همه چیز درباره یائسگی زنان

یائسگی یکی از مراحل طبیعی زندگی زنان است که معمولاً در حدود سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی آغاز می‌شود. در این زمان تخمدانها به میزان کمتری هورمونهای زنانه، به خصوص استروژن را ترشح کرده و سبب بروز علائم یائسگی می‌شوند. درابتدا عادت ماهیانه نامرتب شده و سپس به طور کامل قطع می‌شود. زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب می‌شوند. یائسگی با یک سری تغییرات جسمی و روحی همراه است. برخی از علائمی که با یائسگی به وجود می‌آیند مانند گرگرفتگی، تپش قلب، تعریق، اضطراب و بی خوابی در ابتدای یائسگی شدت بیشتری داشته، ولی با گذشت زمان بهبود می‌یابد. بعد از یائسگی خطر ابتلا به مشکلاتی از قبیل پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی وعروقی، بی‌اختیاری ادرار، کم شدن ترشحات زنانه و افسردگی افزایش می‌یابد.

علایم و نشانه‌ها

زنان در یائسگی اضافه وزن پیدا می‌کنند و بدنشان گر می‌گیرد، از دیگر نشانه‌های یائسگی می‌توان موارد زیر را نام برد:

گر گرفتگی

 در ابتدای دوران یائسگی بروز گرگرفتگی بسیار متداول است. در این هنگام با افزایش میزان جریان خون در مناطقی از بدن مانند سر و گردن حالت گرگرفتگی ایجاد می‌شود که حدود ۳۰ ثانیه تا ۵ دقیقه ادامه خواهد یافت. استرس و فشارهای روحی می‌توانند سبب تشدید این مسأله گردند. علت اصلی بروز این مشکلات کاهش میزان هورمون زنانه (استروژن) در بدن می‌باشد. دفعات گرگرفتگی از هر زنی تا زن دیگر متفاوت است. برخی از گیاهان مانند سویا و همچنین مکملهای حاوی عصاره سویا دارای ترکیباتی نظیر استروژن بوده و می‌توانند از بروز چنین عوارضی بکاهند.

اختلالات خواب و تعریق شبانه

در هنگامی که گرگرفتگی و تعریق شبانه پدید می‌آید خواب شبانه مختل شده و سبب بیدار شدن فرد از خواب می‌گردد. به هم خوردن میزان طبیعی خواب باعث می‌شود فرد در طی روز بعد احساس ضعف و خستگی نماید.

پوکی استخوان

یکی از مهم ترین مشکلات دوران یائسگی پوکی استخوان است. از عوامل مهم در ایجاد پوکی استخوان، کاهش میزان هورمون استروژن بعد از یائسگی بوده که سبب کاهش جذب کلسیم می‌شود.

مشکلات روحی

 بسیاری از خانمها با فرارسیدن به دوران یائسگی، نگران پیری می‌شوند. استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، پرهیز از مصرف سیگار و الکل، دوری از شرایط پر استرس، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، معاشرت با دوستان و مهمتر از همه ورزش روزانه (به ویژه ورزش‌هایی چون پیاده‌روی، شنا و …) به حفظ روحیه‌ای شاداب کمک می‌کند.

روابط زناشویی

 پس از یائسگی، تمایلات جنسی مقداری کاهش پیدا می‌کنند. از طرفی به دلیل کاهش ترشحات زنانه، خشکی واژن پدید می‌آید و گاهی سبب ایجاد درد و ناراحتی به هنگام نزدیکی می‌شود و این موضوع می‌تواند بر روابط زناشویی تاثیر بگذارد.

بیماری‌های قلبی عروقی

استروژن با کاهش کلسترول تام و کلسترول بد یا LDL و افزایش کلسترول خوب یا HDL در سلامت قلب نقش دارد. زمانی که سطح استروژن در طی یائسگی کاهش می‌یابد ممکن است سطح کلسترول تام بالا رفته و احتمال خطر بیماری قلبی، سکته و سایر بیماریهای قلب و عروق افزایش یابند. برای کاهش این خطر موارد زیر توصیه می‌شود: خودداری از استعمال دخانیات مانند سیگار و قلیان، ورزش منظم، کاهش مصرف چربی و نمک و افزایش مصرف میوه و سبزی و غذاهای حاوی فیبر (مانند نان‌های سبوس دار)

بی‌اختیاری ادرار

ممکن است با از دست رفتن کشش پذیری پیشابراه و واژن فرد دچار بی‌اختیاری ادرار شود. بی‌اختیاری ادرار ممکن است همراه با نیاز به سریعتر رفتن به دستشویی باشد و یا اینکه بهنگام سرفه، خنده و یا بلند کردن اجسام ایجاد شود.

تغییرات ظاهری

 بعد از یائسگی چربی تجمع یافته در ران و لگن به بالاتر از کمر و شکم منتقل می‌شود، ممکن است فقدان احساس پری سینه‌ها، نازکی موها و چین و چروک پوست ایجاد شود. سطح استروژن کاهش می‌یابد ولی بدن به تولید مقادیر کم هورمون مردانه تستوسترون ادامه می‌دهد در نتیجه ممکن است موی ضخیم روی چانه، لب فوقانی، سینه و شکم رشد کند.

مدیریت دوران یائسگی

رایج ترین مصرف دارویی در دوران یائسگی HRT (هورمون درمانی) است که امروزه معمولاً شامل ترکیبی از هورمون استروژن و پروژسترون می‌باشد. این روش درمانی می‌تواند در کاهش میزان گرگرفتگی، تعریق شبانه و پوکی استخوان موثر باشد، ولی در برخی از موارد خطر ابتلا به تومورهای سرطانی را افزایش می‌دهد. بنابراین مصرف این داروها حتماً بایستی تحت نظر پزشک و با انجام آزمایشات دوره‌ای صورت بگیرد. داروهای دیگری مانند ویتاگنوس و … نیز کاربرد دارند.

 انجام آزمایشات دوره‌ای شامل سونوگرافی – ماموگرافی … تحت نظر پزشک اصلاح شیوهٔ زندگی ورزش، کنترل وزن، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و پیشگیری از انزوا، رعایت توصیه‌های تغذیه‌ای و داشتن رژیم غذایی مناسب را شامل می‌شود. که در این میان مساله تغذیه از اهمیتی خاص برخوردار است.

توصیه‌های تغذیه‌ای:

ترکیبات موجود در سویا و مکمل‌های آن مشابه هورمون استروژن عمل کرده و می‌توانند به کاهش عوارض یائسگی خصوصاً پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی کمک کنند. بر خلاف داروهای هورمونی چنانچه سویا و مکمل‌های آن به درستی مصرف شوند، خطرات هورمون درمانی را به همراه نخواهند داشت. سویا دارای مواد مغذی با ارزشی مانند پروتئین است. هنگامی که سویا به همراه برنج مصرف می‌شود، پروتئین آن با پروتئین فراورده‌های حیوانی برابری می‌کند.

به دلیل افزایش نیاز به کلسیم در این دوران مصرف کافی شیر ولبنیات در رژیم غذایی روزانه توصیه می‌شود.

ویتامین دی برای جذب کلسیم ضروری است. این ویتامین از طریق منابع غذایی و هم از طریق تابش نور خورشید به پوست ساخته می‌شود. چنانچه فردی روزانه حدود۲۰ دقیقه در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، جهت تولید ویتامین کفایت می‌کند.

ورزش منظم یکی از عوامل مهم برای افزایش جذب کلسیم و افزایش تراکم استخوان‌ها است.

نوشابه‌های گازدار (حتی انواع رژیمی) از جذب کلسیم غذا جلوگیری می‌کنند. پس بهتر است تا حد امکان از نوشابه‌های گازدار محدود شوند.

استعمال دخانیات و مصرف الکل برای همه افراد، درهرسنی و هر شرایطی ضرر دارد. از جمله عوارض استفاده از این مواد، تشدید پوکی استخوان است. بنابراین بایستی ازمصرف آنها خودداری گردد.

غذاهای دریایی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که می‌توانند به سلامتی قلب و عروق کمک کنند. مصرف ماهی حداقل ۲ بار در هفته می‌تواند بسیار سودمند باشد.

نبرد با یائسگی، با مصرف میوه و سبزی

کاهش و قطع هورمون های جنسی عوارضی را در زنان ایجاد می کنند که در افراد گوناگون ممکن است به صورت های متفاوتی ظاهر شود. با این حال بعضی از علایم و نشانه ها مانند گرگرفتگی تقریبا در بیشتر افراد وجود دارد. تغذیه مناسب و رعایت برخی از نکات تغذیه ای قادر است در کاهش و یا رفع این علایم به بانوان کمک کند…

چنانچه بارها پیش از این گفته شده است داشتن رژیم غذایی متعادل در تمام طول زندگی کلید طلایی حفظ سلامت در این دوره هم به شمار می آید. توصیه های کلی مصرف بیشتر سبزی و میوه که برخی از آنها با داشتن هورمون های مشابه گیاهی کمک می کنند، خودداری از مصرف زیاد غذاهای چرب و شیرین، استفاده متناسب از آب که به خصوص تاثیر آن در کاهش علایم گرگرفتگی دیده شده و فعالیت مناسب بدنی، چنانچه از سال های جوانی به عنوان روش زندگی برگزیده شده و استمرار داشته باشد به پیشگیری بسیاری از مشکلات ناشی از افزایش سن از جمله عوارض یائسگی کمک می کند.

● احتمال افزایش وزن

با وقوع تغییرات هورمونی و کاهش سوخت و ساز بدن امکان ذخیره چربی در بدن زنان بالای ۵۰ سالگی اضافه می شود. اگر به وجود استرس های پدید آمده به دلیل این تغییرات توجه کنیم، می بینیم که بسیاری از خانم ها برای رفع استرس به پرخوری تمایل پیدا می کنند. جمع شدن این دو عامل زمینه ابتلا به افزایش وزن و دچار شدن به چاقی را فراهم می کند. اگر مصرف مواد شیرین زیاد باشد، قند خون ناگهان به حد بالایی می رسد و این حالت، موجب ترشح مقدار زیادی هورمون انسولین می شود. انسولین اضافی، تبدیل کالری به چربی را سرعت می بخشد. در ضمن انسولین، ترشح آنزیمی که جذب چربی از جریان خون به سلول های بدن را افزایش می دهد، تحریک می کند. به طور معمول ۲۱درصد قند مصرفی از نوشابه های گازدار به دست می آید، ۱۸درصد از انواع شیرینی ، ۱۳درصد از کیک، دسرها و بیسکوییت ها، ۱۰درصد از بستنی و پودینگ، ۶درصد از نان و ۵درصد از مواد مصرفی در صبحانه به دست می آید.

البته این ارقام تقریبی است و ممکن است با توجه به الگوی تغذیه ای افراد گوناگون با هم تفاوت داشته باشد. بسیاری از خانم ها بزرگ ترین وعده غذایی خود را در انتهای روز یعنی شام مصرف می کنند و بسیاری از زنان در طول روز که بدن به سوخت بیشتری احتیاج دارد، کمتر غذا می خورند، یعنی صبحانه و ناهار آنها مختصر است. اگر شام مفصل باشد بدن تمام کالری به دست آمده را ذخیره می کند زیرا طی خواب نیاز به کالری بسیار کم است. در ضمن افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم آنها در هر وعده بسیار مفید است زیرا افرادی که این رویه را دارند در انتهای روز کالری و چربی کمتری مصرف می کنند. تحقیقات نشان داده است که با افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم آنها در هر وعده، کالری بیشتری سوزانده می شود و وزن بدن کنترل می شود. در چنین رویه ای، کاهش گلوکز خون اتفاق نمی افتد و کار معده نیز راحت تر می شود. اضافه وزن و چاقی چنانچه می دانید زمینه ساز ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن است.

● ابتلا به پوکی استخوان

به علت تغییرات گفته شده تغییراتی در میزان جذب کلسیم به وجود می آید. اگر خانمی از پیش تراکم استخوانی کمی داشته باشد درصد خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش پیدا می کند. به همین دلیل توجه به مصرف بیشتر منابع کلسیم توصیه می شود. مقدار مورد نیاز روزانه کلسیم در این سنین ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰میلی گرم است که باید از منابع غذایی تامین شود. بهترین منبع کلسیم، شیر است که بهتر است کم چرب یا بدون چربی باشد. کلم بروکلی، سبزی های برگ سبز و حبوبات هم حاوی کلسیم هستند.. یک فنجان ماست حاوی ۳۴۵میلی گرم کلسیم است.

● ویتامین D

عامل اصلی دیگری است که به پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان کمک می کند. در طی سالیان اخیر، مقدار ویتامین D در رژیم غذایی افراد کاهش پیدا کرده و شاید به همین دلیل هم باشد که میزان شکستگی های استخوان طی این مدت در جامعه افزایش پیدا کرده است زیرا وجود ویتامین D برای جذب کلسیم در بدن بسیار ضروری است. ماهی های چرب حاوی مقادیر فراوانی از ویتامین D هستند. تحقیقات به عمل آمده نشان داده است که مصرف دو وعده غذایی ماهی چرب در طی یک هفته می تواند موجب کاهش خطر بروز شکستگی های استخوان تا ۲۰ درصد شود. ویتامین D به صورت قرص نیز در دسترس است البته توجه داشته باشید که در مصرف قرص های ویتامین D زیاده روی نکنید زیرا مصرف بیش از حد آن موجب افزایش خطر ایجاد سنگ های کلیوی می شود.

● آب، مفیدترین نوشیدنی

نه تنها در این سنین بلکه در تمام زندگی آب بهترین انتخاب برای رفع تشنگی است. در این دوره به خصوص مصرف حداقل هشت لیوان آب در روز لازم است. مصرف آب موجب می شود عملکرد کلیه ها در این دوران مطلوب باشد در حالی که نوشیدنی های حاوی کافئین (مانند قهوه) موجب دفع بیش از حد آب می شود و بدن را کم آب می کند. به علاوه کافئین به دلیل اثر محرکی که بر بدن دارد به افزایش استرس در این دوره منجر می شود. بعضی از این نوشیدنی ها مقدار کلسیم به دست آمده از موادغذایی را کم می کنند و بعضی دیگر دفع کلسیم از کلیه ها را بیشتر می کنند. بهتر است به جای قهوه و نوشابه گازدار، در صورت امکان آب میوه طبیعی و نه صنعتی استفاده شود.به این ترتیب می توانید از دریافت سایر مواد مغذی نیز برخوردار شوید. آب پرتقال حاوی ویتامین C و اسیدفولیک است.

● نقش خاص حبوبات به خصوص سویا

حبوبات فواید تغذیه ای بی شماری دارند و برای حفظ سلامت بدن ضروری هستندو موجب کندی جذب گلوکز در جریان خون می شوند و اشتهای شما را کنترل می کنند. این مواد غذایی سرشار از فیبر هستند و فیتواستروژن هم دارند. در ضمن منبع خوبی از ویتامین ها و املاحی مانند کلسیم، اسیدفولیک و ویتامین B۶ هستند. یادتان باشد حبوبات منبع خوبی از پروتئین هستند. سویا موجب تسکین گرگرفتگی می شود و با کاهش کلسترول بد خون، از قلب و عروق محافظت می کند. بهتر است در دو وعده غذایی خود، سویا مصرف کنید. چهار تا شش هفته طول می کشد تا سویا اثر خود را روی گرگرفتگی نشان دهد. مناسب است گاهی از سویا به جای گوشت استفاده کنید و اگر از طعم آن خوشتان نمی آید، آن را با ادویه مخلوط کنید.

● توجه به روغن مصرفی

استفاده از روغن های حاوی اسیدهای چرب امگا نقش مهمی در حفظ سلامت این دوران دارد. اسیدهای چرب امگا در ماهی، روغن زیتون و روغن های گیاهی یافت می شود.چربی های بد شامل چربی های اشباع و اسیدهای چرب ترانس است که در روغن های جامد و حیوانی، چیپس، انواع غذاهای آماده و شیرینی های گوناگون یافت می شود. بنابراین تا می توانید در این دوران زیتون، روغن زیتون و ماهی مصرف کنید.

دوران یائسگی و افزایش نیاز زنان به ویتامین B2 و B12

نیاز زنان در دوران یائسگی به ویتامین‌های گروه B به خصوص B2 و B12 و ویتامین A افزایش پیدا می‌کند.

نیاز زنان به ریزمغذی آهن در دوران یائسگی کاهش پیدا می‌کند و نیازی به مصرف آهن اضافه در دوران یائسگی وجود ندارد. زنان در دوران یائسگی در حجم کم غذا مصرف کنند

 زنان به تغذیه خود در دوران یائسگی باید توجه داشته باشند همچنین در این دوران غذا را در حجم کم مصرف کنند و در هر وعده غذایی از موادغذایی با ارزش استفاده کنند.

مصرف ویتامین‌های گروه B به خصوص B2 و B12 و ویتامین A در این دوران باید افزایش پیدا ‌کند و مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها برای زنان یائسه در این دوران ضرورت پیدا می‌کند.

 تغذیه در دوران قبل از سالمندی از اهمیت زیادی برخوردار است، در دوران سالمندی به دلیل مشکلات دندان‌ها و دستگاه گوارش زنان سالمند تمایلی به مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها ندارند به همین دلیل باید در دوران قبل از یائسگی به مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها توجه داشت.

آب یکی از نیازهای ضروری افراد در دوران سالمندی است و به همین دلیل زنان در این دوران روزانه به مصرف ۱،۵ لیتر آب نیاز دارند.

برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…