نشانه های سردردهای میگرنی در کودکان/ آیا میگرن شکمی کودکان درمانی دارد؟!

برای کودکان سردرد میگرنی می‌تواند تا حدی جدی باشد که بر روند آموزش و بازده تحصیلی و حتی روابط با دوستانشان هم تاثیر بگذارد.

در صورتی که فرزندتان به داشتن علائم میگرن مشکوک است راهکارهای موثری برای رهایی از این عارضه وجود دارد. حدود ۱۰ درصد کودکان پنج تا ۱۵ سال از میگرن رنج می‌برند.

پیش از بلوغ احتمال ابتلای دختران و پسران به میگرن تقریبا برابر است اما پس از آن، احتمال بروز میگرن در دختران به دلیل افزایش هورمون استروژن بیشتر می‌شود بعلاوه گاهی ابتلا به میگرن در نوزادان ۱۸ ماهه هم مشاهده می‌شود هرچند تشخیص آن در نوزادان مشکل است اما سابقه خانوادگی می‌تواند در تشخیص به موقع آن موثر باشد.

علاوه بر این شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در صورتی که نوزاد به عارضه کولیک یا «قولنج نوزادی» دچار باشد، احتمال بیشتری دارد با بالا رفتن سن به میگرن مبتلا شود و در حقیقت علائم کولیک در کودکی از نشانه‌های اولیه میگرن به حساب می‌آید.

قولنج نوزادی به گریه‌های بی‌وقفه بیش از سه ساعت در روز که بیش از سه روز در هفته رخ دهد و حداقل سه هفته تدام یابد در نوزادان دو هفته تا چهارماهه‌ای که جز این سالم به نظر می‌رسند، گفته می‌شود.

اگرچه ارتباط ژنتیکی جدی در بروز میگرن وجود دارد فاکتورهای زیست محیطی همچون حذف وعده غذایی یا تغییر الگوهای خواب می‌تواند عامل ایجاد این عارضه باشد.

سردردهای میگرنی برخلاف سردردهای تنشی که از وضعیت خفیف به متوسط شدت پیدا می‌کنند شدت آنها ابتدا متوسط است و کم کم شدید می‌شود. علاوه بر این علائم میگرن در کودکان از افراد بزرگسال متفاوت است.

کودکان مبتلا به میگرن اغلب از علائمی چون حساسیت به نور و صدا، حالت گیجی، حالت تهوع، استفراغ و تعریق شکایت می‌کنند. همچنین تقریبا ۱۰ تا ۲۵ درصد نیز با علائم دیگری از قبیل تاری دید و ظاهر شدن لکه‌های رنگی مقابل چشم‌ها پیش از شروع سردرد مواجه می‌شوند.

برخی از کودکان در سنین مدرسه بدون آنکه قبلا سردرد را تجربه کرده باشند دچار میگرن می شوند. این سندرم که استفراغ حلقوی نام دارد موجب می‌شود طی چند ساعت کوتاه فرد دچار استفراغ شود و اغلب بستری شدن کودک را به دنبال دارد.

همچنین در تعدادی دیگر از کودکان این عارضه تشخیص داده نمی‌شود زیرا به «میگرن شکمی» مبتلا هستند و این عارضه با درد شکم و بدون تب و سردرد همراه است.

 میگرن هم چیزی نیست جز سردردهای تکرار شونده. در این سردردها اغلب یک عامل محرک مثل خستگی، فعالیت بیش از حد بدنی، کمبود خواب، استرس و یا حتی خوردن برخی مواد غذایی وجود دارد به طوری که هر فردی نسبت به یکی از این عوامل حساس است و وقتی در آن شرایط قرار می‌گیرد دچار سردرد می‌شود. خاصیتی که سردرد میگرنی را از سایر سردردها جدا می‌کند این است که این سردرد اغلب یک‌طرفه بوده و کودک در سر خود احساس ضربانی می‌کند. علا‌وه بر این برخی علایم مثل سرگیجه، دل‌درد، تهوع و استفراغ، دیدن جرقه‌های نورانی و یا حساسیت به نور و بو هم ممکن است وجود داشته باشند.

در اغلب موارد، میگرن چیزی در حدود نیم تا ۶ ساعت ممکن است طول بکشد ولی گاهی دوره آن طولانی شده و تا ۲ روز هم ادامه می‌یابد. البته میگرن در بچه‌ها همیشه هم به این شدت نیست و تمام علایم فوق را ندارد بلکه کودک ممکن است، فقط احساس کسالت کند و سروصدا، نور ویا بو باعث بدتر شدن حالش شوند. در این حالت اگر کودک را مجبور کنیم که به فعالیت‌هایش ادامه دهد، و مثلا حتما تکالیفش را انجام دهد و مدرسه برود، ممکن است تهوع و استفراغ برای او ایجاد شود و در مرحله بعد در صورت عدم استراحت، سردرد یک‌طرفه ضربان‌دار شروع خواهد شد.

متاسفانه در بچه‌های خیلی کوچک، چون قادر به توصیف ناراحتی‌شان نیستند.

میگرن هم تشخیص داده نمی‌شود ولی گاهی بی‌قراری، ناآرامی و رنگ‌پریدگی قابل توجه آنها می‌تواند کمک کننده باشد. برخی از بچه‌ها هم دچار یک سرگیجه گذرای ناگهانی می‌شوند که باعث استرس کودک شده و تعادل او را به هم زده و گاهی در راه رفتن او هم اختلال ایجاد می‌کند، که این علامت اغلب تا سن ۵ سالگی از بین می‌رود. بعد از این زمان ممکن است کودک با تهوع‌های دوره‌ای دچار میگرن شود که این تهوع‌ها حتی ممکن است با سردرد هم دنبال نشوند و وقتی کودک به سنین نوجوانی می‌رسد، بهبود پیدا می‌کند و کم‌کم سردرد کودک از دوره نوجوانی به بعد الگوی میگرن توصیف شده را پیدا می‌کند که شبیه میگرن بزرگسالی است.

● با سردرد بچه‌ها چه کنیم؟

وقتی کودک شما با فواصل طولانی و گاهی اوقات دچار سردرد می‌شود، نباید خیلی نگران باشید و مطمئن باشید که با استراحت کردن برطرف خواهد شد. ولی اگر کودک به طور ناگهانی مبتلا به سردرد شدیدی می‌شود که با استراحت بهبود نمی‌یابد و یا دفعات تکرار این سردردها بیشتر از ۱بار در ماه است، بهتر است که حتما به پزشک مراجعه کنید.

علاوه بر این در صورتی‌‌که هر یک از موارد ذیل را در کودکتان دیدید هم نباید سردرد را پشت گوش بیندازید:

▪ سردردی که هنگام بیدار شدن از خواب کودک را گرفتار می‌کند.

▪ سردردهایی که با تشنج همراه می‌شوند.

▪ در صورتی‌که همراه سردرد کاهش سطح هوشیاری هم در کودک وجود داشته باشد.

▪ سردرد به همراه تب بالا.

▪ سردرد به همراه تغییر در بینایی.

▪ سردرد شدید متعاقب ضربه به سر.

▪ سردرد شدیدی که باعث ‌شود کودک از خواب بیدار شود

ابتلای کودک به سردرد میگرنی مانع از آن می‌شود تا عملکرد خوبی در مدرسه و روند یادگیری داشته باشد. همچنین بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکان مبتلا به میگرن دچار اضطراب و تشویش هستند.

برای پیشگیری و درمان سردردهای میگرنی راه‌حل‌های موثر و نه چندان پیچیده‌ای همچون ؛

مشورت با یک متخصص، داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش، رفع کمبودهای ریزمغذی‌ها، داشتن الگوی خواب مناسب و خواب کافی و همچنین مدیریت استرس پیشنهاد می‌شود.

میگرن شکم چیست؟
میگرن شکم به تکرر درد شکم بدون علت شناخته‌شده گفته می شود. اگرچه واژه میگرن معمولاً برای نوعی از سردرد به کار می رود، اما به نوعی از درد مزمن و مکرر معده نیز میگرن اطلاق می شود. اگرچه این بیماری در بزرگسالان نیز بروز می کند اما در کودکان بیشتر دیده می شود. میگرن شکم ،بیشتر در کودکانی که میگرن سردارند دیده می‌شود.
میگرن شکم تنها به شکم درد گفته نمی‌شود بلکه نوعی سندروم است یعنی علایم متعددی باهم آشکار می شود . علت وقوع میگرن شکم مشخص نیست. تصور می‌شود که ارتباطی بین اثر متقابل برخی هورمون‌ها و مواد شیمیایی طبیعی بدن باشد. اما هر مورد شکم‌درد مکرر میگرن شکم به حساب نمی آید. محققان معتقدند که میگرن شکم حدود ۹ تا ۱۵ درصد از کودکان و نوجوانان را دربرمی گیرد.اگر چه میگرن شکم با میگرن یا سردرد ارتباط نزدیکی دارد،اما به این معنا نیست که هر کودکی با میگرن شکم‌ در بزرگسالی دچار میگرن سر خواهد شد.میگرن شکم به‌عنوان نوع دیگری از این بیماری در فهرست میگرن قرار داده‌شده است و به‌طور مشخص سندروم میگرن دوره‌ای است که در برخی موارد قبل از شروع میگرن بزرگسالی به وجود می‌آید.

علل و علائم میگرن شکم:
علت میگرن شکم تقریباً ناشناخته است. اما با اختلال عملکرد دو هورمون سراتونین و هیستامین ارتباط دارد. اعتقاد بر این است که نوسانات در این دو ماده شیمیایی ممکن است دلیل میگرن باشد. همچنین به نظر می‌رسد که ارتباطی بین استرس و نگرانی وجود دارد که ممکن است به‌عنوان تحریک‌کننده این دو ماده عمل کند. اما توجه داشته باشید با وجود این که میگرن شکم می‌تواند یک تحریک‌کننده روانی داشته باشد، یک ناراحتی روانی به حساب نمی آید.
علایم اصلی میگرن شکم، درد شدید است که ناگهانی شروع می‌شود.این حمله چندین بار رخ می‌دهد و می‌تواند ساعت‌ها یا روزها با فرد بماند . این درد در تمامی شکم حس می‌شود، اما در وسط شکم بیشتر است.درد با خوابیدن کاسته می شود.

اغلب وقت ها میگرن شکم بدون درد و گاهی هم با سردرد خفیف همراه است.علایم شاخص دیگر حالت تهوع و استفراغ است. این علایم می‌تواند شدید باشد و تا زمانی که درد ادامه دارد با فرد باشد. دراستفراغ چرخه‌ای که نوع دیگری از سندروم کودکی است،به علت ترکیبی از شکم‌درد،حالت تهوع و استفراغ، فرد اشتهای خود را از دست می‌دهد.اما با رفع شدن شکم‌درد اشتها بر می‌گردد.علایم دیگری که در این دوران‌دیده می‌شود رنگ‌پریدگی است.

استرس:
در بیشتر موارد با قرار گرفتن در موقعیت های پراسترس،بزرگسالان دچار سردرد و کودکان دچار شکم‌درد می‌شوند.

مواد غذایی:
میگرن شکم با مصرف کردن برخی مواد غذایی نیز تحریک می‌شود به خصوص شکلات و غذاهای حاوی منو سدیم گلوتامیت . مواد شیمیایی دیگری مانند نیتریت‌ها که به‌عنوان نگهدارنده گوشت از آن استفاده می‌شود نیز ممکن است یک نوع محرک به حساب بیاید. البته تحریک کننده ها در افراد، متفاوت است. بنابراین، لازم است تمامی مواد غذایی را که کودک مصرف می‌کند، بنویسید تا مشکل و محرک مشخص شود.

درمان:
علت دقیق این بیماری مشخص نشده است. ازطرفی برخی داروها برای کودکان توصیه نمی‌شود. بنابراین بهترین کار پرهیز از مصرف مواد غذایی تحریک کننده و دوری از موقعیت های استرس زاست. استراحت و دلگرمی دادن به کودک نیز می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود.