یک برآمدگى قابل توجه ممکن است در مهبل احساس شود. در موارد شدیدتر، رحم ممکن است عملا از مهبل بیرون بزند …
افتادگی رحم یا پرولاپس محدودیت سنی ندارد، ولی معمولا در زنان پس از دوران یائسگی رخ می‌دهد.
همچنین در خانم هایی که چندین بار زایمان طبیعی کرده اند و ضعف عضلات و سایر بافت های دستگاه تناسلی را دارند، دیده می شود.
افتادگی رحم علاوه بر خانم هایی که چند بار زایمان داشته اند، خانم های چاق و یا کسانی را که سرفه های مزمن می کنند گرفتار می سازد. البته این بیماری ممکن است در دختران نیز ایجاد شود.
عواملی که باعث فشار خارجی بر عضلات و رباط‌ها می‌شوند، می‌توانند افتادگی ایجاد کنند. چاقی از مهم‌ترین این عوامل است.
بیماری‌هایی که باعث افزایش فشار داخل شکم می‌شوند نیز بی تاثیر نخواهند بود.
ناکارآمدی عروق مغزی، انسداد خروج ادرار، تحریک موضعی یا عفونت نیز سبب این بیماری می شوند.
انواع افتادگی رحم
در افتادگی رحم، رحم در امتداد کانال واژینال (مهبل) پایین افتاده و احساس سنگینى و ناراحتى در لگن و کمردرد ایجاد می شود.
افتادگی رحم انواع مختلف دارند و به خفیف، متوسط و شدید دسته بندی می شود.
در نوع خفیف بیماری، فرد ناراحتی چندانی احساس نمی کند.
در نوع متوسط آن، خانم احساس بیرون افتادن چیزی از درون واژن و یا فشار و سنگینی در واژن می کند. همچنین کمردرد و درد شکم ناشی از پایین آمدن اجزای داخل شکم که به نحوی با رحم در ارتباط اند وجود دارد.
در نوع شدید بیماری، علایم شدید می شود و تمام جسم رحم به طرف بیرون حالت برجستگی پیدا می کند. در این حالت رحم به علت تماس با ران ها و لباس زیر، تغییر حالت داده و گاهی هم زخمی می شود. علاوه بر آن احتمال هجوم میکروب ها و ایجاد عفونت وجود دارد.
بروز بیماری قبل از سن یائسگی با علایم دیگری همچون ترشح زیاد و خونریزی های نامنظم واژینال همراه است. احتمال ایجاد عفونت، تجمع ادرار و بی اختیاری ادرار وجود دارد. گاهی اشکال در اجابت مزاج نیز دیده می شود.
این بیماری برای فرد بسیار ناراحت کننده است و در موارد پیشرفته موجب بروز مشکلات روحی ـ روانی در فرد می شود.
عوارض افتادگی رحم
اشکال در دفع مدفوع و ادرار، ناراحتی مبهم در لگن، درد حین روابط زناشویی، بی‌اختیاری ادرار هنگام خندیدن، عطسه یا سرفه نیز از نشانه های شایع در افتادگی رحم است.
در موارد شدید پرولاپس رحم، گردن رحم زخم می‌شود و با بیرون زدن رحم، به دلیل تماس با لباس زیر امکان عفونت رحمی افزایش می‌یابد اما باعث نازایی نمی شود.
گاهی هم افتادگی در سایر اندام‌ها اتفاق می‌افتد، مثل افتادگی مثانه و رکتوم و همین امر باعث بروز اشکال در ادرار کردن و افزایش خطر عفونت می‌شود.
درمان افتادگی رحم
اگر پرولاپس رحم خفیف باشد، نیازی به درمان نیست و معمولا تمرین‌ها و ورزش‌هایی که باعث سفت شدن عضلات و رباط‌های کف لگن می‌شوند، به درمان آن کمک می‌کنند، اما اگر شدید و علایم آن آزاردهنده باشد و فعالیت‌های روزانه فرد را مختل کند، حتما باید تحت درمان قرار گیرد.
درمان این بیماری بسته به نوع و شدت آن و نیز سن فرد مبتلا متغیر است.
تشخیص نوع آن توسط متخصص صورت می گیرد و درمان با توجه به موارد ذکر شده و این که خانم تمایل به بچه دار شدن دارد یا خیر، متفاوت است.
توصیه ها
ـ مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین د برای جلوگیری از بروز این حالت مۆثر است.
ـ روزی سه مرتبه و هر مرتبه ۵۰ بار رحم خود را به داخل جمع کرده و رها کنید.
ـ از زایمان های سخت طبیعی خودداری شود.
ـ هورمون درمانی تقریبا یک سال قبل از یائسگی شروع شود. این شیوه موجب افزایش قدرت عضلات و بافت دستگاه تناسلی می شود.
ـ علایم را جدی بگیرید و از مراجعه به پزشک متخصص زنان کوتاهی نکنید.
افتادگی رحم به موقعیتی گفته می‌شود که عضلات دیواره رحم شل می‌شوند، رحم جابه‌جا می‌شود و پایین‌تر از جای خود قرار می‌گیرد. در واقع در این بیماری، رحم و دیگر عضوهای لگنی به سمت پایین می‌آیند و به داخل واژن برآمده می‌شوند. این باعث ایجاد فشار و درد لگنی و در بیشتر موارد، مشکلات ادراری می‌شود. تکرر ادرار، احتباس ادرار، یبوست، بی‌اختیاری مدفوع، درد لگن، درد هنگام نزدیکی، افزایش ترشحات واژینال و احساس پُری در واژن از دیگر علائم این بیماری است.
علت‌ها: شایع‌ترین علت این بیماری، فشار بارداری و زایمان است. اما عواملی مثل سن بالا، شل‌بودن مادرزادی لگن، چاقی و سرفۀ مزمن نیز می‌توانند باعث بروز آن باشند.
چرا بی‌اختیاری ادرار؟!
در بسیاری موارد افتادگی رحم و مثانه با هم رخ می‌دهد که دلیلش شل‌شدن دیوارۀ بین واژن و مثانه است. در نتیجه این وضعیت، مثانه جابه‌جا می‌شود و به‌دنبال آن، مجرای ادرار هم جابه‌جا می‌شود و زاویۀ طبیعی بین مجرای ادرار و مثانه عوض می‌شود. این تغییرات می‌تواند باعث بی‌اختیاری ادرار شود.
درمان‌ها:
اگر بیماری خفیف باشد، ورزش، به‌ویژه تمرین‌های تقویت‌کنندۀ عضلات لگن می‌تواند مؤثر باشد. بیمار باید بیشتر غذاهای فیبردار، مثل سبزیجات، مصرف کند تا دچار یبوست نشود.
شیاف واژینال هم از جمله گزینه‌های درمانی است؛ یک وسیله کوچک حلقه‌ای که داخل واژن جاگذاری می‌شود و به حفظ موقعیت طبیعی رحم کمک می‌کند
گاهی هم پزشک برای خانم‌های یائسه استروژن واژینال تجویز می‌کند تا با افزایش جریان خون در واژن و تقویت بافت‌های نگهدارنده رحم، مانع افتادگی رحم شود.
همچنین، بلند کردن اجسام سنگین، مصرف زیاد کافئین و کشیدن سیگار برای مبتلایان به افتادگی رحم مضر است.
اما اگر درجه بیماری شدید باشد، یعنی فرد دچار بی‌اختیاری ادرار، دفع‌نکردن کامل ادرار و مدفوع و درد هنگام نزدیکی باشد، و یا درمان‌های پیش‌گفته بی‌اثر باشد، از روش جراحی ترمیمی استفاده می‌شود.