مهم ترین دلیل استفاده از هپارین در دوران بارداری پیشگیری از تشکیل ترمبوز و لخته است. این دارو برای افراد مستعد تشکیل لخته و ترومبوز تجویز می شود؛ یعنی افرادی که خود یا فامیل نزدیکشان سابقۀ تشکیل لخته دارند، افرادی که یا توارث ژن های ترومبوف ارثی دارند، افراد مبتلا به سندرم آنتی فسفولیپید اکتسابی و همچنین، افرادی که عوامل خطرزای ایجاد لخته (وزن بالا، سن بالا، چندقلویی، دیابت و…) دارند.
همچنین در موارد درمان ترومبوز وریدی عمقی و ترومبوآمبولی وریدی نیز مصرف هپارین از نوع معمولی و با وزن مولکولی پایین توصیه می شود.
هپارین از نوع معمولی و یا وزن مولکولی پایین از جفت عبور نمی کند. بنابراین برای جنین عارضه ای ندارد. از عوارض هپارین از نوع معمولی و به درجات کمتر، نوع وزن مولکولی پایین در مادر، می توان به خونریزی های سطحی و عمقی، استئوپروز و یا تعداد پایین پلاکت اشاره کرد.
چگونه آنوکساپارین یا سلکسان کار می کند؟
– لخته های خون به طور معمول فقط برای متوقف کردن خونریزی است که در نتیجه آسیب به بافت رخ داده است. فرآیند لخته شدن پیچیده است و زمانی شروع می شود که سلول های خون به نام پلاکت ها باهم ترکیب شوند و مواد شیمیایی را تولید کنند که پروسه انعقاد را فعال می کنند. بخش نهایی این فرایند شامل ماده ای است که ترومبین برای تولید پروتئینی به نام فیبرین فعال کرده است. فیبرین پلاکتها را به هم متصل می کند و یک لخته خون ایجاد می کند. این روش طبیعی بدن را ترمیم می کند.
– با این حال، گاهی اوقات، لخته شدن خون به صورت غیرطبیعی در داخل رگ های خونی اتفاق می افتد. این مسئله به عنوان ترومبوس شناخته شده است. این مسئله می تواند خطرناک باشد، زیرا لخته ممکن است در جریان خون ایجاد شده و باعث آمبولی شود. آمبولی ممکن است در نهایت به رگ های خونی وارد شود و بنابراین خون ورودی به یک عضو حیاتی مانند قلب، مغز و ریه ها ر مسدود می کند. این حالت به عنوان ترومبوآمبولی شناخته می شود.
– برخی افراد تمایل بیشتری برای لخته شدن خون در رگهای خونی دارند. این مسئله معمولا به دلیل اختلال در جریان خون در عروق خونی است. به عنوان مثال، در بیماری های عروق کرونر، رسوبات چربی (آترواسکلروز) بر روی دیواره های عروق کرونر می تواند جریان خون را مختل کند، گرایش پلاکت ها را به هم بزند و شروع به لخته شدن کند. هنگامی که یک لخته در یک عروق کرونر تشکیل شود، جریان خون را به قلب کاهش می دهد و باعث درد قفسه سینه می شود. همچنین می تواند منجر به حمله قلبی شود.
– جریان خون آهسته در پا و رگهای لگن همچنین می تواند باعث ایجاد لخته در این رگ ها (ترومبوز ورید عمقی) شود. این لخته ها می توانند وارد ریه ها شوند (آمبولی ریه). تحرک نداشتن به مدت طولانی، به عنوان مثال به علت وضعیت شدید بیماری و یا جراحی، می تواند خطر این نوع لخته خون را افزایش دهد. آنوکساپارین می تواند این نوع لخته های خون غیر طبیعی را درمان کند. این کار با غیرفعال کردن ترومبین در فرآیند لخته شدن اتفاق می افتد.
نحوه تزریق آمپول سلکسان یا هپارین
سلکسان توسط تزریق زیر پوست شکم (تزریق زیر جلدی) مصرف می شود.
دوز و طول درمان مورد استفاده بستگی به ماهیت لخته ای که در حال درمان یا پیشگیری است، دارد.
انوکساپارین از طریق تزریق زیر پوستی توسط خود پزشک انجام می گیرد، معمولا یک یا دو بار در روز در شکم (حداقل به فاصله ۲ سانت از ناف). این دارو به عضله تزریق نمی شود. دوز و طول مدت درمان به وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان بستگی دارد. دوز ممکن است در برخی از شرایط براساس سن و وزن مورد استفاده قرار می گیرد که معمولا دو بار در روز داده می شود. هربار در مکان قبلی تزریق نکنید چون ممکنه کبودی و زخم بیشتر شود. بصورت پراکنده تزریق کنید.
دست خود و منطقه ای از پوست که در آن قرار است تزریق انجام دهید را تمیز نمایید.
درون سرنگ را نگاه کنید تا مطمئن شوید که این دارو روشن و بی رنگ یا زرد کم رنگ است.
نگاهی به سر سوزن انداخته و از محکم بودن آن اطمینان یابید.
دراز بکشید و یک چین پوستی بین انگشت اشاره و انگشت شست خود قرار دهید. سر سوزن را به داخل پوست وارد کرده و سپس بر روی پیستون سرنگ برای تزریق دارو فشار دهید. تا اتمام تمام دارو سرنگ را بر روی پوست خود نگه دارید. منطقه تزریق پس از پایان مالش ندهید.
عوارض جانبی احتمالی سلکسان
داروها و عوارض جانبی احتمالی آنها ممکن است به روش های مختلف بر افراد تاثیر بگذارد. موارد زیر برخی از عوارض جانبی این دارو است:
خونریزی. اگر علائم خونریزی را در هنگام درمان با این دارو داشتید، مثلا خونریزی بینی، کبودی، سرفه یا استفراغ خونی، خون در ادرار، یا مدفوع سیاه، تار، به پزشک خود اطلاع دهید.
درد و تحریک و کبودی در محل تزریق.
لخته های خون که تورم جامد در محل تزریق را تشکیل می دهند (هماتوم).
کاهش تعداد پلاکت ها در خون (ترومبوسیتوپنی).
خونریزی عمده (خونریزی)، به عنوان مثال در شکم یا داخل جمجمه.
تغییر در نتایج آزمایشات عملکرد کبدی.
افزایش سطح پتاسیم خون (هیپرکالمی).
مرگ سلول های پوست (نکروز) در محل تزریق.
لخته های خون در ناحیه نخاعی (هماتوم داخل شکمی) در افرادی که دارای بی حسی نخاعی یا اپیدورال هستند.
پوکی استخوان (کاهش تراکم استخوان که باعث شکستگی استخوان می شود) پس از درمان طولانی مدت با یک دارو مشابه هپارین.
عوارض جانبی ذکر شده در بالا ممکن است شامل تمام عوارض جانبی گزارش شده توسط سازنده دارو نباشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد هرگونه خطری که ممکن است در ارتباط با این دارو باشد، لطفا اطلاعات موجود در این دارو را بخوانید یا با دکتر یا داروساز مشورت کنید.
آیا می توانم داروهای دیگر را همراه با آمپول هپارین مصرف کنم؟
قبل از شروع درمان با این دارو به پزشک یا داروساز بگویید چه داروهایی مصرف میکنید. اگر این دارو در ترکیب با داروهایی که بر لخته شدن خون تاثیر می گذارد، مصرف شود خطر بالقوه خونریزی یا افزایش زمان متوقف شدن خونریزی را ایجاد می کند، مانند موارد زیر:
داروهای ضد ترومبول ("رقیق شدن خون") مانند آسپیرین، دیپیریدامول، کلوپیدوگرل
داروهای ضد التهاب (فیبرینولیتیک) مانند استرپتوکیناز، آلتپلاز
دکستران
iloprost
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (داروهای ضد التهابی) مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن
ضد انعقاد خوراکی، مانند وارفارین، نیکومالون، فنیدینو، dabigatran، rivaroxaban، آپیکسابان.
اگر این دارو در ترکیب با هر یک از موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد، احتمال افزایش پتاسیم در خون افزایش می یابد:
مهارکننده های ACE، مانند کاپتوپریل، لسیینوپریل
آليسيرن
سیکلوسپورین
دیورتیک های حاوی پتاسیم، به عنوان مثال اسپرینولاکتون، تریامترن، آمیلوریدها
مکمل پتاسیم
جایگزین های پتاسیم حاوی نمک.
در صورت استفاده از این دارو در طول درمان، مقدار پتاسیم خونتان باید به طور مرتب بررسی شود.
هشدارهایی در مورد آمپول سلکسان:
قبل از مصرف به صورت پروفيلاكسي هر گونه خونريزي را بررسي و رد كنيد.
دارو را با ديگر داروهاي تزريقي مخلوط نكنيد.
