ایزوترتینوئین (Isotretinoin) با نام تجاری آکوتان (Accutane) دارویی است که برای درمان آکنه شدید در بیمارانی که به داروهای دیگر پاسخ نمی دهند استفاده می شود. این دارو نیز ممکن است برای شرایط دیگر استفاده می شود که توسط پزشک شما تعیین می شود.
ایزوترتینوئین هرگز نباید در دوران بارداری مورد مصرف قرار گیرد زیرا می تواند به جنین آسیب برساند و یا باعث نقص عمده نوزاد در گوش ، چشم ، صورت، جمجمه ، قلب و مغز او شود.
هرگز از ایزوترتینوئین استفاده نکنید اگر شما حامله هستید . اگر شما رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید استفاده از ایزوترتینوئین را سریعا متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید و او را در جریان قرار دهید. حتی زنانی که لوله های خود را گره زده اند باید در مورد مصرف ایزوترتینوئین مراقب باشند و از روش های کنترل بارداری استفاده نمایند . ایزوترتینوئین می تواند به شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار آسیب برساند. منع مصرف برای استفاده در مادران شیرده .
ایزوترتینوئین
نام لاتین:
Isotretinoin
نام تجاری:
®Accutane
گروه دارویی- درمانی:
از مشتقات رتینوئیک اسید
ضد آکنه
طبقه بندی در بارداری:
گروه X
اشکال دارویی:
کپسول: ۱۰، ۲۰ میلی گرم
ژل: ۰٫۰۵%
کپسول پر از مایع: ۸، ۱۶ میلی گرم
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
آکنه شدید کیستیک و ندولر
بالغین:
۰٫۵ تا ۲ میلی گرم بر کیلوگرم ایزوترتینوئین خوراکی هر ۱۲ ساعت به مدت ۱۵ تا ۲۰ هفته.
مکانیسم اثر:
ایزوترتینوئین فعالیت و اندازه غدد سباسه را محدود می کند و باعث کاهش ترشح سبوم می شود.
فارماکوکینتیک:
مصرف همزمان ایروترتینوئین با غذا جذب آن را بیشتر می کند.
دفع ایزوترتینوئین عمدتا از طریق ادرار و مدفوع می باشد.
نکات با اهمیت:
ایزوترتینوئین در اختلالات کراتینیزاسیون و هیدرادنیت چرکی نیز کاربرد دارد.
موارد منع مصرف:
حساسیت شدید به دارو
بارداری (موتاژنیک)
موارد احتیاط:
اختلالات هماتولوژیک
دیابت شیرین
تداخلات دارویی:
ویتامین آ اثرات سمی ایزوترتینوئین را تشدید می کند.
ایزوترتینوئین سطح سرمی کاربامازپین را کاهش می دهد.
در مصرف همزمان ایزوترتینوئین با تتراسایکلین احتمال پسودوتومور سربری افزایش می یابد.
الکل در مصرف همزمان با ایزوترتینوئین سطح تری گلیسرید خون را بالا می برد.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
از جمله عوارض جانبی ایزوترتینوئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
CNS: ضعف، سرگیجه، سردرد، لرزش، تحریک پذیری
GI: تهوع و استفراغ، شکم درد، اتساع، نفخ شکم
مصرف در بارداری و شیردهی:
مصرف ایزوترتینوئین در بارداری جر گروه X می باشد و خطرناک است.
مصرف ایزوترتینوئین در شیردهی توصیه نمی شود.
توجهات پزشکی – پرستاری:
قبل از تجویز ایزوترتینوئین احتمال بارداری را تحقیق کنید.
در حین درمان با ایزوترتینوئین قند و تری گلیسرید خون را چک کنید.
تا دو هفته پس از درمان با ایزوترتینوئین بسته به واکنش بالینی، می توانید دوزاژ دارو را تنظیم کنید.
طول هر دوره درمان با ایزوترتینوئین ۲۰ هفته است. پس از ۸ هفته قطع دارو می توان دوره جدیدی را شروع کرد.
در حین درمان هماچوری و پروتئینوری چک شود.
ایزوترتینوئین را همراه غذا یا بلافاصله پس از آن تجویز کنید.
توجهات بیمار – خانواده:
در حین درمان با ایزوترتینوئین از روش های مطمئن ضد بارداری استفاده کنید.
در اوایل درمان با ایزوترتینوئین احتمال تشدید ضایعات آکنه وجود دارد.
برای جلوگیری از خشکی دهان ناشی از ایزوترتینوئین از آدامس بدون قند استفاده کنید.
از مصرف الکل، ترکیبات غیر نسخه ای و ترکیبات ویتامین آ در حین درمان با ایزوترتینوئین اجتناب کنید.
تا یک ماه پس از قطع ایزوترتینوئین از اهداء خون بپرهیزید.
در طول درمان با ایزوترتینوئین این نشانه ها را گزارش کنید: تهوع، استفراغ، سردرد، شکم درد، خونریزی رکتال، اختلال بینایی.
در طول درمان با ایزوترتینوئین از رانندگی در شب اجتناب کنید.
شرایط نگهداری دارو:
ایزوترتینوئین باید در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگاهداری شود.
