خیار حاوی مقدار فیبر بالایی است و بنابراین برای کاهش کلسترول خون، بر طرف کردن یبوست و تصفیه خون نافع است.
این گیاه با دارا بودن درصد بالایی آب، عطش را بر طرف می‌کند و ادرار آور مناسبی است، همچنین برای مبتلایان به نقرس مناسب است. بیماران دیابتی نیز می‌توانند از خیار به همراه پنیر و گردو و یا به تنهایی در میان وعده‌های غذایی خود بهره‌مند شوند با توجه به متون قدیمی، عصاره برگ‌های له شده خیار، تهوع را برطرف می‌کند، بنابراین در مسمومیت‌ها و اختلالات دستگاه جهاز هاضمه مصرف می‌شود.
خیار از دسته گیاهانی است که در فرآیند هورمونی اثر کرده و مواد سرطان‌زا را خنثی می‌کند. یعنی توانایی تکثیر سلول‌های سرطانی را کاهش داده و از تشکیل تومور جدید جلوگیری می‌کند. همچنین در برخی از متون به خیار ترشی‌هایی که از خیارهای ریز جوان تهیه شده، اشاره کرده‌اند و خواص رقیق کردن خون، ضد انعقاد و ضد التهاب بودن را برای آن به دلیل دارا بودن املاح سالیسیلات برشمرده‌اند.
خیار برای صفراوی مزاجان و مبتلایان به ضعف اعصاب نیز مفید است. این گیاه کالری بسیار پائینی دارد، بنابراین می‌تواند به عنوان یکی از مواد غذایی اصلی در رژیم غذایی افرادی که تمایل به کاهش وزن دارند وارد شود.
در واقع این گیاه از دیرباز به عنوان مرطوب کننده پوست مورد استفاده قرار می‌گرفته است تا جایی که اکثر افراد برای رفع خستگی چشم‌ها یا بر طرف کردن چروک صورت از خیارهای ورقه شده استفاده می‌کنند. همچنین از آب خیار (بدون نمک) برای تعدیل پوست‌های چرب استفاده می‌کنند. برای رفع خارش پوست نیز می‌توان گوشت خیار را کوبیده و مثل ماسک روی پوست صورت قرار داد که با تکرار این کار می‌توان به نتایج مطلوبی دست یافت. البته افرادی که ناراحتی معده دارند (زخم‌های گوارشی)، نباید در مصرف خیار زیاده‌روی کنند. زیرا ممکن است باعث اختلال در دستگاه گوارش آنها شود.
در رابطه با اکثر میوه‌ها تأکید بر مصرف آنها با پوست است اما با وجود مقدار زیاد املاح و ویتامین در پوست خیار، به دلیل تماس آن با خاک در پروسه رشد، توصیه‌های بهداشتی بر آن است که حتماً پوست خیار گرفته شود.
خیار نفاخ است و بهتر است همراه گیاهان معطری مثل نعناع و آویشن مصرف شود. همچنین خیار رنده شده و مقداری آب لیمو تازه، گزینه مناسبی برای میان وعده عصر افرادی که از بالا بودن فشار خون و کلسترول رنج می‌برند، خواهد بود.
در فصول گرم سال نیز از مخلوط ماست، خیار، ریحان تازه، کشمش و آب، خوراکی خوش طعمی به دست می‌آید که از گرمازدگی جلوگیری می‌کند.
