نوار قلب جنین در هفته های اخر بارداری/ تفسیر نوار قلب جنین

مانیتورینگ قلب جنین یا نوار قلب جنین چیست؟

مانیتور قلب جنین در طول بارداری و زایمان انجام می شود. به این ترتیب ضربان قلب فرزند شما دنبال می شود. این روند در طول انقباضات رحمی نیز انجام می شود. مانیتور ضربان قلب جنین راه خوبی است که نشان می دهد فرزند شما در شرایط خوبی قرار دارد و یا این که می تواند خبر از وجود مشکلاتی بدهد.

دو نوع مانیتورینگ قلب جنین می تواند انجام شود: بیرونی و داخلی

مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی:
در زمان های مختلف در دوران بارداری مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی انجام می شود. برخی اوقات در حین وضع حمل نیز مانیتورینگ بیرونی انجام می شود.

مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی با شنیدن صدای ضربان قلب جنین با استفاده از گوشی طبی مخصوص، همراه است. در اغلب موارد از دو دستگاه فلت (سنسور) استفاده می شود. آن ها به صورت کمربندی الاستیک روی شکم مادر قرار می گیرد. یک سنسور از امواج صوتی منعکس شده (اولتراسوند) استفاده می کند تا ضربان قلب جنین را دنبال کند. سنسور دیگری طول مدت انقباضات مادر را اندازه گیری می کند. سنسورها به ماشینی متصل است که جزئیات را ثبت می کند. ضربان قلب فرزند می تواند شنیده شده و روی نمودار ثبت شود. تعداد و طول مدت انقباضات مادر نیز روی نمودار قرار می گیرد.

مانیتورینگ قلب جنین بیرونی برای تست بدون استرس استفاده می شود. این تست ضربان قلب جنین را در حین حرکت یا عدم حرکت ثبت می کند. تست بدون استرس می تواند با انجام سونوگرافی جنین همراه شود تا به این ترتیب مایع آمنیوتیک نیز بررسی شود.

مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی هم چنین برای تست استرس انقباضی نیز انجام می شود. در این تست تغییرات ضربان قلب جنین در حین انقباضات مادر ثبت می شود. اگر فرزند شما در طول تست بدون استرس به اندازه کافی حرکت نکند در آن صورت برای بررسی وضعیت سلامتی او ممکن است تست استرس انجام شود. با استفاده از این تست پیش بینی می شود آیا فرزند شما می تواند استرس زایمان واژینال را پشت سر گذارد.

برخی اوقات مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی می تواند با کنترل از راه دور انجام شود. به این روش تله متری گفته می شود. شنیدن صدای قلب جنین با کنترل از راه دور به شما امکان می دهد بدون متصل شدن به دستگاه، ضربان قلب جنین مانیتور شود. در برخی بیمارستان ها سنسورها می توانند جزئیاتی را در مور ضربان قلب جنین و انقباضات مادر به مانیتور ریموت برسانند. این مانیتور عموما در ایستگاه پرستاری قرار دارد. با استفاده از مانیتور ریموت به شما این امکان داده می شود آزادانه به اطراف راه بروید.

مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی:
مانیتورینگ داخلی در طول زایمان انجام می شود. مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی زمانی انجام می شود که دهانه رحم حداقل به اندازه دو سانتی متر متسع شده باشد. هم چنین کیسه آمنیوتیک شما باید پاره شود. بعد از این که این نوع مانیتورینگ آغاز شد، تا زایمان ادامه پیدا می کند.

برای مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی یک سنسور روی ران شما بسته می شود. سیمی نازک به نام الکترود به واسطه سرویکس وارد رحم شما می شود و سپس به جمجمه فرزند شما متصل می گردد. ضربان قلب می تواند شنیده شده و روی نمودار ثبت شود.

تیوب کوچکی که انقباضات را اندازه گیری می کند می تواند روی رحم شما در کنار فرزندتان قرار گیرد. قدرت و زمان انقباضات اغلب روی نمودار ثبت می شود.

مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی بسیار دقیق تر از مانیتورینگ بیرونی است و با دقت بیشتری ضربان قلب فرزند شما و انقباضات را دنبال می کند.

هدف از انجام مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی یا شنیدن صدای قلب جنین چیست؟
ضربان قلب جنین شما دنبال می شود
نحوه انقباضات و طول مدت آن ها اندازه گیری می شود
احتمال زایمان زودرس مشخص می شود
وضعیت سلامت جنین بررسی می شود. مانیتورینگ بیرونی در طول انجام تست بدون استرس ضربان قلب جنین را در حین استراحت و حرکت بررسی می کند. اگر جنین در طول این تست حرکت نکند به انجام تست های بیشتری نیاز خواهد بود.
جفت بررسی می شود تا این اطمینان حاصل شود جنین از اکسیژن کافی برخوردار است. اگر تست استرس نشان دهد جنین اکسیژن کافی دریافت نمی کند پزشک در مورد روش مطمئن و بی خطر زایمان تصمیم می گیرد. اگر تست نشان دهد که جنین در خطر است پزشک ممکن است زایمان را زودتر از موعد القا کند. یا این که ممکن است پزشک در مورد انجام سزارین با شما صحبت کند.
اگر جنین به طور نرمال رشد نکرده باشد سلامت او مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در صورتی که شما به دیابت یا فشار خون بالا مبتلا باشید و یا در هفته های ۴۱ بارداری قرار داشته باشید، مانیتورینگ قلب جنین انجام خواهد شد.

هدف از انجام مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی چیست؟
با استفاده از این روش مشخص می شود آیا استرس زایمان فرزند را در خطر قرار خواهد داد یا خیر، هم چنین قدرت و طول مدت انقباضات شما اندازه گیری می شود.

برای انجام مانیتورینگ قلب جنین یا شنیدن صدای قلب جنین چه آمادگی های قبلی لازم است؟
قبل از انجام تست بدون استرس از شما خواسته می شود تا وعده غذایی سبکی میل کنید. هنگامی که غذا هضم شد سبب می شود جنین حرکت بیشتری کند.
اگر سیگار می کشید از شما خواسته می شود که به مدت دو ساعت قبل از انجام مانیتورینگ بیرونی سیگار نکشید. سیگار کشیدن سبب می شود فعالیت جنین کم شود.

روش انجام مانیتورینگ قلب جنین یا شنیدن صدای ضربان قلب جنین چگونه است؟
مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی هر زمان بعد از هفته بیستم بارداری انجام می شود. مانیتورنیگ داخلی تنها در زمان زایمان و پاره شدن کیسه آمنیوتیک انجام می شود. در صورت نیاز و در صورتی که کیسه پاره نشد پزشک ممکن است کیسه را پاره کرده و تست را آغاز کند.

برخی اوقات هر دو نوع مانیتورینگ قلب جنین همزمان انجام می شود. ضربان قلب جنین با سنسور داخلی چک شده و انقباضات شما نیز با سنسور بیرونی چک می شود.

نحوه انجام مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی:

برای انجام مانیتورینگ قلب جنین به صورت بیرونی، شما روی کمر و یا پهلو دراز می کشید. دو کمربند همراه با سنسور پیرامون شکم شما قرار خواهد گرفت. برای تماس بهتر سنسورها با پوست ممکن است از ژل استفاده شود. سنسورها با استفاده از سیم به دستگاه ثبت متصل هستند. این دستگاه ضربان قلب جنین و طول مدت انقباضات شما را نشان می دهد.

برای انجام تست بدون استرس از شما خواسته می شود تا هر زمان که فرزندتان حرکت می کند و یا انقباضی دارید دکمه ای را روی دستگاه فشار دهید. ضربان قلب جنین ثبت می شود. سپس با ثبت حرکات و انقباضات شما مقایسه می شود. این تست معمولا کمتر از ۳۰ دقیقه به طول می انجامد.

نحوه انجام مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی:

برای مانیتورینگ داخلی شما معمولا به پشت یا پهلو دراز می کشید. سیمی نازک به نام الکترود به واسطه دهانه رحم وارد بدن شده و روی جمجمه جنین متصل می شود. لوله ای کوچک نیز در رحم شما قرار داده می شود. این لوله به دستگاهی متصل می شود که انقباضات شما را مانیتور می کند.

کمربندی روی قسمت بالایی پای شما قرار می گیرد تا مانیتور را در محل نگاه دارد. الکترود و لوله با استفاده از سیم به دستگاه ثبت متصل می شوند. به این ترتیب ضربان قلب جنین و قدرت و طول مدت انقباضات شما ثبت می شود.

در حین انجام مانیتور قلب جنین چه احساسی خواهید داشت؟
دراز کشیدن به روی کمر و یا پهلو در حین داشتن انقباض ممکن است احساس خوبی در شما ایجاد نکند. کمربندهایی که مانیتور را نگاه می دارند ممکن است احساس تنگنا در شما ایجاد کنند.
شما می توانید در طول مانیتورینگ داخلی در مقایسه با مانیتورینگ بیرونی موقعیت خود را تغییر داده و به اطراف حرکت بیشتری داشته باشید.
وقتی مانیتورینگ داخلی وارد رحم شما می شود ممکن است احساس خوبی در شما ایجاد نکند.

خطرات و عوارض مانیتور قلب جنین چیست؟
مانیتورینگ الکترونیکی قلب جنین با افزایش ریسک سزارین و یا استفاده از خلا در طول زایمان همراه است.
مانیتورینگ داخلی قلب جنین ریسک عفونت را برای فرزند به دنبال دارد.
نتایج مانیتور قلب جنین یا شنیدن ضربان قلب جنین:
مانیتورینگ قلب جنین در طول بارداری، وضع حمل و زایمان انجام می شود. این تکنیک کمک می کند تا ضربان قلب جنین دنبال شود هم چنین دوره انقباضات مادر نیز بررسی شود. نتایج معمولا بعد از انجام تست آماده است.

نتیجه نرمال در مانیتور قلب جنین:

ضربان قلب جنین بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه باشد.
ضربان قلب جنین در حین حرکت و در زمان انقباض رحم افزایش یابد.
ضربان قلب جنین در طول انقباض افت کند اما بعد از پایان انقباض سریعا به حالت نرمال خود بازگردد.
انقباضات رحمی در طول وضع حمل قوی و منظم باشد.

نتایج غیر نرمال در مانیتور قلب جنین:

ضربان قلب جنین کمتر از ۱۱۰ ضربه در دقیقه باشد.
ضربان قلب جنین بیش از ۱۶۰ ضربه در دقیقه باشد.
در طول تست بدون استرس ضربان قلب جنین تا ۱۵ ضربه در دقیقه افزایش نیافته و یا بعد از حرکت جنین به زیر مقدار پایه برسد.
انقباضات رحمی در طول وضع حمل ضعیف و نا منظم باشد.
در صورت وجود موارد زیر نتایج تست مانیتور قلب جنین می تواند کمک کننده نباشد:
در صورت مصرف سیگار یا مشتقات تنباکو
مصرف زیاد کافئین (برای مثال نوشیدن چندین فنجان قهوه سنگین)
وجود صداهای اضافی در معده شما و یا ناشی از ضربان قلب شما
خواب بودن جنین در طول انجام تست بدون استرس
حرکت زیاد جنین در طول تست
بارداری چند قلو
داشتن اضافه وزن
سه مورد اخیر سبب می شود دستگاه مانیتور بیرونی به درستی در محل قرار نگیرد.

مانیتورینگ قلب جنین نمی تواند وجود هر نوع مشکلی اعم از نقص در نوزاد را مشخص کند. نتیجه نرمال سلامت فرزند شما را گارانتی نمی کند. در بارداری های پر خطر مانیتورینگ مستمر در حین وضع حمل می تواند مفید باشد. در مورد بارداری های کم خطر نیز مانیتورینگ لحظه به لحظه در طول وضع حمل می تواند مفید باشد.

اگر به نظر برسد فرزند مشکلی دارد با استفاده از عروق خونی موجود روی جمجمه نمونه ای از خون جنین گرفته می شود. این نمونه خون می تواند به پزشک کمک کند تا بررسی کند آیا جنین از اکسیژن کافی برخوردار است یا خیر.

اگر قبل از تست بدون استرس شما آبمیوه بنوشید یا غذایی میل کنید فرزندتان ممکن است حرکت بیشتری داشته باشد. این نکته سبب می شود نتایج تست مفید تر باشد.