بعد از ۶ ماه تلاش باردار نشدم. تخمدان پلی کیستیک هستم و تنبلی تخمدان دارم و برای حاملگی دکترم کلومیفن و قرص متفورمین تجویز کرده.. سوالم اینه که متفورمین که برای دیابتی هاست!! چگونه باعث تخمک گذاری می شود؟ قرص متفورمین برای چی خوبه؟
متفورمین با تنظیم قند خون باعث تنظیم قاعدگی و بهبود تخمک گذاری می شود.
حدود ۷۰ درصد زنان مبتلا به PCOS، مقاومت انسولینی دارند به این معنا که سلولها نمی‌توانند از انسولین به طور مناسبی استفاده کنند. انسولین هورمونی ست که در پانکراس تولید می‌شود تا به بدن کمک کند از قندهای غذایی برای سوخت بدن استفاده کند. وقتی سلولها نتوانند از انسولین به طور مناسبی استفاده کنند، بدن نیاز به انسولین را افزایش می‌دهد. پانکراس انسولین بیشتری را برای بدن می‌سازد. انسولین زیاد تخمدانها را برای تولید بیشتر هورمونهای مردانه تحریک می‌کند.
متفورمین (گلوکوفاژ، فورتامت) دارویی ست که برای دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. این قرص با بهبود سطح انسولین تخمدان پلی کیستیک را هم درمان می‌کند. یک پژوهش نشان داد که مصرف متفورمین همراه با تغییر رژیم غذایی و ورزش کاهش وزن را بهتر کرده، قند خون را پایین می‌آورد و چرخه قاعدگی را بهتر از تغییر در رژیم و ورزش به تنهایی، تنظیم می‌کند.
در سندرم تخمدان پلی کیستیک، تعداد زیادی کیسه‌های کوچک پر شده از مایع داخل تخمدانها رشد می‌کنند. کلمه پلی کیستیک به معنای کیستهای بسیار است. این کیسه‌ها فولیکولهای واقعی هستند که هر کدام حاوی یک تخمک نابالغ هستند. این تخمکها هرگز بلوغ لازم را برای تحریک تخمک گذاری پیدا نمی‌کنند. کمبود تخمک گذاری در مورد سطح استروژن، پروژسترون، FSH و LH هشدار می‌دهد.
استروژن و پروژسترون کمتر از همیشه هستند درحالی که مقدار اندروژن بالاتر از حد همیشگی هستند. هورمونهای مردانه زیادی، چرخه قاعدگی را دچار اختلال می‌کند، بنابراین زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تعداد پریودهای کمتری نسبت به حالت عادی دارند. PCOS بیماری جدیدی نیست. پزشک ایتالیایی آنتونیو والیزنری اولین کسی بود که در سال ۱۷۲۱ علائم آن را تشریح کرد.
علتهای سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان چیست؟
پزشکان علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک را نمی‌دانند. آنها بر این باورند که میزان بالای هورمونهای مردانه، تخمدانها را از تولید هورمونها و درست کردن تخمکها به طور طبیعی باز می‌دارد. ژنها، مقاومت انسولینی و التهاب همگی با تولید آندروژن اضافی ارتباط دارند.
ژنها یا توارث
تحقیقات نشان می‌دهد که ژنهای خاصی احتمالا با PCOS ارتباط دارند و از این روی در میان خانواده‌ها جریان دارد.
مقاومت انسولینی
حداکثر ۷۰ درصد زنان مبتلا به PCOS، مقاومت انسولینی دارند به این معنا که سلولها نمی‌توانند از انسولین به طور مناسبی استفاده کنند. انسولین هورمونی ست که در پانکراس تولید می‌شود تا به بدن کمک کند از قندهای غذایی برای سوخت بدن استفاده کند. وقتی سلولها نتوانند از انسولین به طور مناسبی استفاده کنند، بدن نیاز به انسولین را افزایش می‌دهد. پانکراس انسولین بیشتری را برای بدن می‌سازد. انسولین زیاد تخمدانها را برای تولید بیشتر هورمونهای مردانه تحریک می‌کند. چاقی علت اصلی مقاومت انسولینی است. هم چاقی و هم مقاومت انسولینی می‌توانند خطر دیابت نوع ۲ را افزایش دهند.
التهاب درجه بالا
این اصطلاح برای تشریح تولید گلبولهای سفید برای مبارزه با عفونت استفاده می‌شود. پژوهشها نشان داده‌اند که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یک نوع التهاب درجه بالا دارند که تخمدانهای حاوی کیست را تحریک می‌کند تا آندروژن بیشتری تولید کنند که می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.
آندروژن اضافی
تخمدانها مقدار بالایی از آندروژن (هورمون مردانه) را تولید می‌کنند که منجر به پرمویی و آکنه می‌شود.
علائم شایع PCOS یا سندرم تخمدان پلی کیستیک
بعضی از زنان به علائم نزدیک به زمان پریودشان توجه می‌کنند. سایرین فقط بعد از اینکه خیلی چاق شدند یا مشکلاتی در بارداری داشته باشند متوجه میشوند که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند. شایعترین علائم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:
پریودهای نامنظم: کمبود تخمک گذاری از تخریب ماهانه دیواره رحم جلوگیری می کند. بعضی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمتر از هشت پریود در سال دارند یا مثلا بین هر پریود ۳۵ روز طول بکشد.
خونریزی شدید: دیواره رحم در دوره طولانی‌تری ساخته می‌شود بنابراین پریود بیشتر از حد نرمال طول می‌کشد.
رشد مو: بیش از ۷۰ درصد زنان مبتلا به این سندرم روی صورت و بدنشان مو رشد می‌کند از جمله روی کمر، شکم و قفسه سینه. رشد موی اضافی هیرسوتیسم نامیده می‌شود.
آکنه: هورمونهای مردانه می‌توانند پوست را چربتر از همیشه کنند و موجب بروز جوش روی صورت، قفسه سینه و کمر میشوند.
افزایش وزن: حداکثر ۸۰ درصد زنان مبتلا به PCOS دچار اضافه وزن یا چاقی هستند.
تاسی با الگوی مردانه: مو روی پوست سر نازکتر شده و ریزش می‌کند.
علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک
سردرد: تغییرات هورمونی می‌تواند موجب سردرد در بعضی از زنان شود.
اختلالات ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک مثل موهای زائد در صورت و سینه
داشتن مقدار بالای آندروژن بیش از حد نرمال می‌تواند بر باروری و وجوه دیگر سلامتی اثر بگذارد.
ناباروری
برای بارداری باید تخمک گذاری انجام شود. زنانی که تخم گذاری منظم ندارند بسیاری ازتخمکها را برای بارور شدن آزاد نمی‌کنند. سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل منجر به ناباروری در زنان می‌شود.
سندرم متابولیک
نهایتا ۸۰ درصد زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دچار اضافه وزن یا چاقی هستند. چاقی و PCOS هر دو خطر ابتلا به قند خون، فشار خون بالا، HDL پایین (کلسترول خوب) و LDL بالا (کلسترول بد) افزایش می‌دهد. این عوامل با همدیگر سندرم متابولیک نامیده میشوند و خطر بیماری قلبی، دیابت و سکته را افزایش می‌دهند.
آپنه خواب
این مشکل موجب توقفهای مکرر در نفس در شب هنگام می‌شود که خواب را مختل می‌کند. آپنه خواب در زنان دارای اضافه وزن بخصوص اگر مبتلا به PCOS هم باشند، شایعتر است. این خطر برای آپنه خواب در زنان چاق مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نسبت به آنهایی که این مشکل را ندارند، ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر است.
سرطان آندومتر
به هنگام تخم گذاری، دیواره رحم فرو می‌ریزد. اگر هر ما تخمک گذاری انجام نشود، دیواره سخت می‌شود. دیواره رحم ضخیم خطر سرطان آندومتر را افزایش می دهد.
خستگی بر اثر افسردگی
هم تغییرات هورمونی و هم علائمی شبیه به موهای زائد می‌توانند بر خلقیات شما اثر منفی بگذارند. بسیاری از مبتلایان به PCOS افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کنند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان معمولا سندرم تخمدان پلی کیستیک را در زنانی که حداقل دو یا سه تا از علائم زیر را داشته باشند تشخیص می‌دهند:
میزان بالای هورمون مردانه
قاعدگی نامنظم
وجود کیست در تخمدان
پزشک همچنین از بیمار سوالاتی میپرسد مبنی بر اینکه علائمی همانند آکنه، موی زائد صورت و بدن و افزایش وزن دارد یا خیر. با معاینه لگن می‌توان مشکلات مربوط به تخمدانها یا بخشهای دیگر سیستم تناسلی را توجه کرد. به هنگام این آزمون، پزشک انگشت خود را در واژن کرده و هر نوع افزایش در تخمدانها یا رحم را بررسی خواهد کرد. این معاینه تنها برای زنان متاهل انجام می‌شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
آزمایش خون میزان بالای هورمونهای مردانه را بررسی می‌کند. همچنین با آزمایش خون کلسترول، انسولین و تری گلیسرید را هم بررسی کرده تا خطر ابتلا به بیماریهای مربوطه همانند بیماری قلبی و دیابت رو ارزیابی کند.
سونوگرافی هم به پزشک برای بررسی ظاهر تخمدانها و ضخامت دیواره رحم کمک خواهد کرد. در سونوگرافی واژنی یک دستگاه اسکنر میله‌ای داخل واژن قرار می‌گیرد. این اسکنر امواج صوتی برخورد کرده با واژن را بصورت تصاویری روی نمایشگر کامپیوتر تبدیل می‌کند.
بارداری و تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک چرخه قاعدگی طبیعی را مختل می‌کند و موجب می‌شود بارداری سخت‌‌تر شود. بین ۷۰ تا ۸۰ درصد زنان مبتلا به PCOS مشکلات باروری دارند. این این بیماری خطر مشکلات بارداری را هم افزایش می‌دهد. زنان مبتلا به این سندرم دو برابر بیشتر از زنان دیگر احتمال زایمان زودرس دارند. همچنین خطر سقط جنین، فشار خون و دیابت حاملگی بیشتر است. البته زنان مبتلا به کیست تخمدان می‌توانند با درمانهای مخصوص باروری که تخمک گذاری را تقویت می‌کنند، باردار شوند. کاهش وزن و کاهش قند خون نیز می‌تواند توانایی داشتن یک بارداری سالم را تقویت کند.
رژیم غذایی و سبک زندگی برای درمان تخمدان پلی کیستیک
درمان برای PCOS با تغییر سبک زندگی همانند کاهش وزن، رژیم و ورزش شروع می‌شود. از دست دادن ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن می‌تواند چرخه قاعدگی را تنظیم کرده و علائم کیست تخمدان را بهبود دهد. کاهش وزن سطح کلسترول را نیز بهبود می‌دهد، انسولین را پایین آورده و خطر بیماری قلبی و دیابت را کاهش می‌دهد
هر رژیمی که به کاهش وزن کمک کند می‌تواند برای رفع مشکل شما خوب باشد. البته بعضی از رژیمهای غذایی نسبت به سایرین مزایای بیشتری دارند. پژوهشها برای مقایسه رژیمهای مناسب کیست تخمدان نشان می‌دهد که رژیمهای کم کربوهیدرات برای کاهش وزن و کاهش انسولین موثر هستند. یک رژیم با شخص گلیسمی پایین بیشتر کربوهیدرات را از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل بدست می‌آورد که به تنظیم چرخه قاعدگی بیش از رژیم کاهش وزن معمولی کمک می‌کند.
چندین تحقیق نشان داده است که ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط حداقل سه روز در هفته به زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک کمک می‌کند تا وزنشان را کاهش دهند. کاهش وزن همراه با ورزش تخمک گذاری و سطح انسولین را نیز بهبود می‌دهد. ورزش وقتی با رژیم غذایی سالم ترکیب شود مزایای بیشتری نیز خواهد داشت. ورزش به علاوه رژیم بیشتر به کاهش وزن کمک می‌کند تا هر کدام به تنهایی و خطر بیماریهای قلبی و دیابت را نیز کاهش خواهد داد. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه طب سوزنی به بهبود کیست تخمدان کمک می‌کند اما به تحقیقات بیشتری در این باره نیاز است.
