پای پرانتزی بچه ها باعث نگرانی پدر و مادر می شود. نحوه درمان و برخورد صحیح با این امر می تواند این نگرانی را کاهش دهد. متاسفانه در بعضی موارد افراد نا آگاه با توصیه های غلط نگرانی را در والدین افزایش می دهند. انشا الله مطالب زیر باعث آگاهی بیشتری در این مورد شود .
در حالت ایستاده هنگامی که قوزک های داخلی مجاور یکدیگر قرار می گیرند اگر ساق ها کمانی شکل باشند زانو ها از هم فاصله پیدا میکنند که اصطلاحا به آن پای پرانتزی می گویند و بسته به شدت بیماری مقدار آن متفاوت است. پای پرانتزی در نوزادان و بچه ها تا سن دو سالگی با درجاتی طبیعی است و حداکثر مقدار آن درسن ۱۸-۱۲ ماهگی می باشد یعنی سنی که کودک شروع به راه رفتن می کند و هر چه کودک زود تر راه بیافتد شدت آن بیشتر است .
پای پرانتزی در کودکان زیر دو سال طبیعی است و به آن نوع فیزیولوِژیک می گویند. این نوع تغییر شکل پا خود به خود برطرف می شود و نیازی به درمان ندارد. البته پدر و مادر ها باید آگاه باشند که اگر پای پرانتزی در کودک آن ها شدید بود و یا اگر پس از سن ۳-۲ سالگی باقی ماند، به پزشک متخصص مراجعه کنند چون در بعضی از موارد علت آن مرضی است که نیاز به درمان پیدا می کند .
یکی از علل پای پرانتزی مرضی در کودکان راشیتیسم است که در اثر کمبود ویتامین D می باشد و با تجویز این ویتامین درمان می شود. باید توجه داشت که نوعی بیماری راشیتیسم مقاوم به ویتامین D داریم که درمان خاص خود را نیاز دارد.
سایر علل پای پرانتزی در کودکان بعضی بیماری های ژنتیک و ارثی، ضعف عضلات خارج زانو و قوی تر بودن عضلات داخلی زانو نسبت به سمت خارج آن و عارضه بعضی از شکستگی های ساق یا ران بچه ها که روی صفحه ی رشد اثر می گذارند است .
در مواردی که علت عارضه شکستگی باشد، به دلیلی سمت داخل صفحه رشد در انتهای ران یا ابتدای ساق رشد طبیعی خود را از دست میدهد و چون در سمت خارج رشد آن طبیعی یا بیش از حد سمت داخل می باشد ،کم کم با رشد ساق ها پرانتزی می شوند . البته نباید فکر کرد که در همه شکستگهای ساق و یا ران این امر پیش می آید. شکستگی اگر در صفحه رشد و یا مجاور آن باشد احتمال این امر بیشتر است. در این موارد بایستی به ارتوپد مراجعه کرد و جهت آن ها اقدامات درمانی را انجام داد .
پای پرانتزی درموارد فیزیولوژیک و راشیتیسم، قرینه یعنی دو طرفه می باشد. اگر یک طرفه بود قضیه جدی تر است و نیاز به درمان دارد .
درمان موارد مرضی دربچه ها تجویز کفش طبی یا زانوبندهای مخصوص است ، اگر اصلاح نشد و یا بدتر شد، اعمال جراحی را پس از اتمام سن رشد انجام میدهیم ، البته در بعضی از موارد خاص می توان اعمال جراحی را قبل از پایان سن رشد انجام داد. به خاطر پای پرانتزی، نباید فعالیت کودک را محدود کرد . با ورزش پای پرانتزی بهتر نمی شود . اگر پای پرانتزی بماند باعث درد قسمت داخلی زانو و آرتروز داخل زانو خواهد شد. پای پرانتزی در نوجوانان ممکن است دردناک باشد .
در افراد بزرگسال علت پای پرانتزی می تواند ارثی باشد، در مواردی که بد جوش خوردن در محل شکستگی انتهای پایینی استخوان ران و یا شکستگی انتهای بالایی ساق و یا پارگی کپسول و یا رباط خارجی زانو را داشته باشیم این بیماری نیز می تواند به وجود آید. در این سنین اگر درجه ی پای پرانتزی بیش از حد شود، باید عمل شود و گرنه دچار آرتروز زودرس زانو خواهد شد. در سنین بالا و به ویژه در خانم ها که آرتروز سمت داخل زانو شایع است، به دلیل این که غضروف سمت داخل زانو نازک می شود و فاصله مفصل در این ناحیه کم می شود، پای پرانتزی به وجود می آید که اگر آرتروز شدید باشد، دیگر عمل جراحی و صاف کردن فایده ندارد و باید عمل جراحی تعویض مفصل انجام گیرد .
گاهی همراه پای پرانتزی چرخش به داخل استخوان درشت نی پیش می آید که درمان آن را سخت تر میکند .
تهیه و تدوین: محدثه اشپری
