واژینیسموس یک اختلال جنسی است که سبب ایجاد مقاربت دردناک می‌شود. زنانی که این مشکل را دارند، در هنگام رابطه زناشویی دچار درد شدیدی می‌شوند که علت آن معمولا انقباض شدید عضلات کف لگن است.
به چه دلیلی این اتفاق می‌افتد؟
اغلب این اسپاسم‌ها به دلیل عوامل روحی و روانی است؛ یعنی به علت وجود یک سری اختلالات مانند اختلالات اضطرابی مانند افسردگی، اضطراب، سابقه یک رابطه زناشویی دردناک یا سابقه تجاوز در دوران کودکی و یا باورهای نادرست در مورد رابطه زناشویی که یک زن از اطرافیان و دوستانش شنیده. ترس بیش از حد از همسر به دلیل خشونت‌های او و سایر مسایل روحی روانی دیگر هم می‌تواند به‌طور ناخودآگاه و ناآگاهانه منجر به انقباض عضلات کف لگن و ایجاد درد شود.
یعنی اصلا پای علل جسمی در میان نیست؟
کلا در اختلالات جنسی به ندرت پای علت‌های جسمی در میان است و در این زمینه هم به نظر نمی‌رسد که علل جسمی نقشی داشته باشند. ضمن اینکه بیشتر این افراد با روان‌درمانی بهبود می‌یابند و مشکل‌شان حل می‌شود.
واژینیسموس به جز درد چه علایم دیگری دارد؟
هیچ! البته درجه درد در موارد مختلف، فرق می‌کند. به عنوان مثال، خانمی ممکن است در ازدواج اول‌اش که ازدواج ناموفقی بوده یا همسرش، فرد بدخلقی بوده؛ این مشکل را تجربه کند ولی در ازدواج دوم‌اش چنین مشکلی نداشته باشد. به این حالت، می‌گوییم: واژینیسموس موقعیتی.
همان‌طور که اضطراب سبب واژینیسموس می‌شود، آیا واژینیسموس هم می‌تواند اضطراب را تشدید کند؟
البته! دو تا از چیزهایی که در خانم‌ها خیلی مهم است اعتماد به نفس و تصویری است که آنها از بدن‌شان در ذهن دارند؛ یعنی اینکه زن باید نسبت به اندام، قیافه و شکل خودش احساس خوبی داشته باشد. اگر مردی اندام یا قیافه همسرش را سرزنش کرده و به او بی‌احترامی کند، در واقع، شخصیت این زن را نابود کرده و اعتماد به نفس او را از بین برده است. هر چه زن اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد، رابطه بهتر و گرم‌تری با همسرش خواهد داشت.
چه درمان‌هایی برای واژینیسموس وجود دارد؟
درمان‌هایی که برای این افراد انجام می‌دهیم هم درمان‌های روحی روانی است و هم درمان‌های فیزیولوژیک. درمان‌های روحی و روانی به این شکل است که تنش‌ها و اضطراب‌های این افراد را پیدا کرده و سعی می‌کنیم این تنش‌ها را کم کنیم. تمرینات ریلکسیشن یا آرامش‌بخشی به آنها می‌دهیم که این تمرین‌ها سبب می‌شود اضطراب فرد کم شده و احساس امنیت کند. خیلی‌ها برای درمان واژینیسموس جراحی می‌کنند، در حالی که راه درمان، جراحی نیست. درمان این است که باورهای غلط را درمان کنیم. برای این منظور، بهتر است زن و شوهر با هم مراجعه کنند چون لازم است که پزشک با همسر این خانم‌ها هم صحبت کند.
یک سری رفتارها و برخوردهایی که با هم دارند اصلاح شود و طوری باشد که خانم در کنار همسرش احساس امنیت کند و بداند که در معرض هیچ آسیبی نیست. به آنها روش‌هایی آموزش داده می‌شود که سبب ایجاد یک رابطه عاطفی خیلی نزدیک شود. در کنار این آموزش‌ها، درمان‌های فیزیوتراپی هم برای خانم‌ها می‌گذاریم. در فیزیوتراپی به بیمار آموزش داده می‌شود که عضله کف لگن چیست و چرا منقبض می‌شود.
سپس کم‌کم به وی آموزش می‌دهیم که چه‌طور این عضله را شل کند. در کنار اینها ورزش‌های کف لگن را به فرد آموزش می‌دهیم که بتواند روی عضلات تسلط و اراده پیدا کند. در همین آموزش‌ها خانم باید آناتومی بدن‌اش را نیز بشناسد و باورهای غلطی که نسبت به بدن‌اش دارد را اصلاح کند. در کنار همه اینها یک سری تمرینات به زن و شوهر آموزش می‌دهیم که باید در خانه انجام دهند. با انجام این تمرینات، زن و شوهر هم از نظر عاطفی به هم نزدیک‌تر می‌شوند و هم اعتماد زن نسبت به همسرش جلب می‌شود. بعد از انجام همه مراحل درمان، تقریبا ۹۰ درصد خانم‌هایی که از این مشکل رنج می‌برند، درمان می‌شوند و جالب است که خانم‌هایی موفقیت بیشتری دارند که همسران‌شان همکاری لازم را در طی درمان داشته باشند اما اگر همسر همکاری نکند، مشکل حل نمی‌شود و مزمن می‌شود.
پس نقش آقایان خیلی مهم است.
تقریبا در تمام مشکلات جنسی که خانم‌ها از آن رنج می‌برند و برای درمان به ما مراجعه می‌کنند، اگر همسر حضور نداشته باشد، درمان فایده‌ای نخواهد داشت؛ چون درمان این مشکلات دو طرفه است. جالب است که در اختلالات جنسی مردانه هم همین‌طور است. افرادی که مشکلات نعوظ یا زودانزالی و … دارند، برای درمان باید با همسران‌شان نزد پزشک بروند. همان‌طور که اضطراب در زنان ایجاد واژینیسموس می‌کند، در مردان نیز سبب ایجاد مشکلات و ناتوانایی‌های جنسی خواهد شد، بنابراین بهتر است اختلالات روانی تهدیدکننده سلامت جنسی را هر دو با هم حل کنند.
ایا استفاده از حمام گرم و ژل تاثیری در کاهش انقباضات دردناک دارد؟
این بستگی به شرایط دارد. ممکن است فردی به پزشک مراجعه کند و پزشک برایش ژل یا یک ضداضطراب خفیف تجویز کند و مشکل‌اش حل شود اما معمولا خانم‌ها زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که تقریبا خودشان این مراحل را طی کرده‌اند و نتیجه‌ای نگرفته‌اند.
توصیه‌هایی برای آقایان
اولا بهتر است قبل از ازدواج به مراکز مشاوره مراجعه کنند و با یک سری مسایل مانند برخورد با همسر، مراحل نزدیکی و … آشنا شوند؛ چون خانم‌ها مثل آقایان نیستند. خانم‌ها بیشتر عاطفی هستند و مسایل شنیداری برای آنها خیلی مهم است. آنها باید سعی کنند همیشه آرام و مهربان با همسرشان صحبت کنند و اعتماد همسر را نسبت به خود جلب کنند و همان‌طور که دوست دارند خانم‌شان همیشه تمیز و آراسته باشد، خودشان هم باید از این اصل پیروی کنند و مطمئنا انجام این کارها برای خودشان هم بهتر است.
