با روغن بچه و یا وازلین طبی چرب کنید.
۴- برای جلوگیری از ایجاد حساسیت پوستی در نوزادان، لباس‌های نوزاد را جدا از لباس های سایر افراد خانواده بشویید. همچنین سعی کنید از صابون مخصوص لباس بچه (پودر آن هم موجود است) استفاده کنید و در صورت بروز هر گونه قرمزی و خارش در پوست نوزاد، مواد شوینده لباس او را عوض کنید.
۵- اگر پوست نوزادتان خیلی خشک است، می‌توانید از دستگاه بخور در اتاق خانه استفاده کنید و یا قابلمه‌ای از آب را روی حرارت قرار دهید تا هوای خانه از خشکی خارج شود.
۶- پوست نوزادان حساس می‌باشد. بنابراین لباس‌های نخی مرغوب و نسبتا گشاد برای آن‌ها انتخاب کنید.
حتی در فصول سرد سال سعی کنید لباس‌هایی که با پوست کودک در تماس است (لباس زیر) از جنس نخی مرغوب باشد و لباس گرم بافتنی و یا پشمی را روی آن بپوشانید.
۷- تقریبا هر ۴ تا ۶ ساعت یک‌بار، پوشک نوزاد خود را عوض کنید تا پای او دچار التهاب و سوختگی نشود. البته در صورت ادرار کردن زیاد و یا مدفوع کردن، بلافاصله پوشک او را عوض کنید.

پوسته های زرد روی سر نوزادان

درماتیت سبوره عبارت است از افزایش فعالیت غدد چربی پوست و سلول‌های حاشیه‌ای این غدد که حالت کراتینی پیدا می‌کنند و خودشان را به صورت پوسته نشان می‌دهند.

افزایش چربی، به افزایش جریان خون نیاز دارد، بنابراین زمینه پوست در افراد مبتلا قرمز می‌شود و التهاب و قرمزی پوست، خود عامل بروز خارش است.

از عوامل دخیل در بروز یا تشدید این بیماری که در درمان آن هم نقش دارند، می‌توان به ارث، استرس، نوع تغذیه و برخی داروها اشاره کرد.

درماتیت سبورئیک در اغلب موارد یک عارضه خوش‌خیم است که خود به خود در طول ۱۲ تا ۲۴ ماه اول زندگی کودک برطرف می‌شود، اما در تعداد کمی از کودکان ممکن است بیماری آزاردهنده باشد و به درمان نیاز پیدا کند.

این بیماری ممکن است در نوزادان، پوست سر و پیشانی را گرفتار می‌کند که اصطلاحا به آن کلاه گهواره (Cradle Cap) می‌گویند و ممکن است باعث نگرانی والدین شود.

این عارضه در چند هفته اول زندگی نوزاد شایع است و به صورت لکه‌های چرب و زردرنگ پوسته‌ریزی‌کننده ظاهر می‌شود که ممکن است نهایتا به هم بپیوندند و به صورت یک کبره فلسی ضخیم درآیند.

این عارضه روی پوست سر خارش ندارد و کودک را ناراحت نمی‌کند.
این بیماری معمولا در دوره نوزادی خود به خود برطرف می‌شود و به والدین باید در این مورد اطمینان خاطر داد
درماتیت سبوره در نوزادان همچنین ممکن است به صورت لکه‌های پوسته‌پوسته یا پلاک‌هایی بروز کند که ظاهری چرب یا مومی دارند و ممکن است با این علائم ظاهر شوند:

– پلاک‌های دور گوش‌ها، بینی یا ابروها
– دانه‌های پوستی قرمز روشن با حاشیه مشخص در کشاله ران و ناحیه میان‌ دوراه (بین خروجی دستگاه گوارش و دستگاه تناسلی)
– خارش
– برآمدگی پوست در جایی که کودک آن را خارانده است
– شوره سر
– اندکی ریزش مو در محل پلاک‌ها
– لکه‌های قرمز احاطه‌کننده پلاک‌ها
– عفونت ثانوی پوست در جاهایی که خارانده شده است.

علل درماتیت سبوره
عامل اصلی بروز درماتیت سبوره، قارچی به نام «پیتیریسپریوم اوال» است که به‌طور طبیعی روی پوست تمام افراد وجود دارد. اگر این قارچ در شرایط مناسب قرار بگیرد (محیط پرچرب) رشد می‌کند و فعالیت خود را افزایش می‌دهد و از حالت بی‌آزار به حالت پاتوژن یا بیماری‌زا درمی‌آید.

در افرادی که زمینه درماتیت دارند و پوستشان چرب است، رشد این قارچ باعث درماتیت سبوره می‌شود. پس برای درمان در درجه اول باید قارچ را با دارو از بین برد و بعد عواملی که باعث افزایش چربی‌سازی هستند، مثل استرس‌های عصبی، نوع تغذیه یا داروهای مصرفی را کنترل کرد.

اگر پزشک متخصص پوست تشخیص ‌دهد علت درماتیت سبوره در افراد بزرگسال، استرس‌های عصبی و فشارهای روانی است، بیمار را به روان‌پزشک ارجاع می‌دهد. مسایل روانی در تشدید علایم این بیماری نقش پررنگی دارند. استرس هم می‌تواند عامل بروز بیماری باشد و هم به علت شدت بیماری در فرد به وجود آید و باعث تشدید علایم شود. به این ترتیب بیمار در چرخه معیوبی می‌افتد، مراجعه به روان‌پزشک باعث قطع این زنجیره و کنترل بهتر بیماری می‌شود.

درمان درماتیت سبوره
درماتیت سبوره درمان کامل ندارد، اما با گذشت زمان بهبود می‌یابد. داروها فقط موقتا تا زمان درمان، زمینه چربی‌سازی را کم و بیماری را کنترل می‌کنند.

برای درمان موارد خفیف، معمولا دارو تجویز نمی‌شود و با رعایت مسایل بهداشتی یا نهایتا استفاده از شامپوهای ضدشوره می‌توان بیماری را کنترل کرد، اما در موارد شدیدتر داروهایی برای کنترل بیماری تجویز می‌شود.

این بیماری معمولا در دوره نوزادی خود به خود برطرف می‌شود و به والدین باید در این مورد اطمینان خاطر داد.

معمولا توصیه می‌شود پوست سر نوزاد با وازلین یا روغن‌های مشابه به طور مرتب ماساژ داده شود و بعد موهای نوزاد برس زده شود تا کبره روی پوست سر نرم شود.

درمان‌های دارویی با تجویز پزشک ممکن است شامل استفاده از کرم‌های موضعی کورتونی یا ضدقارچی و استفاده از شامپوی تار باشد.

سبوریازیس چیست؟
علت ایجاد درماتیت سبوره بسیار نزدیک به پسوریازیس است و اگر درماتیت سبوره کمی تشدید شود، احتمال تبدیل آن به پسوریازیس وجود دارد.

گاهی بیمارانی که در مناطق سبوره مثل سر، صورت، پشت و سینه و زیربغل مشکلاتشان تشدید می‌شود، اصطلاحا دچار «سبوریازیس» می‌شوند، در این شرایط باید درمان‌های پسوریازیس به کار گرفته شود.

پسوریازیس نیز مانند درماتیت سبوره زمینه ارثی دارد و بیماری مزمنی است که درمان قطعی ندارد و داروها فقط کنترل‌کننده‌ آن هستند.

در حال حاضر قوی‌ترین داروهایی که برای این بیماری تجویز می‌شود، داروهای بیولوژیک هستند که قیمت بسیار گرانی دارند و پرعارضه هستند و فقط در شرایط بیمارستانی تجویز می‌شوند، ولی حتی این داروها نیز فقط کنترل‌کننده بیماری‌اند.