مکمل “آهن در دوران بارداری”/ با چه داروهایی نباید “آهن” مصرف کرد؟

در دوران بارداری نیاز به آهن افزایش می‌یابد که می‌تواند به دلیل افزایش حجم خون مادر و نیاز جنین برای ساخت گلبول‌های قرمز خون باشد.

از آن‌جا که نیاز به آهن در طی ۴ماه اول حاملگی کم است، در طی این مدت تجویز قرص آهن ضرورتی ندارد. مصرف نکردن قرص آهن در طی سه ماهه‌ی اول حاملگی،از تهوع و استفراغ شدید که در این دوران شایع است، جلوگیری می کند، زیرا از عوارض مصرف آهن، تهوع و استفراغ است.

اکثر خانم‌ها در طی ۳ماهه‌ی اول بارداری دچار تهوع می شوند و اگر آهن را به‌صورت مکمل دریافت کنند، این حالت تشدید می‌شود.

مصرف آهن در موقع خواب یا در وسط غذا، احتمال بروز علائم سوء هاضمه را به حداقل می‌رساند.

البته یک نگرانی که وجود دارد، مربوط به خانم‌هایی است که ذخیره‌ی مناسبی از آهن دارند( نیاز به قرص آهن ندارند) و ممکن است مانند سایر خانم‌های باردار، مکمل آهن دریافت کنند. هم‌چنین ممکن است به علت درایفت زیاد آهن دچار سوزش معده، اسهال یا یبوست و گرفتگی عضلات شوند. البته مکانیسم دفاعی بدن در این موارد کمک می‌کند و در کسانی که به آهن اضافی نیاز ندارند، مقداری از آهن اضافی توسط روده‌ جذب نمی‌شود.

اگر خانم بارداری دچار یکی از عوارض دریافت زیاد آهن شود ممکن است، میزان آهن مصرفی وی بیش از ۳۰میلی‌گرم در روز باشد یا نیازی به دریافت مکمل آهن نداشته باشد.
برای خانم‌هایی که چند قلویی زایی دارند یا دچار کم‌خونی ناشی از فقر آهن هستند، مصرف روزانه‌ی بیش از ۳۰میلی‌گرم آهن ضروری می‌باشد و این مقدار در حدود ۱۰۰- ۶۰ میلی‌گرم توصیه شده است.

بعضی از داروها با عملکرد آهن در بدن تداخل دارند. تداخلات دارویی آهن در بدن به چند صورت دیده می شود:
* مصرف برخی داروها باعث بروز کمبود آهن در بدن می شوند. لذا باید هنگام مصرف این داروها، از آهن بیشتری(به صورت مکمل یا از طریق غذاهای غنی از آهن) استفاده کرد. این داروها عبارتند از:

آسپیرین (Aspirin)
بنازپریل (Benazepril)
کاپتوپریل (Captopril)
سایمیتدین (Cimetidine)
دی پیریدامول(Dipyridamole)
انالاپریل (Enalapril)
اتودولاک (Etodolac)
فاموتیدین (Famotidine)
هالوپریدول (Haloperidol)
هایوسایامین (Hyoscyamine)
ایبوپروفن (Ibuprofen)
لوترل (Lotrel)
هیدروکسید منیزیم (Magnesium Hydroxide)
مواکسیپریل (Moexipril)
نابومتون (Nabumetone)
ناپروکسن (Naproxen)
نئومایسین (Neomycin)
نیزاتیدین (Nizatidine)
اگزاپروزین(Oxaprozin)
کوئیناپریل (Quinapril)
رامیپریل (Ramipril)
رانیتیدین (Ranitidine)
بی کربنات سدیم (Sodium Bicarbonate)
استانوزولول (Stanozolol)

* برخی دیگر از داروها با مصرف قرص آهن(فروس سولفات) تداخل منفی ایجاد می کنند، یعنی یا این داروها موجب کاهش جذب قرص آهن می شوند و یا قرص آهن در جذب این داروها اختلال ایجاد می کند.
از این رو هنگامی که یکی از داروهای زیر برای شما تجویز شد، قبل از مصرف مکمل آهن، با داروساز یا پزشک معالج تان مشورت نمایید، زیرا مصرف مکمل آهن با این داروها ممکن است مشکلات ناخواسته ای را ایجاد نماید. این داروها عبارتند از:

کاربیدوپا (Carbidopa)
لوودوپا ((Levodopa
کلرهگزیدین (Chlorhexidine)
سیپروفلوکسازین (Ciprofloxacin)
دفروگزامین ((Deferoxamine
دوکسی سایکلین(Doxycycline)
جمی فلوکسازین((Gemifloxacin
لووفلوکسازین(Levofloxacin)
متیل دوپا (Methyldopa)
افلوکسازین(Ofloxacin)
پنی سیلامین(Penicillamine)
ریزدرونات(Risedronate)
سولفاسالازین(Sulfasalazine)
تتراسایکلین(Tetracycline)
وارفارین(Warfarin)

* برخی دیگر هر دو اثر فوق را با هم دارا هستند:
مانند مینوسایکلین((Minocycline
* در مورد برخی دیگر از داروها نیاز به توضیحات بیشتری است، مانند:
ایندومتاسین(Indomethacin):
مصرف همزمان این دارو با مکمل آهن ممکن است در برخی افراد، موجب زخم و سوزش معده شود. بنابراین بهتر است همراه با غذا مصرف شود.
قرص های ضد بارداری(Oral Contraceptives):
از آنجایی که این قرص ها میزان خونریزی زمان قاعدگی را کم می کنند، به ذخیره آهن در بدن کمک می کنند. بنابراین اگر قرص ضد بارداری می خورید، بهتر است قبل از مصرف مکمل آهن با یک پزشک مشورت نمایید و با انجام آزمایش مربوطه ببینید آیا به مکمل نیاز دارید یا خیر.
هورمون های تیروئیدی(Thyroid Hormones):
کمبود آهن موجب کاهش توانایی بدن برای ساخت هورمون های تیروئیدی می شود.
کاهش توانایی ساخت هورمون های تیروئیدی در رژیم های کم کالری نیز دیده می شود. از این رو برای افرادی که رژیم لاغری می گیرند، یک دوزی از مکمل آهن(۲۷ میلی گرم در روز) برای حفظ مقدار طبیعی هورمون های تیروئیدی در بدن تجویز می شود.