اساس قرص‌های ضدبارداری برای جلوگیری از بارداری، فراهم كردن شرایطی شبیه بارداری در بدن است، یعنی رساندن سطح استروژن و پروژسترون یا همان هورمون‌های مترشحه از تخمدان، به میزانی كه به‌طور طبیعی در بارداری در بدن وجود دارند.
هورمون‌های موجود در قرص‌های ضد بارداری كه بهOCP معروفند، به روش كنترل معكوس، روی هیپوتالاموس مغز تاثیر می‌گذارند و مانع از تخمك‌گذاری میشوند.
قرص‌های ضدبارداری یكی از موثر‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری هستند اما مانند همه داروهای دیگری كه فرد به‌طور مصنوعی به بدن وارد می‌‌كند بدون عارضه نیستند و گاهی این عوارض آنقدر برای فرد آزاردهنده می‌‌شود كه فرد مصرف دارو را به‌خاطر آنها قطع می‌‌كند.
شدت و ضعف این عوارض در افراد مختلف فرق می‌‌كند و ممكن است از یك سردرد ساده تا خونریزی‌های شدید متفاوت باشد. دانستن این عارضه‌ها شاید به فرد در تحمل راحت‌تر این داروها كمك كند. بعضی از این عوارض را هم می‌توان با روش‌های ساده‌‌تری كنترل كرد و به مصرف قرص ادامه داد.
قدیمی‌ها چاق‌تان میكنند
اضافه وزن و چاقی یكی از شایع‌ترین عوارض این قرص‌هاست اما قرص‌های جدید ضدبارداری اغلب این عارضه را ندارند و بیشتر مصرف قرص‌های قدیمی باعث چاقی میشوند. هنوز دقیقا معلوم نیست كه این اضافه‌وزن به‌خاطر مصرف پروژسترون است یا به دلیل افزایش اشتها اما معمولا چند ماه بعد از مصرف دارو به‌وجود می‌‌آید و با قطع‌كردن دارو از بین می‌‌رود.
این سردرد یعنی قطع دارو
كمی صبور باشید. معمولا این عارضه استفاده از قرص‌های ضدبارداری بعد از مدتی از بین می‌‌رود. بدن بعد از مدتی به این سطح از هورمون عادت می‌‌كند اما حساسیت در بالاتنه ممكن است كمی بیشتر ادامه داشته باشد. متخصصان توصیه میكنند، تنها در صورتی كه سردرد میگرنی شدید دارید مصرف قرص را قطع كنید در غیراین‌صورت می‌توانید تنها با تغییر نوع دارو یا تغییر مارك داروی مصرفی ( كارخانه تولید‌كننده دارو) این عارضه را برطرف كنید.
اگر مشكل دارید …
كاهش میل جنسی با مصرف قرص‌های هورمونی یك عارضه طبیعی است كه ممكن است در بعضی از خانم‌ها به‌وجود بیاید. در این حالت بهتر است نوع قرص مصرفی عوض شود و از هورمون‌های ضد‌آندروژنی مانند پروژسترون كمتر استفاده شود. به جای آن می‌توان از هورمون‌هایی كه شبه تستوسترون هستند استفاده كرد. اگر هیچ‌كدام از این روش‌ها جواب نداد باید دركل روش پیشگیری را تغییر داد.
لكه‌های قهوه‌ای پوست شما
كلاسما‌ها لكه‌های قهوه‌ای رنگی هستند كه در بارداری یا در زمان مصرف قرص‌های هورمونی در فرد به‌وجود می‌‌آیند. این لكه‌ها ممكن است با قطع شدن قرص هم تا مدتی باقی بمانند اما می‌توان آنها را با پمادهای موضعی مانند آزلاییك اسید از بین برد یا این‌كه قرص‌های هورمونی را از استروژن یا تركیبی به قرص‌هایی كه تنها حاوی پروژسترون هستند تغییر داد. در صورتی كه دچار این لكه‌ها شده‌اید تا مدتی از تابش مستقیم نور خورشید دوری كرده و همیشه ضد‌آفتاب مصرف كنید.
تغییرات خلق
اگر واقعا احساس می‌كنید تغییرات روحی‌تان به دلیل مصرف داروهای ضدبارداری است و علت دیگری وجود ندارد ممكن است مجبور شوید برای پیشگیری از یك روش غیرهورمونی مانند آی‌یودی استفاده كنید. افسردگی‌هایی كه به دلیل مصرف قرص‌های هورمونی به‌وجود می‌‌آیند معمولا با تغییر مدل قرص از بین نمی‌روند. اگر كسی به خاطر خوردن این قرص‌های هورومونی دچار تغییر خلق شد معمولا با هر روش هورمونی دیگری هم گرفتار این عارضه خواهد شد. به‌همین‌دلیل پزشكان توصیه میكنند دركل پیشگیری‌های هورمونی در این افراد كنار گذاشته شوند اما اگر اصرار دارید كه به‌رغم این عارضه از قرص‌های ضدبارداری استفاده كنید بهتر است همراه با آن یك داروی ضد‌افسردگی ضعیف هم بخورید.
اگر دائما حالت تهوع دارید
حالت تهوع ابتدای مصرف این قرص‌ها دقیقا حالتی شبیه ماه‌های اول بارداری دارد و كمی طول می‌‌كشد از بین برود. برای این‌كه هنگام مصرف قرص‌های ضدبارداری كمتر دچار حالت تهوع شوید بهتر است این داروها را همراه با غذا مصرف كنید.
گاهی هم هورمون‌های استروژن و پروژسترون به‌صورت پچ یا همان چسب‌هایی كه روی پوست قرار می‌گیرند و به‌تدریج هورمون را در بدن آزاد میكنند، استفاده میشوند.در این حالت احتمال به‌وجود آمدن حالت تهوع بیشتر است و بهتر است كه روش استفاده از این هورمون‌ها تغییر كند.
حالت تهوع ممكن است چند ماه طول بكشد و چون احتمال دارد كه با تهوع قرص هم از بدن دفع شود و روش جلوگیری از بارداری شكست بخورد توصیه می‌‌شود، در این حالت از روش پیشگیری دیگری استفاده كنید.
مشكل غیر قابل پیش‌بینی
لكه بینی یا دفع مقادیر كم خون در طول ماه و خارج از زمان عادت ماهانه یكی از بدترین عارضه‌های قرص‌های ضدبارداری است كه خانم‌ها از آن شكایت دارند. یكی از اصلی‌ترین شكایت‌های خانم‌ها در مورد لكه‌بینی این است كه قابل پیش‌بینی نیست و گاهی ممكن است باعث نگرانی هم شود. علت این مسئله این است كه با مصرف این هورمون‌ها لایه پوشاننده سطح رحم به حدی شكننده و نازك می‌‌شود كه با كمترین تغییری در مقدار هورمون‌ها كنده می‌‌شود و باعث خونریزی می‌‌شود. به همین علت است مصرف قرص‌های بارداری باعث سبك‌تر‌شدن خونریزی‌ها در زمان عادت ماهانه میشوند و گاهی اصلا باعث از بین رفتن عادت ماهانه در خانم‌ها میشوند اما كمی تغییر در مصرف این داروها یا مشكلات گوارشی حین مصرف آنها می‌‌تواند باعث خونریزی شود. به همین علت یكی از روش‌های مقابله با این عارضه مصرف قرص‌ها در یك زمان مشخص در هر روز است تا تغییری در میزان هورمون‌ها در خون ایجاد نشود. در صورتی كه از قرص‌های با دوز هورمونی پایین استفاده می‌كنید و دچار خونریزی بین دوره ماهانه می‌شوید می‌توانید با مشورت با پزشك قرص‌های با دوز بالا مصرف كنید. حتما در مورد لكه‌بینی با پزشك‌تان مشورت كنید. گاهی خوردن یك داروی ضد‌التهاب مانند ایبوپروفن می‌‌تواند این مشكل را برطرف كند.
