زنان باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند، فولیک اسید مصرف میکنند تا از سقط جنین و نقصهای مادرزادی مانند اسپینا بیفدا spina bifida پیشگیری کنند.
برخی غذاها به طور طبیعی اسید فولیک یا فولات زیادی دارند مثل مارچوبه، سبزیجات برگ دار مانند اسفناج
کاهو، کلم بروکلی و برخی میوهها مانند طالبی، لیمو و موز، آب پرتقال، آب گوجه فرنگی، لوبیا و قارچ.
فولات و اسید فولیک، هر دو، اشکال مختلف ویتامین B9 هستند. تفاوت در این جا است که فولات شکل طبیعی ویتامین B9 است؛ در حالی که اسید فولیک شکل مصنوعی این ویتامین به شمار میرود.
وقتی مواد غذایی را به صورت طبیعی و کامل مصرف میکنید، مثلا سبزیجات برگ دار، آووکادو، حبوبات و مرکبات، در واقع فولات دریافت میکنید. فولات برای تولید گلبولهای قرمز و سفید خون در مغز استخوان ضروری است و RNA و DNA نیز تولید میکند. ضمنا فولات به تبدیل کربوهیدراتها به انرژی قابل مصرف نیز کمک میکند.
اسید فولیک چیست؟
اسید فولیک، فرم مصنوعی و محلول در آب ِ ویتامین B۹ است. هر چند ساختار مولکولی فولات و اسید فولیک بی نهایت مشابه است اما بدن ما، اسید فولیک را جور دیگری متابولیز میکند زیرا بدن پیش از آن که بفهمد چگونه از آن به درستی استفاده کند، مجبور است دو مرحله تبدیل، روی آن انجام دهد.
چه مواد غذایی حاوی اسید فولیک و مناسب بارداری است؟
چون بدن انسان نمیتواند اسیدفولیک را خود تولید کند باید به سراغ مواد غذایی حاوی این ماده ضروری برای بدن برویم. غذاهایی که شامل میزان چشمگیری از اسید فولیک هستند شامل: جگر (در ۳ ماه اول بارداری با احتیاط)، عدس، سبوس برنج، مخمر آبجو، آرد سویا، نخود چشم سیاه، لوبیای مرمری، لوبیا قرمز، بادام زمینی، اسفناج، برگ شلغم، گندم، کدو تنبل (کدو حلوایی) و مارچوبه میباشد.
کمبود اسید فولیک
کمبود اسید فولیک وقتی پیدا می شود که مصرف منابع غذایی این ویتامین جوابگوی نیاز بدن نباشد و یا فولات دفع شده از بدن زیاد باشد.
کمبود فولات در زنان باردار، منجر به کاهش وزن تولد، نوزادان نارس و دچار نقص لوله ی عصبی جنین می گردد.
در نوجوانان، کمبود فولات منجر به آنمی (کم خونی) می شود.
از دیگر علایم کمبود این ویتامین در بدن می توان کمبود اشتها ، اسهال، کمبود وزن، ضعف، سردرد، زود رنجی، فراموشی و ….. را نام برد.
به طور کلی، علائم زیر در کمبود این ویتامین ایجاد می شود:
خاکستری شدن موها، کم خونی، ضعف، آشفتگی در خواب، رنگ پریدگی، سرخی و بادکردگی و زخم های زبانی (گلوسیت)، زخم معده و اسهال.
زنان و مردان ۱۹-۱۴ ساله، روزانه ۴۰۰ میکروگرم نیاز دارند. خانم های باردار ۱۹-۱۴ ساله ، روزانه ۶۰۰ میکروگرم و خانم های شیرده در همین محدوده سنی روزانه به ۵۰۰ میکروگرم اسید فولیک نیاز دارند.
انجمن دارویی برای برخی افراد، تجویز مکمل این ویتامین را ضروری می داند، از جمله:
• زنان باردار و شیرده
• بیماران سوء هضمی
• بیماران دیالیزی
• بیماران کبدی
• بیماران کم خون
• کسانی که مشروبات الکلی مصرف می کنند.
دریافت زیاد اسید فولیک
زیادی اسید فولیک هیچ گونه ضرری برای بدن ندارد، زیرا که اضافی آن از طریق ادرار دفع می شود.
اما بعضی از شواهد نشان می دهد که زیادی اسید فولیک می تواند موجب تشنج در افرادی شود که از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند. لذا کسانی که دارو مصرف می کنند، باید با پزشک خود در مورد مصرف قرص اسید فولیک مشورت کنند.